Her şey petrolün başının altından çıktı
Orta vadede tekrar yukarı gitmesi olası olan petrole yatırım yapmak isteyenler öncelikle aracı kurumlarının sağladığı işlem platformuyla yurtdışı piyasalarda petrol vadeli kontratlarına, opsiyonlara, fonlara, petrol araştırma şirketi hisselerine ve bunların opsiyonlarına, fark sözleşmelerine erişim sağlamalılar…
PETROL fiyatlarındaki dalgalanmanın temelini oluşturan yeni araştırma ve kazı teknolojileri ile elde edilen kaya petrolü, artık maliyetlerinden tutun da ABD’nin günde ne kadar çıkardığına, petrol kuyularının rezervlerine kadar ifşa olmuş durumda.
Bugün detaylı araştırmalardan elde edilebilecek verilere bakıldığında, ABD’de kaya petrolü çıkarılan bölgeler arasında Texas, Kuzey Dakota, Okla-homa, New Mexico ve Colorado öne çıkıyor. Aslına bakarsanız kaya petrolü çıkarılan yer sadece bir avuç bölge. îşin daha ilginç yanı, yeni kuyular ilk yılda rezervlerinin yüzde 70’e yakınını tüketiyor.
Bu da aslında işin devamı için yeni kuyu açmayı bir zorunluluk haline getiriyor. Bu da işin sonunda çeşitli maliyetler oluşturacak ve bir kar/zarar hesabı yapılarak karar verilmesi gereken bir noktaya gelinecek.
Bu aşamada henüz piyasada çok fazla yer bulmayan bir konuyu da göz önünde bulundurmak gerekir. Kaya gazı, çoğunlukla boru hatları yerine raylı sistemle taşınır ve Amerikan rafinerileri için ideal sayılacak kalitede değildir. Bu nedenle piyasadaki petrol fiyatından daha ucuza alıcı bulur ve kar marjları daha düşüktür. Dolayısıyla tükenen petrol kuyularının yerine yenilerini açma konusu sanırım Amerikalı şirketlerin, üzerinde tekrar düşünmeleri gereken bir yönetim kararı olarak 2015’te gündemi meşgul edecek.
Risk/getiri ilişkisine bakıldığında gelecek sene tükenen kuyular yerine yenilerinin açılamaması halinde, bu durumun üretime etkisi oldukça çabuk olacaktır. Çünkü kaya petrolü üretimindeki yüzde 70’lik kapasite düşüşü, piyasa genelinde de önemli bir yer tutar.
“KAYA GAZI ÜRETİMİ DÜŞEBİLİR”
Bu düşüncelerin doğru olması halinde, 2015’in ilk yarısında Amerikan şirketlerinin yaptığı kaya gazı üretimi düşecek. Akabinde Araplar petrol piyasasında kaybettikleri pazar payım geri kazanırlarsa petrol fiyatlarında tekrar bir yükseliş gündeme gelir. Özellikle 60-70 dolar arasındaki fiyatlarda mantıklı karlar elde edemeyen Amerikan şirketleri piyasadan çekilir/üretimi azaltır (çünkü bölgesindeki jeolojik yapıya ve çıkarım işleminin yapıldığı derinliğe göre değişmek üzere maliyetler yaklaşık bu bölgede yoğunlaşıyor). Yükselişle birlikte tekrar kaya petrolü verimli hale gelebilir. Bu süreçte teknolojide de gelişmeler olabilir ve fiyatlarda ikinci bir gerileme dalgası gelebilir. Bu ikinci dalganın gelmesi, gelecekte eneıji ihtiyacının artması nedeniyle alternatif enerji kaynaklarına rağmen artacak petrol talebi nedeniyle gecikebilir veya hiç gelmeyebilir. Hatta 2015 senesinin ikinci yarısıyla beraber WTI petrol fiyatları 95-105 dolar arasında stabilize olabilir.
Peki, orta vadede tekrar yukarı gitmesi olası olan petrole yatırım yapmak isteyenler ne yapabilir? Öncelikle aracı kuruntunuzun sağladığı işlem platformu yurtdışı piyasalarda petrol vadeli kontratlarına, opsiyonlara, fonlara, petrol araştırma şirketi hisselerine ve bunların opsiyonlarına, fark sözleşmelerine erişim sağlamalı. Yatırım stratejisine gelince, yukarıdaki enstrümanların önceden planlanmış kombinasyonlarını oluşturarak, agresif olmayan stratejilerle pozisyon alınması esastır. Ancak büyük dalga boyunda hareketlerin yapıldığı bu günlerde kalıcı pozisyon almak için acele etmemeli, bebek adımlarıyla orta-uzun vadeli stratejiler alınmalı. Diğer yandan kısa süreli al/sat işlemlerini tercih edenler için petrol piyasası her iki yönde de fırsatlar sunmaya devam edecek.
