Geçici Dönemsel Yöneticilik

Global iş dünyasının kaotik ortamı, “geçici dönemsel yöneticilik” kavramının yaygınlaşmasına yol açtı.

Şirket, kendinde bulunmayan deneyimi geçici yönetici ile sağlıyor. Uygulamanın başta maliyet olmak üzere çok sayıda avantajı var…

AVRUPA ülkelerinde uzun zamandır kullanılıyor. Özellikle çok uluslu şirketler tercih ediyor. Üst veya orta düzey yöneticilerin sadece belli bir zaman dilimi için geçici olarak görevlendirilmesinden bahsediyoruz. Bu geçici ya da dönemsel yönetici ihtiyacı şirketlerde daha çok kriz, değişim ve dönüşüm dönemlerinde ortaya çıkıyor. Avrupa ülkelerin de 1980’lerden beri var olan ancak Türkiye’de yeni gelişmekte olan bu yönetim yaklaşımına daha çok global şirketler başvuruyor. Bu trendin özellikle maliyet avantajı nedeniyle önümüzdeki dönemde daha da yaygınlaşacağı na kesin gözüyle bakılıyor. Malum, yeni bir yöneticiyi işe almak ya da işini sonlandırmak işveren için oldukça külfetli. Zaten buna bağlı olarak bugün şirketlerin geçici yönetici ihtiyacına cevap veren danışmanlık şirketlerinin sayısı da giderek artıyor.

DANIŞMANLIKTAN FARKLI

Geçici yöneticilerin, bir şirkete kısa sürede katılarak, deneyimlerini hızlıca şirkete aktarması bekleniyor. Onlardan üç tane beklenti var: Geçici oldukları bilinci, tüm ofis politikalarından arınmışlık ve işlerini nitelikli şekilde yapmaları. Dolayısıyla danışmanlar gibi sadece tavsiyede bulunmuyor ve görev tanımlarının gereğini yapıyorlar. Danışmanlıkla dönemsel yöneticinin farkına işaret eden Revera Danışmanlık Kurucusu Rana Beyaz, “Geçici yönetim, danışmanlık ve proje yönetiminin birleşimidir. Aynı hizmetin danışmanlık aracılığı ile karşılanmasından kesinlikle daha verimlidir. Danışman tespit ve öneri ile ayrılırken, geçici yönetici uygular, hayata geçirir” diyor.

Peki, geçici ya da dönemsel yöneticilere hangi durumlarda ihtiyaç duyuluyor? Rana Beyaz özellikle şirketlerin birleşme, satın alma, sistem kurulumu, fi-nansal yeniden yapılandırma, halka açılma gibi stratejik projelerinin hayata geçirilmesinde bu yönetim şekline başvurulduğunu aktarıyor. “Şirketin ilk kez karşılaştığı bir sürecin yönetimi bu ihtiyacı ortaya çıkarabilir. Taşınma, yasal yönetmelik değişikliği, risk yönetimi, performans sistemi oluşturma, yeni bir pazara giriş esnasında da dönemsel yönetici ihtiyacı artar’ diyen Beyaz, ayrıca mevcut yöneticinin hastalanması, kaza geçirmesi, özel hayatında yaşadığı sorunlar veya eğitim ihtiyacı, yurtdışı görevlendirmesi, hamilelik gibi nedenlerle de bu ihtiyacın doğabileceğini düşünüyor. Dönemsel yönetici arayışında geçici olarak artan yönetim yükünü paylaşmak ihtiyacı da olabiliyor. Beyaz, “Burada en kritik konu söz konusu görev için kurum içinde bulunmayan uzmanlık, bilgi birikimi ve deneyimin sağlanması” diyor.

