Ne yapmak için kalkmıştım ben?
Odada yürürken bir anda kendimize gelip bunu niye yaptığımızı unutuyor olmamızın sebebi nedir?
“Ne yapmak için kalkmıştım ben?” Bu hepimizin başına sık sık gelir. Bir şey yapmak için hareketlenir, sonra bir anda kendimizi odanın ortasında veya mutfakta buluruz ve neden oraya geldiğimizi unut-muşuzdur.
Yeni yapılan bir araştırma bu soruya çok şaşırtıcı bir cevap verdi: Kapılar yüzünden unutuyoruz. Nötre Dame Üniversitesi’nde araştırmacıları, kapı eşiğinden ya da antreden geçiş yapmanın geçici hafıza kaybına neden olabildiğini söylüyor. Hafızanın çalışma şekli söz konusu olduğunda tuhaf bir durum ortaya çıkmakta; bir odayı geride bırakıp farklı bir alana adım attığımız anda zihnimizde yeni bir haritalama gerçekleşiyor.
Bu durum bir önceki yerin bazı verilerini kaybetmemize neden oluyor. Tabii tamamen kaybetmiyoruz. Sadece kısa bir süre için hafızamızdan siliniyor. Araştırmayı yürüten Gabriel Radvansky, “Bir önceki odada verilen bir kararı ya da en son gerçekleştirilen aktivi-teyi hatırlamak zorlaşıyor. Çünkü bunlar zihnimizde farklı bölümlere ayrılmış durumda,” diyor.
Bir bakıma tıpkı filmlerdeki sahneler gibi, beynimiz de her yeni mekan için bir sahne yaratıyor. Kapı geçişleri, keskin kıvrımlar, antreler sahneler arasındaki sınırları belirliyor. “Özellikle de bir odadan bir diğerine ulaşmak için birkaç kapı aralığından geçiyorsak unutma olasılığımız daha da artıyor,” diyor Radvansky. Özetle, sadece yeni bir odada olduğumuz için değil, kapı aralıklarından geçerek bu yeni sahneye ulaştığımız için unutuyoruz. Beynimiz bunu daha etkin çalışabilmek ve karşılığında bize çevremizi daha iyi çözümleme gücü vermek için yapıyor. Çünkü yürürken o an bulunduğumuz yerle ilgili verilerin öne çıkması, hareketin aksamadan, dinamik bir şekilde devam edebilmesi adına büyük önem taşımakta.
Kısa cevap: Kapı eşikleri yüzünden
