Almanyanın Türk Mahallesindeki Türk Girişimciler
‘Türk mahallesi olarak anılan Berlin’in Kreuzberg semtinin ekonomisi Türk girişimcilerin işletmeleri üzerinden dönüyor. Semtin hemen her sokağında Türklerin işlettiği restoran, kahvehane, kitapevi ve kuaföre rastlamak mümkün…
BERLİN deyince akla gelen ilk semtlerden biri şüphesiz Kreuzberg. Hemen her milletten insanın yaşadığı semt, Türk nüfusun yoğunluğu nedeniyle ‘Küçük İstanbul’ olarak da anılıyor. Adım başı bir Türk tarafından işletilen pastaneye, restorana, baklavacıya ya da dönerciye rastlayabileceğiniz semt, Türk mahallesi olarak anılsa da renkli ortamı ve çok kültürlü yapısıyla her yaştan ve ırktan insanın ilgisini çekiyor. Çok sayıda göçmenin yaşadığı Berlin’in tam kalbi Kreuz-berg’e renkli Türkçe tabelalar damga vuruyor.
Kreuzberg Türkler kadar, Arapları, Suriyelileri, İtalyanları, Fransızları ve Amerikalıları da barındırıyor. Ancak semtin sokaklarında yürüdüğünüzde kulağınıza çarpan Türkçe sözcükler, adım başı denk geldiğiniz Türkçe tabelalar size Türk nüfusun baskın olduğunun ipuçlarını veriyor. Kreuzberg, berberden dönerciye, kuyumcudan balıkçıya Türkler tarafından işletilen çok sayıda dükkana ev sahipliği yaparken artık İstanbul’da görmeye pek alışık olmadığımız sıcak bir Türk mahallesini andırıyor. Semtte Türkler sırasıyla en çok dönerci ile gazete, sigara ve iddia bayiliği işletiyor. Özellikle restorancılık işinde sadece bu semtte değil Berlin’in tamamında çok sayıda Türk görmek mümkün, işte gözümüze çarpan Kreuzberg’in sevimli
Türk işletmeleri…
KONYALI RESTAURANT
İbrahim Dedeoğlu tarafından altı yıl önce açılmış olan mekanın özelliği Berlin’in tek Konya mutfağı restoranı olması. Kendisi de Konyalı olan Dedeoğlu, yerel bir geleneği yaygınlaştırma konusunda başarılı bir örnek yaratmış. Sadece Türklerin değil Almanların da çalıştığı restorana Kreuzberg’in hispter’ları da rağbet gösteriyor. Hipster’lar peynirli pideleri tercih ederken diğer müşteriler et ağırlıklı yemekleri seviyor. Haftanın her günü açık olan restoranın bölgede sadık bir müdavim kitlesi var.
SMYRNA KURUYEMİŞ
Semtin tam kalbinde yer alan Smyrna Kuruyemiş girişimci Koray Ceylan tarafından 2000 yılında açılmış. 41 yaşında olan Ceylan, 1998’de Almanya’ya yerleşmiş ve kuruyemiş dükkanı açarak işe başlamış. “O zamanlar hiç kuruyemiş dükkanı yoktu ve ben bir ilki gerçekleştirmek istedim” diyen Ceylan, bunun o zamanlar egzotik ve farklı bir konsept olarak kabul edildiğini söylüyor. Berlin’in ilk kuruyemiş dükkanı olan Smyrna Kuruyemiş’e hem Türkler hem de Almanlar ilgi gösteriyor. Ancak Almanlar sadece kuruyemiş satın alırken, Türkler dükkana gelip çay ve kahve içip çekirdek çitleyerek saatler geçiriyor. Berlin’deki üç şubede bazen çekirdek yeme yarışmaları düzenleniyor. Ceylan’dan aldığımız bilgilere göre, kuruyemişler fabrikadan çiğ satın alınıyor, dükkanlarda kavruluyor. Ceylan, bir sonraki mekanı Almanların yeme içme alışkanlıklarına göre açacağını belirtiyor.
KARADENİZ BALIKÇISI
Metin Kazar’ın 12 yıl önce açtığı Karadeniz Balıkçısı, Kreuzberg’in tam girişinde yer alıyor. 2000 yılında Berlin’e evlenmek için gelen Kazar, kardeşi ile birlikte baba mesleği olan balıkçılığı sürdürmek istemiş. Türkiye’de Kadıköy ve Ankara Kızılay Meydanı’nda balıkçılık yaptıktan sonra Berlin’de Kreuz-berg’de dükkan açma kararı alan Kazar, taze balık satıyor. Dükkana Alman müşteriler gelse de ağırlıklı olarak Türkler alışveriş yapıyor. En çok hamsi, çupra ve levrek satılıyor.
