Gürcistan Hidroelektrik Üretim Potansiyeli İle Yatırımcılara Fırsatlar Sunuyor

25 bin akarsuyu bulunan Gürcistan’ın 5 bin MW’si çok verimli toplam 20 bin MW hidroelektrik potansiyeli söz konusu. Yatırımcılara cazip fırsatlar sunan ülkede Anadolu, Çalık, Eksim, Ağaoğlu ve Ahlatcı gruplarının projeleri var. Sabancı, Nurol ve Kolin ise arayışta…

GÜRCİSTAN zengin su kaynakları açısından dünyanın önde gelen birkaç ülkesinden biri. Verilere göre, ülkede 25 bin akarsu bulunuyor. Ülkede akış hızı elektrik üretimine elverişli çok sayıda nehir var. Çok verimli olarak nitelendirilen 5 bin MW’lık bir hidroelekrik potansiyeli bulunuyor. Ancak toplam potansiyel bundan çok daha yüksek. Tüm kaynaklar değerlendirilebilse 20 bin MW’lık bir hidroelektrik potansiyel söz konusu. Teknik imkanları gedeniyle bu potansiyeli kullanamayan ülke, yabancı yatırımcılara kapıları açık tutuyor. Enerji yatırımlarında başta ÇED (çevre etki değerlendirme) raporu olmak üzere birçok kolaylık sağlanıyor.

“BATILI BİR ÜLKE KADAR ŞEFFAF”

Gürcistan’daki büyük hidroelektrik yatırım potansiyeli hakkında bilgi veren, Gürcistan Enerji Bakanlığı’na danışmanlık yapan eski EPDK (Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu) Başkam Yusuf Günay, şu anda Gürcistan’da tamamen liberal bir yatırım ortamı olduğuna dikkat çekiyor. Günay’a göre, batılı bir ülkede karşılaşılacak şeffaflık ve tarafsızlık söz konusu. Uluslararası yatırımcıların önündeki engellerin aşılması için kamu ve hükümet çok yardımcı oluyor. Ülkede istikrar da sağlanmış durumda.

Tüm bu olumlu şartlara coğrafi yakınlık da eklenince ülke Türk enerji yatırımcıları için önemli fırsatlar sunuyor. Türkiye ile Gürcistan iletim hattı da üretilen elektriğin Türkiye’ye iletimine imkan sağlıyor. Ahıska ile Borçka arasında bu yıl devreye giren 120 km’lik hat 1000 MW kapasitede. Yusuf Günay, yatırımcılar için Gürcistan’da yatırım yapmanın Türkiye’de yatırım yapmaktan farksız olduğunu belirterek, bu ülkede üretilen elektriğin Türkiye’ye satılmasının işin doğasına çok uygun olduğunu vurguluyor.

TÜRK YATIRIMCILAR ŞANSLI

Yusuf Günay, Türkiye’nin Gürcistan’daki enerji yatırımlarının ilk kez 2008 yılında start aldığına dikkat çekerek, o dönemde Gürcistan Enerji Bakanlığı ile başlattıkları sürecin bugün meyvelerini vermeye başladığını belirtiyor. Günay’m verdiği bilgiye göre, Gürcistan’da bu ay devreye giren Anadolu Grubu’nun 90 MW’lık Para-vani HES projesi dışında inşaatı süren ve proje aşamasında olan birçok yatırım var. İnşaatı süren HES projelerinden biri de Abdullah

EKSİM Tivnikli’nin sahiyat irim holding bi olduğu Eksim Yatırım Hol-ding’e ait. Batum Acara’da 120 MW’lık projenin gelecek yıl devreye alınması bekleniyor. Diğer iki proje ise Ağaoğlu Grubu’nun Paravani nehri üzerinde 7 ve 22 MW’lik toplam 29 MW’den oluşan HES yatırımı. Projelerin henüz bağlantı izni netleşmedi. Gürcistan’da en büyük enerji projesi için anlaşma sağlayan bir diğer grup ise Çalık Holding. Çalık Grubu, Gürcistan’ın Rusya sınırına yakın olan b ölgede 230 MW’lik bir doğalgaz projesi için bir yıl içinde inşaata başlamayı planlıyor. Çorumlu Ahlatçı Grubu da aynı bölgede 30 MW’lık HES inşaatı için çalışmalara başlayacak. Bunun dışında Gürcistan’da Sabancı, Kolin, Nurol gibi firmalar da hidroelektrik santrali için arayışlarını sürdürüyor. Türk firmaları, Gürcistan hükümeti tarafından yakında ihaleye çıkarılması beklenen 500 MW’lik Namakhi HES projesi için de rekabet edecek. Halen faaliyette olan ve temeli atılan projeler şunlar…

ÇALIK GRUBU

Uç proje yürütüyor

Gürcistan’da enerji yatırımlarına en büyük kaynağı ayırdı. Ülkenin ilk kombine çevrim santralinin temeli Çalık Grubu tarafından geçtiğimiz ocak ayında atıldı. Başkent Tiflis’in 35 kilometre güneyinde yer alan Gardaba-ni Kombine doğal gaz kombine çevrim elektrik santrali 230 MW kurulu güce sahip. Çalık Enerji İş Geliştirme Direktörü Halil Sarıbay’m verdiği bilgiye göre, en son teknolojiye sahip ekipmanların kullanıldığı santralin yılda 1.8 milyar kWh elektrik üretmesi planlanıyor.

