Akü üreticilerinin yeni pazar arayışları, bu yıl otomotiv yan sanayide en hızlı ihracat büyümesinin aküde yaşanmasma neden oldu. Geçtiğimiz yıl 250 milyon dolar olan ihracat, bu yıl 300 milyon doları geçecek. Üretim kapasiteleri 15 milyon adet iken üretimleri 4,5 milyonda kalan akücüler, çıkış yolunu Turquality desteğiyle ihracatta arıyor.

Otomotiv endüstrisi sekizinci kez ihracat şampiyonu olmak için gün sayıyor. Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği’nin (OİB) verilerine göre, ocak-ekim döneminde yüzde 12’lik bir büyüme ile 17,5 milyar dolarlık ihracata imza atıldı. 2013 başında yıl sonu beklentisi 20 milyar dolar iken bu büyüme ile beklenti 21-22 milyar dolara çıktı. Bu büyümede Avrupa pazarında yaşanan toparlanma kadar özelikle yan sanayicilerimizin yeni pazar arayışları da etkili oldu.

Otomotiv Sanayicileri Derneği’nin (OSD) istatistiklerine göre, bu yıl yan sanayide en hızlı büyüme ise aküde yaşanıyor. Akü üreticileri kapasite fazlalıklarını yeni pazarlarla telafi ediyor. 2010’da 186 milyon dolar olan akü ihracatı, 2011’de 232 milyon dolara, 2012’de ise 250 milyon dolara yükseldi. Bu yılın ocak-ekim döneminde ise yüzde 25’lik bir büyümeyle neredeyse 2012 rakamı yakalanmış durumda. 2012’nin ocak-ekim döneminde ihracatımız 194 milyon dolar iken, bu yıl aynı dönemde bu rakam 242 milyon dolara çıktı. Akü ihracatının bu yıl 300 milyon dolar civarında olacağı tahmin ediliyor.

15 MİLYON KAPASİTE

Dünya akü pazarındaki yıllık üretim 400-450 milyon adet civarında. Pazar büyüklüğünün 30 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor.

Bu rakamın yüzde biri olan 4,5 milyon adet ise Türkiye’de üretiliyor.

Türkiye’deki üretimin 3,5 milyonu satış sonrası yedek parça (AFM) pazarına, 1 milyonu ise orijinal ürün üreticilerine (OEM) gidiyor. Türkiye pazarının büyüklüğü ise 550 milyon dolar civarında bulunuyor.

Türkiye’deki akü pazarının yapısına bakıldığında, yerli üreticilerin pazarın mutlak hakimi olduğunu görüyoruz. Mutlu Akü, İnci Akü ve Yiğit Akü, toplam pazarın yüzde‘80’ini elinde bulunduruyor.

Öte taraftan Türkiye’de irili ufaklı 25 akü üreticisi bulunuyor. Bu 25 üreticinin toplam üretim kapasitesi ise yaklaşık 15 milyon adet. Sektörde ciddi bir kapasite fazlası söz konusu. Şu an kapasitenin yaklaşık üçte biri kullanılabiliyor. Böyle olunca da herkes ihracatta büyümeyi önüne hedef olarak koymuş durumda. Son yıllarda ihracatta yaşanan büyümenin temel sebebi de zaten bu.

TURQUALITY İLE HIZLANDI

Pazarın en önemli oyuncusu olan ve kısa bir süre önce Hollanda menşeili Metair Investment tarafından satın alınan Mutlu Akü, ihracatta önemli bir büyüme yaşıyor. Yıllık 6 milyon 500 bin adet üretim kapasitesine sahip olan şirket, iç pazarın yüzde 48’ni Mutlu ve yan markalarla elinde tutuyor. OEM pazarında oldukça kuvvetli olan Mutlu Akü, Türkiye’de üretilen her 100 araçtan 70‘ine akü sağlıyor.

Mutlu Akü, 2011’de Turquality kapsamına girdikten sonra ihracatta gaza basmış durumda. Turquality öncesinde 30 ülkeye ihracat gerçekleştirilirken, bu rakam 2012 sonunda 58’e çıktı. Bu dönemde özellikle Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Asya pazarlarında ciddi bir büyüme gerçekleşti. Aynı dönemde marka tescili yaptırılan ülke sayısı da 40’tan, 113’e ulaştı. Tüm bunlarla birlikte ihracat cirosu 70 milyon doların üzerine çıktı.

MARKALAŞMA HEDEFİNDE

Manisa’daki iki üretim tesisi ve Ukrayna’daki montaj tesisiyle yılda toplam 5,3 milyon adet akü üretim kapasitesine sahip olan İnci Akü, 72 ülkeye yaptığı ihracatla aynı zamanda sektörün ihracat lideri durumunda bulunuyor. Bu rakam 2007 yılında 40’tı. Şu an üretiminin yüzde 90’ını ihraç eden şirket, önümüzdeki yıllarda ihracattaki büyümesini sürdürmeyi hedefliyor.

İnci Akü Yönetim Kumlu Başkanı ve CEO’su Göksel Paker, 2010 yılında Turquality programına girdiklerini, bu programla birlikte ihracatta vites artırdıklarını söylüyor. İnci Akü, Suudi Arabistan, Kenya, Gana, Kuveyt, Gambiya, Benin, Sierra Leone ve Rusya gibi pazarlara hep Turquality programından sonra girmiş bulunuyor.

“Global markalaşma projesi kapsamında yaptığımız çalışmalarla Ukrayna, Irak, Azerbaycan, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi pazarlarda ilk üç marka haline geldik. İhracat yaptığımız ülkeler arasından markamızın güçlü olduğu 7-8 stratejik pazarda pazarlama faaliyetlerine ağırlık verdik ve önümüzdeki dönemde de bunları devam ettirmek istiyoruz” diyen Paker, 2023 yılına kadar dünyanın en büyük 10 akü üreticisinin arasında olmayı hedeflediklerini vurguluyor.

YURTDIŞINDA BÜYÜYOR

Pazarın bir başka önemli oyuncusu olan Yiğit Akü’nün son yıllardaki hızlı büyümesinde en önemli faktör ihracat oldu. Şu an üretimin yüzde 60’ı ihraç ediliyor. Bunun bir kısmı Ford, Renault, Nissan, Kia ve BM gibi üretici şirketlere gidiyor. Fakat çok önemli bir kısmı da yenileme yani after-market pazarına veriliyor. Yenileme pazarında Yiğit Akü hem kendi markasını hem de yerel markaları kullanıyor.

Son yatırımlarla şirketin Ankara’daki fabrikasının yıllık akü kapasitesi 5 milyon adete çıkmış durumda. Yurtdışında da yaptığı iş ortaklıkları sayesinde İran, Azerbaycan, Fas ve Mısır’da toplam 2 milyon adet akü üretim kapasitesine sahip. Böylece şirketin toplam kapasitesi 7 milyonu buluyor. Yiğit Akü Genel Müdürü Hulki Büyükkalender, önümüzdeki dönemde Amerika ve Japonya pazarlarına odaklanacaklarını söylüyor.