“BÜYÜMEYE İVME KAZANDIRABİLİR”

Kurumlara bu hizmeti bizzat sağlayan Mânagement Centre Türkiye CEO’su Tanyer Sönmezer, bu ihtiyacın artmasında iş dünyasında hızlı değişen dinamiklerin, pazarda fiyatlama ve inovasyonda artan baskının, kısalan ürün yaşam sürelerinin, rekabette başarılı olmak için farklılaşma gerekliliğinin de etkili olduğunu söylüyor. Dönemsel yönetim modeli ile rekabetçi işgücü maliyetinin olduğu ve iç pazarın yeterli olmadığı durumlarda, olgunlaşmış organizasyonlardaki büyümeye ivme kazandırılacağını belirten Sönmezer, bu yönetim şeklinin aynı zamanda etkinliği hızla artırmayı ve en iyi uygulama yöntemlerini mümkün kıldığını belirtiyor.

“Dönemsel yönetimin sonunda sadece danışmanlık değil somut iş sonuçları yaratılır” diyen Sönmezer, şirketlerin böylelikle global genişleme süreçlerinde daha az riskle daha hızla gelişme gerçekleştireceklerini aktarıyor.

DİĞER YÖNETİCİLERLE ÇATIŞMIYOR

Şirketler günlük is akışı dışında sürekli olarak ilerlemeye, etkinleşmeye ve daha karlı haline gelmeye yönelik çalışmalar yapıyor ve projeler üretiyorlar. Rekabet hiç olmadığı kadar yüksek. Nicholson International Ortaklarından Mutlu Eroğlu’na göre, böylesi bir ortamda know-how’ı transfer edip, kısa bir dönem öğrenme süreci yaşayıp daha sonra uzman kişiyi devre dışı bırakmak hem maliyet hem da şirket organizasyonu için daha avantajlı. Peki avantajlar sadece bunlarla mı sınırlı? Hayır değil. Geçici yöne tim üst düzey yönetim becerisi, mutlu liderlik ve uzmanlık gerektiriyor.

Dönemsel yönetici istihdam eden şirket, uzun süreli istihdam edemeyeceği yüksek özellikli yöneticinin bilgi birikimi ve uzmanlığından faydalanma fırsatı buluyor. Geçici yönetici sonuçtan sorumlu olduğu için hedef odaklı çalışıyor, projeyi sahipleniyor.

Rana Beyaz’a göre, dönemsel yönetici kurum içi güç savaşları ve ofis politikalarından etkilenmiyor, kültürden bağımsız olarak yapılması gerekene odaklanıyor ve en önemlisi şirkette uzun süreli kalmayacağı için diğer yöneticilerin desteğini kazanması da daha kolay oluyor.

DEZAVANTAJLARI DA VAR

Geçici olarak yönetici istihdam etmenin dezavantajları da yok değil. Rana Beyaz, “Dezavantajı yanlış geçici yöneticinin seçilmesi nedeniyle ortaya çıkacak performans kayıplarıdır. Önerimiz bu konuda deneyimli bir şirket aracılığıyla bu hizmetin alınması” diyor. Örneğin, geçici yöneticinin o şirketin ya da kurumun bir çalışanı kadar işini sahiplenmemesi, yeteri kadar uzmanlık gösterememesi riski olabilir. “Ama bu genelde önceden referanslar ve görüşmelerle check edilebilen bir konudur” diyen Mutlu Eroğlu, şirketin gizli olabilecek bilgilerinin şirket dışına çıkma ihtimaline işaret ederken, bunun önlemlerinin bir takım anlaşmalarla önceden alınabileceğini savunuyor. Dezavantajlardan bir diğeri ise, geçici kişi zamanı geldiğinde ayrılacağı ve devir teslim yapılacağı zaman, devralacak ekip ya da kişinin aynı yeterlilikte olmaması olarak tarif ediliyor.

İK VE FİNANS BU YÖNTEMİ SEVİYOR

Peki, en çok hangi alan ve projeler için dönemsel yönetici talep ediliyor? Micheal Page Türkiye Genel Müdürü Hugo Cam-po’dan aldığımız bilgilere göre, özellikle perakende, finans, hızlı tüketim mamulleri sektörlerinde ve özel sermaye kuruluşlarında geçici yönetici istihdamına talep daha fazla oluyor. Ağırlıklı olarak ise, reel sektörde, üretim, satış ve pazarlama organizasyonlarında ihtiyaç duyuluyor.

