Uzay turizmi SpaceShipTwo kazasını atlatabilecek mi?

Evet, ama çok daha fazla nakit para ve beklentilerde büyük bir değişim gerekecek.

Hevesli uzay turistleri Virgin Galactic’in SpaceShipTvvo (SS2) adlı uzay aracına büyük umutlar bağlamış ve gelecekte yörünge altına yapılacak yolculuğun bileti için 200.000 doları bulan paralar dökmüştü. Fakat 31 Ekim’de roket itkili araç Mojave Çölü üstündeki test uçuşu sırasında parçalandı. Pilotlardan biri paraşütle atlayıp kurtulduysa da diğeri hayatını kaybetti. Aracın enkazı ve kazanın sebebine ilişkin spekülasyonlar haber kanallarını doldurdu ve birçok insan, gördüğü dumanı tüten kalıntının tek bir deneysel uzay aracına mı yoksa uzay turizmi sanayiine mi ait olduğunu merak etti.

Bu noktada patlamanın zaten bütçesini aşmış ve takvimin gerisinde kalmış olan Virgin Galactic’i (VG) nasıl etkileyeceği belirsizliğini korusa da, sivilleri termosfere gönderme fikrine yaklaşımımızı baştan aşağı değiştireceği kesin. VG, SpaceX, Blue Origin ve XCOR Aerospace gibi özel sektör uzay firmaları NASA’dan ve Boeing ya da Lockheed Martin gibi NASA üstlenicilerinden daha hızlı ve verimli hareket etmekle övünüyor. Daha önceki insanlı uzay uçuşu görevleriyle ilişkili milyarlarca doların yerine, VG’nin şu ana kadar harcadığı tüm para 500 milyon dolar civarında. Bu kesinlikle etkileyici ve verimli, ama alt yörüngeye haftada birkaç kez yolcu taşıyacak yeniden kullanılabilir araçlardan bir filo yaratmak için yetersiz. Örneğin sıradan iş jetlerini ele alalım. Uçak tasarımı ve imalatında onlarca yıllık deneyimi olan Dassault Aviation firması, sektör analistlerine göre tek bir uçağı geliştirmek için bir milyar dolar civarı yatırımda bulunuyor. Firmanın yeni uçağı Falcon 5X, SS2’yle karşılaştırılabilir miktarda yolcu taşıyor ve uzaya falan da gitmiyor.

Bu dikkate alınırsa VG’ninkinin en azından 2 milyar dolarlık bir program olması gerekirdi. Peki herhangi bir şirket uzaya kendi başına güvenle çıkmanın maliyetini karşılayabilir mi? Teal Group’ta uzay sanayii analizcisi olan Marco Caceres, bunu yapabilecek tek bir aday olduğunu söylüyor: SpaceX. Elon Musk’ın şirketi, geliştirme sürecinin finansmanının ünlülerle değil, ticari ve hükümet müşterilerinden sağlıyor. “Böylesi bir şeyin parası birkaç yüz maceraperestle karşılanmaz,” diyor Caceres. “Bunun için çok ciddi bir yatırım lazım.”

Ticari uzay sanayiinin nakit paranın ötesinde, beklentilerini düzeltmeye de gereksinimi var. Bu da özel sektörün uzay yolculuğuna yıllar değil, on yıllar olduğunu kabul etmekle başlıyor. NASA’da bile uzaya erişimin hükümetin tekelinden özel sektöre geçişine sevinen çok insan var. Fakat bu geçişi acele ettirmek, hepimizin de gördüğü gibi, tehlikeli olabilir. İlerlemenin hızını herhangi bir firmanın yörünge altına ve ötesine ulaşma arzusu değil de uzay yolculuğunun kendine has güçlükleri belirlemeli.