Trafik Kazası Tazminatları

Kazalarda sakat kalana veya hayatını kaybedenin yakınına tazminat

Hak edilen tazminat için hemen sigorta şirketinize başvurun!

Zorunlu Trafik Sigortası, bir kaza sonrası sakat kalan kişiye veya hayatını kaybedenin yakınlarına tazminat hakkı veriyor. Hak edilen tazminatın alınabilmesi için kazaya karışan araçların Trafik Sigortası’nın bulunduğu şirketlere, kaza evraklarıyla birlikte başvurması gerekiyor.

ZORUNLU Trafik Sigortası bulunan araçların karıştığı kaza sonucu sakat kalan kişilerin, hayatını kaybedenlerin ise yakınlarının tazminat hakları bulunuyor. Ancak, birçok kişinin bu konuda fazla bilgisi olmadığı veya yaşanan kaza sonrasında bu hakkını kullanmak için girişimde bulunmadığı biliniyor.

Zorunlu Trafik Sigortası, araç sahiplerinin bir hasar anında 3. şahıslara verilen bedeni ve maddi zararları karşılıyor. Yani, Trafik Sigortaları’nda hasarlar maddi ve bedeni olmak üzere ikiye ayrılıyor. Maddi hasarlar konusunda tüketiciler haklarını biliyor. Bedeni hasarlarda ise aynı bilinç söz konusu değil.

Vatandaşların hem zaman kaybetmemek hem de hak ettiği tazminatı alabilmek için, kazaya karışan araçların Trafik Sigortası’nın bulunduğu şirketlere, kaza evraklarıyla birlikte başvurması gerekiyor.

Trafik Poliçesi Genel Şartlarına göre, kişiler tazminat haklarını 10 yıl içinde kullanabiliyor. Ancak, zamanında başvurmayan kaza mağdurlarının üzerinden para kazanan kişiler bulunuyor. Aracı’ adı verilen bu kişiler, hastaneler, acil servisler veya mezarlıklarda yaptıkları araştırmalarla trafik kazasında yaralanan, sakat kalanlara veya hayatını kaybedenlerin yakınlarına ulaşarak sigorta şirketlerine dava açıyor. Bu durumda ise tazminatın tamamını değil, bir kısmını mağdura veriyor. Sigorta şirketleri ise bu tazminatları ödediklerine dikkat çekerek, mağdurların kendilerine direkt başvurarak tazminatın tamamını almaları çağrısında bulunuyor.

Sigorta şirketlerinin yöneticileri kalıcı bir sakatlık ve ölüm halinde kusurlu tarafın sigorta şirketiyle doğrudan temas kurulmasının en uygun ve en hızlı çözüm olduğunu belirtiyor.

Hasar takip şirketleri var

Bu haklarından haberdar olmayan tüketicilere ise avukatlar ve hasar takip şirketleri gibi aracılar ulaşıyor. Aracılar, tüketicilerin mağduriyetini gidermesinin yanında yüksek bir komisyon oranıyla çalışıyor. Tüketicilerin aracılar yoluyla değil de direkt bağlı oldukları sigorta şirketleriyle irtibata geçmeleri ise hak ettikleri tazminatın tamamını almasını sağlıyor.

Tazminatları bağımsız aktüerler hesaplıyor

Sigorta şirketleri yöneticileri, destekten yoksun kalma tazminatı hesabını Hazine Müsteşarlığının belirlediği ilkeler doğrultusunda Hazine siciline kayıtlı bağımsız aktüerlere yaptırmak zorunda olduğunu kaydediyor. Bağımsız aktüerle-rin sigorta tekniğine uygun hesaplama yaparak belirledikleri tazminat miktarları ise destekten yoksun kalan mağdurlara yasal ve geçerli limitler çerçevesinde ödeniyor. Dünyada primler ile orantılı olarak bazı ülkelerde bu limitler daha düşük olduğu gibi daha fazla, hatta limitsiz dahi olabiliyor.

Tazminat hesabı farklılık gösteriyor

Başvuruların ardından tazminat miktarının hesaplanması noktasında ise Hazine Müsteşarlığı’nca belirlenen kriterlere göre yapılan aktüer hesabı ile Yargıtay tarafından belirlenen mahkeme bilirkişi hesabı arasında çok büyük farklılıklar bulunuyor. Mahkeme bilirkişi hesabında kullanılan yaşama ve komütasyon tablosunun 1930 yılına ait olduğunu ve bu hesapla ilgili içtihat kararlarının ise 1970’li yıllara dayandığına dikkat çeken Aktüerler Derneği Başkan Yardımcısı Alper Ünlenen, “Bu nedenle yapılan hesaplama günümüz gerçeklerinden uzaktır. Bununla birlikte hesaplamada peşin değer hesabı yapılmaması ve aktüeryal/ istatistiksel bir metodun kullanılmaması da bilimsellikten uzaktır” diye konuştu.

“Mahkeme hesap bilirkişilerinin farklı paylaştırma yöntemleri kullanmaları, hesap konusunda ehli olmayan kişilerin yaptığı yanlış hesaplamalardan dolayı tutarlı sonuçlar elde edilemiyor” diyen Ünlenen, hesaplama yöntemlerinde ortak bir paydada buluşup, bilimsel ve günümüz gerçekleri doğrultusunda uzman kişiler tarafından tazminatların hesaplanmasmın sigortalı ve yakınlarının mağduriyetinin önlenmesi adına olumlu olacağım vurguladı.