Tanyer Sönmezer’den aldığımız bilgilere göre ise, bu yöntem daha çok etkinlik artırma, maliyet azaltma süreçleri, birleşme ve satın alma, entegrasyon, yeni şirket kuruluşları, yeni pazarlara giriş, halka arz süreci, yeni satış stratejileri ve pazarların belirlenmesi, organizasyonel dönüşüm,’ yapılandırma ve işletme kapanışları, üretim tesislerinin kuruluşu ve taşınması, stratejik programların uygulamaya geçirilmesi, yönetici koçluğu ve yöneticilerin bir sonraki görevleri için hazırlanmasında kullanılıyor. Departman olarak baktığımızda ise daha çok insan .kaynakları, bilgi teknolojileri ve finansta dönemsel yöneticiler tercih ediliyor.

Huaweifden alternatif yöntem

Dönemsel yönetici trendinden farklı olarak Huawei’nin uyguladığı ‘Dönüşümlü CEO1 programı global bir şirketin yönetime yaklaşımı açısından dikkate değer bir uygulama. Çinli şirketi dönüşümlü olarak üç CEO yönetiyor: Guo Ping, Ken Hu ve Eric Xu. 31 Ekim’den bu yana Ken Hu görevde. 31 Mart 2015’de Eric Xu görevi devralacak. Dönüşümlü CEO’lar altı ayda bir değişiyor. Süresi bitenler, iş süreçleri ile ilgili kararlar ve yönetici görevlendirmelerinde önemli yetkilere sahipler ve şirketin karar mekanizmasında yer almaya devam ediyorlar. 2011 yılında başlayan bu sistemin yaratılmasında göçmen kuşlardan esinlenilmiş. Kuşlar, kendilerini aşırı yorgunluktan korumak ve eneği tasarrufu yapmak için göç uçuşunun liderliğini dönüşümlü olarak yaparlar. Bu sistemle CEO’ların üzerindeki baskının azaltılması ve kendilerini geliştirme fırsatı yaratılması amaçlanıyor.

Micheal Page/ Hugo CAMPO Türkiye Genel Müdürü
“Geçici yöneticiye de faydası var”

Geçici yönetici açısından da geçici bir işte çalışmanın motive edici noktaları var. Micheal Page Türkiye Genel Müdürü Hugo Campo bunları iki başlık altında sıralıyor: Birincisi, ekonomik zorluk dönemlerinde bile kısa vadeli istihdam pozisyonlarının bulunması.

İkincisi, bireysel profesyonel iletişim ağını geliştirmek için fırsatlar.

Campo, dezavantaj olarak ise, geçici çalışanların şirket politikasına ve atmosferine adaptasyonunun zor hatta imkansız olma ihtimaline vurgu yapıyor.

Tanyer SÖNMEZER / MCT Danışmanlık CEO’su
Danışmanlık şirketleri büyük rol oynuyor

Geçici yönetici talep edenlere nasıl danışmanlık veriyorsunuz?” sorusuna yanıt
veren Tanyer Sönmezer, öncelikle ihtiyacı detaylı olarak tanımlayıp, uygun yönetici profilini belirlediklerini söylüyor ve ekliyor:

“En fazla bir hafta gibi kısa bir sürede, danışman portföyümüzden uygun danışmanlarımızı firmayla tanıştırıp süreci başlatıyoruz. Uygun danışman seçimi sonrasında tanımlanan ihtiyacın süresine karar verip, danışman firma ile birlikte iş planını, anahtar performans göstergelerini oluşturuyor ve dönem boyunca danışman, firma ve proje yöneticisi olarak sürecin yönetimini gerçekleştiriyoruz.”