PADİŞAH BAKLAVA
Yıllarca Arap girişimcilerin işlettiği dükkan, daha sonra Türk bir girişimci tarafından devralınmış. Padişah Baklava’dan yedi yıldır Kreuzberg’deki Türk restoranlara baklava ve şöbiyet dağıtımı yapılıyor. Dükkan çalışanlarından aldığımız bilgilere göre, gün içinde yaklaşık 50 restorana baklava dağıtımı yapılırken perakende satış da gerçekleştiriliyor. Türkler kadar Almanlar da baklavaya ilgi gösteriyor. Ancak Türklerin aksine kiloyla değil, bir veya iki dilim baklava satın alıyorlar. Almanlar fıstık sarmayı daha çok tercih ederken Türklerin tercihi baklava çeşitleri yönünde.
İZMİR KÖFTE
Kreuzberg’de 24 saat açık dükkanlardan biri de İzmir Köfte. 1993’de Kemal Temel tarafından açılmış olan dükkanda halen yedi kişi çalışıyor. Köfteci dükkanının olmadığını fark edip İzmir’de yaptığı işi Berlin’e taşıyan olan Temel, 50 senedir Berlin’de yaşayan birinci nesil gurbetçilerden. Hala İzmir’de şubesi olan mekanda köftenin dışında çöp şiş de satılıyor. Mekanın müşteri kitlesini Almanlar oluşturuyor. Fiyatların 3.50 euro’dan başladığı dükkan bir saniye boş durmuyor ve günde 200’den fazla müşteri ağırlıyor.
MELEK PASTANESİ
1972’de Berlin’e okumaya gelen Ömer Bektaş, bir süre şoförlük yaptıktan sonra Kreuzberg’de pastane açmaya karar vermiş ve 30 yıl önce semtin ilk Türk pastanelerinden olan Melek Pastanesi’ni açmış. Sekiz çocuğu olan Bektaş, pastanecilik işini yavaş yavaş çocuklarına bırakmış. Mekanda her gün en az 300-400 müşteriye ekmek ve bilumum hamur işi satılıyor. Bektaş, sadece Türklere değil İtalyan, İspanyol, Fransız ve Almanlara da hizmet verdiğini söylüyor.
KOTTİ SPORTS CAFE
42 yaşmdaki Tamer Uyar’ın 2006’dan beri işlettiği Kotti Sports Cafe, Türk erkeklerinin buluştuğu bar tipi bir mekan. Semt erkeklerinin maç izlemek için gittiği mekan, aynı zamanda iddia oynanan bir bayi. Maç zamanı tıklım tıklım dolu olan mekana sadece Türkler gidiyor.
İSTANBUL SUPERMARKT
Kreuzberg’in tam girişinde yer alan İstanbul Supermarkt Elazığ’dan Berlin’e göç etmiş Yalçın ailesinin işlettiği bir market. 25 kişinin çalıştığı markette Alman markalı ürünlere rastlamak zor. Daha çok Türkiye ve Arap ülkelerinden getirilen markalı ürünlerin satışının yapıldığı markete sadece Türkler geliyor.
GÖKKUŞAĞI KİTAPEVİ
Metin Ağaçgözgü tarafmdan 15 yıl önce açılan Gökkuşağı Kitapevi, Kreuzberg’in tam girişinde göze çarpan bir köşede bulunuyor. Daha çok Türk müşterilerin Türkçe kitap satın almak için girdiği kitapevinde Türk yazarların romanlarının Almanca çevirilerini de bulmak mümkün. Çok sayıda popüler yazarın güncel kitaplarının bulunduğu kitapevinde dünya literatüründen yazarların kitapları da satılıyor.
HASIR RESTAURANT
İşadamı Mehmet Aygün’ün girişimi ile Kreuzberg’de açılan Hasır Restaurant, yaklaşık 40 yıldır hizmet veren bir kebap restoranı. İçeri girdiğinizde sizi Türk müzikleriyle birlikte geleneksel Türk mutfağı karşılıyor. Bir aile işletmesi olan ve altı erkek kardeşin çabalarıyla 17 şubeye ulaşan Hasır Restaurant Berlin’de bir zincir oluşturmuş durumda. Sadece Türk mutfağına değil İtalyan ve fast food konseptine de odaklanan zincir restoranları her milletten insan tercih ediyor.
