Cüce Gezegenlerin Sırrı Çözülüyor

İnsanoğlu ilk defa bir yıl içinde iki yeni gezegeni keşfe çıkacak. Üstelik bunlar yeni gezegenler değil de yeni türden gezegenler. Plüton ve Ceres, cüce gezegenler. Yani Dünya gibi büyük ve yuvarlaklar ve yörüngelerini Dünyanın aksine, başka gök cisimleriyle paylaşıyorlar. Araştırmalar bu arada kalan gezegenlerin güneş sisteminin oluşumunu ve evrimini anlamada anahtar rol oynadığını gösteriyor. Mart ayında NASAnm Dawn (Şafak) adlı uzay aracı, aste-roit kuşağında bir anomali sayılan Ceres’in yörüngesine girecek. Gezegen yaklaşık 980 kilometre çapında ve asteroit kuşağındaki diğer tüm asteroitlerin toplamının üçte biri kütleye sahip. Ceres’in 4,6 milyar yıl öncesinden, güneş sisteminin oluşumu sırasındaki çalkantılı dönemden kaldığı düşünülüyor.

Araştırmalar, Ceres’in yüzeyinde kil mineralleri ve buz bulunduğunu, ince bir atmosfere ve belki de bir yeraltı okyanusuna sahip olduğunu akla getiriyor. Temmuz ayında New Horizons uzay sondası Plüton’un yanından uçunca daha nice sırlar açığa çıkacak. Yaklaşık 2.400 kilometrelik çapıyla Plüton, Kuiper Kuşağının bilinen en büyük üyesi. Bu kuşak Neptün’den bir hayli uzağa yayılan devasa bir bölge ve donmuş gök cisimleriyle dolu. Yıllar içinde, birkaç temel noktayı öğrendik: Plüton’un bilinen beş uydusu var ve bir tanesi Plüton’un yarısından daha büyük. Gezegen yanlamasına dönüyor ve çok sert hava koşulları var. Yazları yüzey buzu eriyerek atmosfere dönüşüyor, ardından her kış donarak tekrar geri yağıyor. Sıcaklıktaki büyük değişimler de buz püskürmelerini tetikleyebiliyor. Fakat işin en heyecanlı yanı neyle karşılaşacağımızı bilmememiz. New Horizons, Kuiper Kuşağında yol alırken aslında bilinmeyen dünyalara yelken açıyor. New Horizons ekibinden bilim inşam Alan Stern’ün dediği gibi, “Bununu gibi bir şey onlarca yıldır hiç olmadı.”

KISACA: Bilim insanları, sondaların Plüton ve Ceres’e ulaştıklarında ne bulacağını bilmiyor ama büyük bir keşif olması bekleniyor.