Androidleri Yasaklamalımıyız

Filmlerde robotlar genellikle insanların kılığına girerek topluma sızar ve sonra bizleri ortadan kaldırır. Gerçek hayatta ise araştırmacılar, androidlerin zihinlerimize verebileceği zararla daha çok ilgileniyor. İngiltere’deki Bristol Robotik Laboratuvarı’ndan robotikçi Alan Winfield, bir robotun (eşlikçi ya da bakıcı olarak tasarlananların bile) insana ne kadar benzeyeceğinin kurallarla belirlenmesi gerektiğini söylüyor. İnsana tıpatıp benzeyen ama en fazla çamaşır makinesi kadar akıllı bir robot yapmak etik değil,” diyor. “Bir aldatmaca.”

Winfield’a göre biz insanlar patolojik olarak her şeyi insana benzetmeye çalışıyoruz. Bu da bizi, duygularımıza karşılık veremeyecek bir makineyle duygusal kurma riskiyle karşı karşıya getiriyor. Bunu, tek taraflı bir dostluğun (ya da muhtemelen robot aşkının), sosyal bedelleri olan bir bilimkurgusal karşılığı olarak görebiliriz. Winfield ile meslektaşları 2010da robot yaratımı için etik kılavuz taslağı hazırladıklarında, aldatıcı sistemler konusunda bir kısıtlama getirdiler: Bir robotun dış görünümü mekanik formunu göstermeli. “Daima perdeyi indirip makineyi ortaya çıkarabilmelisiniz,” diyor Winfield, “tıpkı Oz Büyücüsü’nde Totonun yaptığı gibi.”

Başkaları bundan o kadar emin değil. Indiana Üniversitesinde insan – robot etkileşimi konusunda uzmanlaşan robotikçi Kari MacDorman, robotların eşliğinin sağaltıcı olabileceğini söylüyor. “Yaşlılar söz konusu olduğunda en büyük kaygı üç D: demans (bunama), depresyon ve delirium (hezeyan).” Japonyaüa, robot ev hayvanlarının yaşlılarda stresi azalttığı, morali düzelttiği kanıtlandı. Aynı şekilde bir android de bu üç D’yi artırdığı söylenen sosyal izolasyonu azaltabilir. MacDorman insansı robotların sosyal güdülerimizi karıştırabileceğini kabulleniyor. Fakat sahte bir dostun alternatifi insanı mahveden yalnızlıksa, belki de yarının doktorlarının tavsiyesi bir doz aldatmaca olacak.