Tek hesaplama yöntemi mağduriyeti önler

Bilimsel olarak yapılan aktüeryal hesaplama ve Yargıtay kriterlerine göre yapılan hesaplamalar arasındaki uçurum olarak nitelendirilebilecek farkın ortadan kaldırılmasının önemine dikkat çeken Ünlenen şunları söyledi:

“Bu kazalara ilişkin açılan dosyaların hesaplamasında tek bir tür hesaplamama yöntemi benimsenmeli ve bilimsel dayanaklarla desteklenmelidir. 30 – 40 yıl öncesine dayanan içtihatlar, bakiye yaşam ömürleri gösteren mortalite tabloları, iskonto faiz oranı gibi hesaplamaları doğrudan ve önemli ölçüde etkileyen faktörler için ortak ve tek bir parametre seti Hazine ve Adalet Bakanlığı nezdin-de sektör ile birlikte hazırlanmalıdır. Ancak bu şekilde bugüne kadar yaşanmış olan ve artık sigorta sektörünün kangreni olarak nitelendirilebilecek bu sorunun üstesinden gelinebilir.”

Vefat durumunda gereken belgeler

■ Kaza tespit tutanağı (Kusur durumunun belirlenebilmesi için)

■ Vefat eden kişinin desteğinden yoksun kalan kişilerin iletişim bilgileri ve tazminatın ödenebilmesi için gerekli banka hesap numaraları

■ Yeni tarihli vukuatlı nüfus kaydı

■ Vefat eden kişinin olay tarihi itibariye gelir durumunu gösteren belge (SGK hizmet dökümü, vergi levhası, ayrıntılı hesap bordrosu)

■ Vefat edenin ve ya destekten yoksun kalanlara ait varsa öğrenim belgesi

Tazminat yaş ve gelire göre değişiyor

Tazminat hesabı, gerekli belgeler tamamlanıp sigorta şirketine ulaştırıldığında yapılıyor. Çıkacak olan tazminata istinaden mağdura ya da yakınlarına ödemesi gerçekleştiriliyor.

Destekten yoksun kalma ve maluliyet tazminatı hesaplamaları Hazine siciline kayıtlı aktüerler o tarafından yapılıyor.

Aktüerler hesaplamayı yaparken Hazine tarafından belirlenen kriterleri ve uluslararası geçerliliği olan bilimsel aktüeryal formül ve yaklaşımları kullanıyor. Trafik poliçeleri kapsamındaki teminat limitleri her yıl Hazine Müsteşarlığı tarafından belirleniyor. 2014 yılında ölüm ve sakatlık tazminatları için kişi başına teminat limiti 268.000 TL olarak belirlenmiştir. Belirlenen bu limit, poliçe kapsamında ödenecek tazminatın azami olarak sınırını belirliyor. Maluliyet durumunda, malul kalan kişinin yaşı, cinsiyeti, maluliyet oranı ve gelir bilgisi hesaplamanın başlıca kriterler olarak yer alıyor.

Vefat durumunda ise merhumun yaşı, cinsiyeti, varsa gelir bilgisi varislerinin yaşlan, cinsiyetleri, yakınlık dereceleri, eğitim durumları |ve medeni halleri gibi faktörler göz önünde bulunduruluyor. Hem maluliyet hem de destekten yoksun kalma tazminatları hesabında kadın/erkek ayrımı ile CSO-1980 Yaşama ve Komütasyon Tablosu ve yüzde 2-3 oranında Teknik Faiz kullanılıyor.

Dünyada uygulama nasıl?

Tazminat miktarları, dünya ülkelerinde kullanılan sisteme, kriterlere ve tazminat hesaplarını yapan özel ve tüzel kişilerin hesaplama sistemine göre farklılık gösteriyor. Bazı ülkelerdeki hesaplama durumu şöyle:

Alman, Avusturya Sistemi: Ölenin sadece kanunen bakmakla yükümlü bulunduğu kişiler tazminat talep edebiliyor.

Amerikan Sistemi: Tazminat talep edebilecekler, eyaletlere göre farklılık gösteriyor.

Fransız Sistemi: Haksız fiile ilişkin genel hükümlerle ve mahkeme kararlarıyla geliştirilmiştir. Fransız Hukuku’nda, farazi destek olan çocuğun ölümü üzerine, çocuğun ileride ne miktarda para kazanacağı ve kazancından ana babasına bir pay ayırıp ayıramayacağı belli olmadığı için ana baba tazminat talep edemiyor. İsveç Sistemi: Destek ilişkisinin fiili varlığı kabul edilmiyor.

Türk Sistemi: ‘Müteveffanın (ölmüş kimse] yardımından mahrum kalanlar’ ifadesi yer alıyor.

Maluliyet durumunda gerekli belgeler

■ Kaza tespit tutanağı (Kusur durumunun belirlenebilmesi için]

■ Mağdurun iletişim bilgisi ve banka hesap numarası

■ Malul kalan kişinin olay tarihi itibariye gelir durumunu gösteren belge (SGK hizmet dökümü, vergi levhası, ayrıntılı hesap bordrosu]

■ Adli Tıp’tan alınacak maluliyet oranını gösterir