2015’te İhracat Sektörü

İhracatın 2014’ü önceki yıla göre yaklaşık yüzde 4 artışla 158 milyar dolar seviyesinde kapatması beklenirken, 2015 yılı Hedefi 173 milyar dolar olarak konuldu. Ekonomistin değerlendirme aldığı en büyük 10 sektörün ihracat artışı beklentisi ortalama yüzde 10. Ancak temel ihracat pazarlarmuzdaki sorunların devam etmesi yüzünden ihracatçılar 2015’e biraz umutsuz giriyor.

Son yıllarda Suriye, Libya, Mısır, Irak gibi pazarlarda büyük kan kaybeden ihracat, 2023 hedeflerine uygun büyüme hedeflerine ulaşamasa da artmaya devam ediyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TlM) verilerine göre, dünyadaki ilk 70 ekonominin ihracatı 2014’ün dokuz ayında yüzde 2,6 artarken, Türkiye’nin ihracatı bu dönemde yüzde 5,5 arttı. Öte yandan yılın ilk dokuz ayında AB’ye üye 28 ülkenin ithalatında oransal bir artış yaşanmazken, aynı dönemde Türkiye’nin AB’ye ihracatı yüzde 13 artış kaydetti. Ancak bu artışlar 2023 hedeflerinin gerisinde bir performansı ifade ediyor. Çünkü 2023’teki 500 milyar dolar hedefi için toplam ihracatın her yıl en az yüzde 11,7 büyümesi gerekiyor.

Temel ihracat pazarlarımızda yaşanan sorunlar nedeniyle ihracatçılar 2015 yılına biraz umutsuz giriyor. Bu arada 2014 un son aylarında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı’nın getirdiği yeni antrepo ve gümrük işlemleri düzenlemeleri de ihracat dünyasını endişeye sevk ediyor.

TİM ve Uluslararası Nakliyeciler Derneği, antrepo kontrolleri ve gümrük kapama işlemlerinin bürokrasiye devredilmesinin 2015’te ihracat hızını olumsuz etkileyeceğine vurgu yapıyor.

Yine de 2014’ü 158 milyar dolar civarında kapatacak gibi görünen ihracatın 2015’te yüzde 10 civarında artışla 173 milyar dolara çıkanlması hedefleniyor.

ÖNE ÇIKACAK PAZARLAR

TİM tarafından açıklanan kasım ayı verilerine bakıldığında, 11 aylık dönemde yüzde 4,4 artışla 144,3 milyar dolarlık ihracat yapıldı. Son 12 aylık ihracat ise yine yüzde 4,4 artışla 157 milyar doları aştı. İhracatçılar 2015’te krizli coğrafyalardan mal satabilecekleri sakin ve istikrarlı ülkelere yönelecekler. Bu bölgeler içerisinde Azerbaycan, Türkmenistan, Endonezya, Suudi Arabistan, BAE, Polonya, ABD, Kanada ve Meksika öne çıkıyor. Bu arada Türkiye’nin birkaç yıl öncesine kadar ihracatta lokomotif ülkeleri olan Almanya, Irak ve İtalya’daki ihracat düşüşlerinin ise 2015’te de devam etmesinden endişe ediliyor.

Ekonomist’in toplam ihracatın yüzde 70’ini oluşturan en büyük 10 sektörün ihracat birlik başkanlarından aldığı bilgilere göre, 2015’te ihracat artışının ortalama yüzde 10 olması hedefleniyor. Bu 10 sektör 2013’te 153 milyar dolarlık ihracatın 107 milyar dolarına imza attı. 2015’te tekstil, kimya, makine ve maden ihracatında önceki yıla göre artış hedeflenirken, otomotiv ve hazır giyim sektörlerinde artış beklentisi 2014’ün gerisinde kalıyor.

DOLAR KURU ENDİŞESİ

Türkiye ihracatının dinamo sektörlerinin başında gelen otomotiv sektörü, 2015 yılında AB ekonomisinin gidişatına göre ihracatına yön çizecek. 20 aydır aralıksız büyüyen AB otomotiv pazarı, Almanya, İtalya ve Fransa’nın resesyona yakın büyüme oranları sonrasında son iki ayı durgunlukla geçirdi. Bu nedenle 2013 sonunda yüzde 13’e yaklaşan ihracat artışı, 2014’ü yüzde 6-7 seviyelerinde kapatacak. Sektörün 2015 ihracat artışı beklentisi ise yüzde 4.