Çalık Holding bunun dışında iki tane büyük hidroelektrik yatırımı için de çalışmalara başladı. 71 MW’lik Alpana HES ve 153 MW’lik Sadmeli HES projeleri için mutabakat zaptı imzalandı. Ülkenin kuzeyindeki Rioni Nehri üzerinde yer alan projelerin toplam yatırım bedeli 500 milyon dolar. Projelerin 2020 yılında işletmeye alınması planlanıyor. İki santralin devreye alınmasıyla yılda 1 milyar kWh elektrik üretilmesi planlanıyor. Halil Sarıbay, ayrıca Gürcistan’da kuracakları bir ticaret şirketiyle bu ülkede üretilen elektriği Türkiye’ye satmayı planladıklarım kaydediyor.

ANADOLU GRUBU

90 MVV’lık HES’i devreye aldı

Gürcistan’da ilk enerji projesi geliştiren firmalardan biri Anadolu Grubu. Paravani bölgesinde ülkenin büyük nehirlerinden olan Kura Nehri üzerinde inşa edilen 90 MW’lik hidroelektrik santrali geçtiğimiz ay devre alındı. 185 milyon dolara mal olan Paravani HES’de üretilen elektrik yılın dokuz ayı Türkiye’ye üç ayı ise Gürcistan’a satılacak. İlk kez bir Türk yatırımcı yurtdışmdaki tesisinde ürettiği elektriği Türkiye’ye satacak. Anadolu Grubu Enerji Koordinatörü Tuğban İzzet Aksoy, Gürcistan’ın yabancı yatırımcıya Anadolu Grubu oldukça dost bir ortam sunduğunu belirterek, “Biz Gürcistan’da ilk olmanın avantajlarını yaşadık. Bu tür projelerde genelde yap-işlet-devret modeli uygulanır. Ancak bizim projemizde durum farklı. Biz devretmeyeceğiz. Baraj sonsuza kadar bizim. Proje ilk altı yılda kendisini ödeyecek” diyor.

Gürcistan’daki yeni fırsatları değerlendirdiklerini de belirten Aksoy’un verdiği bilgiye göre, şu anda somutlaşmış 2-3 proje üzerinde çalışmalar sürüyor. Gürcistan Hükümeti ile bu konuda ilk görüşmeler yapıldı. Hedef 2020’ye kadar 400-500 milyon dolar yatırımla enerjide 500 megavat kurulu kapasiteye ulaşmak. Günün 24 saati çalışabilme kapasitesine sahip olan Paravani HES bu özelliğiyle Türkiye’deki 150 megavatlık bir santral ile aynı verimliliğe sahip.

AHLATCI GRUBU

30 MW’lik HES çalışması başlattı

Çorum merkezli ve kuyumculuktan gelen Ahlata Grubu ise Gürcistan’ın yukarı Svaneti bölgesinde hidroelektrik projesi için çalışmalara başladı. Ahlatcı Grubu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ahmet Emin Ahlat-cı’nın verdiği bilgiye göre, 30 MW’lik Dolra HES’in yatırım maliyeti 50 milyon dolar civarında. 2019 yılında faaliyete geçmesi beklenen santralin yılda 125 milyon kWh elektrik üretmesi planlanıyor. Burada üretilecek elektriğin yüzde 20’sinin Gürcistan’a verilmesi, yüzde 80’inin ise Türkiye’ye satılması planlanıyor.

AĞAOGLU GRUBU

Bağlantı izni bekliyor

Ağaoğlu Grubu bünyesindeki Optimum Enerji, Gürcistan’da üç hidroelektrik projesi geliştirmişti. Biri daha sonra //^ ^ A İPtal edİldL DlSer lkısı ise Paravani Nehri üzerinde bulunuyor.

Henüz inşaatına başlanmadı. Yatırım biri 7, diğeri 22 MW olan iki projeden oluşuyor. Ağaoğlu Enerji Genel Müdür Yardımcısı Er-san Gülay, iki projenin yatırım değerinin yaklaşık 55 milyon dolar olduğu bilgisini veriyor. Gülay, bağlantı izninin henüz netleşmemesi nedeniyle inşaata başlanmadığını da belirtiyor.