AB’deki durgunluk ile birlikte dolar kurundaki artışın da satışlarına direkt yansıyacağını dile getiren Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği Başkanı Orhan Sabuncu, “2015’te ihracat artışı yüzde 4 olsa da adet bazında artış yüzde 8 olacak. Kur nedeniyle yaklaşık 1 milyar dolarlık bir kaybımız söz konusu” diyor.

YENİ FIRSATLAR KOLLANIYOR

2014’te 18 milyar dolarlık ihracata imza atan kimya sektörü ise 2015’te daha sakin ve rahat iş yapılabilecek pazarlara yönelme stratejisi güdecek. İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği Başkanı Murat Akyüz, genel ihracat açısından durumun parlak olmadığını belirterek, “Biz de sektör olarak yeni dönemde Amerika kıtasında Kanada, Şili, Meksika ve Kolombiya ile Afrika’da Nijerya ve Gana’ya yoğunlaşacağız. Buradaki fırsatları daha yakından takip edeceğiz” diye konuşuyor.

2015’in zorlu ve belirsizliklerle dolu bir yıl olacağını söyleyen bir diğer önemli ihracatçı ise Orta Anadolu Makine ve Akşamlan İhracatçıları Birliği Başkanı Adnan Dalgakıran. “2015’in 2014’ten iyf olmasını beklemiyorum” diyen Dalgakıran, Türkiye’nin etrafındaki yangının ihracattaki olumsuzlukların en temel nedeni olduğunu dile getiriyor. Özellikle Rusya’nın bütçesinin petrol fiyatlanndaki dramatik düşüş ile birlikte ciddi olarak bozulduğuna işaret eden Dalgakıran, “En önemli geliri petrol olan tüm ülkelere ihracatta aynı sorunları yaşayacağız. Öte yandan Ukrayna’da olanlar ve Avnıpa Bir-liği’nin ciddi bir toparlanma işareti gösterememesi bizim açımızdan ciddi riskler barındırıyor. Dolar/Euro parkesinin de bu dönemde aleyhimize çalışması muhtemel” değerlendirmesinde bulunuyor.

İhracat pazarlarımızda son durum

AVRUPA BİRLİĞİ: Daha genişletici para politikalarına yönelim var. Euro Bölgesi’ndeki riskler devam ediyor ama yine de geçen yılın aynı çeyreğine göre üçüncü çeyrekte yüzde 0,8 büyüme oldu. AB-28 ülkeleri ise yüzde 1,3 ile beklentilerin az da olsa üstünde büyümeyi başardı, ihracatçılar, en önemli pazarları olan AB’yi yakından takip etse de resesyonun eşiğindeki birliğin 2015’te ithalat yönünde ciddi bir sıçrama yapmayacağı öngörülüyor.

ABD: FED’den gelen açıklamalar büyüme ivmesinin hızlandığını gösteriyor. Sıkı para politikalarının faiz artışı yönünde devam edeceği tahmini yapılırken, dünyanın en büyük ekonomisindeki toparlanma ihracatçıları umutlandırıyor. Nitekim 2014’ün ilk 11 ayında ABD’ye yapılan ihracat yüzde 12 artış gösterdi.

RUSYA: Rusya ‘nın Ukrayna işgali nedeni ile Batı dünyası ile yaşadığı gerilim giderek artıyor. Petrol fiyatlarının 60 dolara kadar gerilemesiyle ciddi bir mali kayıp yaşayan Rusya, Türkiye ile ticari ilişkileri geliştirmek konusunda adımlar atsa da büyümede sıfıra yakın performans göstermesi ihracatçıları endişelendiriyor. Yüzde 50’ye yakın düşen petrol fiyatlarının etkisiyle Rusya’nın 2015 ve 2016 yıllarında da durgunluktan çıkması beklenmiyor.

ORTADOĞU: Türkiye’nin yanı başında devam eden iç savaşlar, ihracatı 2015 yılında da zorlayacak. Suriye ve Irak pazarlarında üç yıl öncesinin rakamlarının 2015’te de yakalanması beklenmiyor. Mısır ve Libya pazarlarında da giderek kan kaybeden Türkiye’nin Ortadoğu’da yüzünü güldüren ülke ise İran. Bu ülkeye yapılan ihracatta ilk 11 ayda yüzde 53 artış yakalandı. İran ile 20 Eylül’de imzalanarak devreye giren Tercihli Ticaret Anlaşması ile 150 ihraç kaleminde gümrük engelleri kalkıyor. Irak’la yumuşayan siyasi ilişkiler de ihracatçıları umutlandırdı.