Asıl golü bu sektörler atacak

2018 FIFA Dünya Kupası, 14 Haziran -15 Temmuz tarihleri arasında Rusya’da düzenlenecek. Tekstilden tüketici elektroniğine, gıdadan turizme pek çok sektör kupanın yarattığı hareketliliğin faydasını şimdiden hissediyor…

FUTBOL, merkezinde futbol kulüplerinin bulunduğu çok büyük bir ekonomi. Ve bu ekonomiyi iş insanları yönetiyor. İşte bu nedenle kulüpleri sportif bir organizasyon değil de ticari bir kuruluş olarak görmek gerekiyor. Duruma böyle bakınca Antik Yunan’da düzenlenen Olimpiyat müsabakalarında kazananların başına takılan zeytin dallarının yerini günümüzde dağıtılan milyon dolarların almasını normal karşılayabiliriz. Milyarlarca izleyicisi olan futbola en büyük destek ise, bu geniş kitleye ürününü tanıtmak isteyen büyük firmalardan geliyor.

Sponsorluklar günümüzde futbol takımlarını ayakta tutan en önemli etkenlerden birisi. Uluslararası organizasyonları sponsorluk gelirleri sebebiyle düzenlemek isteyen ülkeler birbirleriyle yarışıyorlar. Bu organizasyonlar sayesinde hem yüklü miktarda gelir elde ediyorlar, hem de ülkelerinin tanıtımlarını yaparak turizm sektörünü canlandırıyorlar. Organizasyon sırasında yaptıkları prestij çalışmaları da çabası… Sponsor, yayın hakları, reklam, uçak ve otel gelirleri derken Dünya Kupası gibi organizasyonlar ev sahibi ülkeye milyarlarca dolarlık ek gelir kapısı açıyor. Örneğin, 2014’de Brezilya’da düzenlenen Dünya Kupası, FIFA tarihinin en karlı turnuvası olma özelliğini taşıyor. Ev sahibi ülkenin 51 milyar dolar kazanç sağladığı turnuvada bu gelirin yüzde 40’ı Emirates, Hyundai, Adidas, Sony, Coca-Cola gibi sponsorlardan gelirken, yüzde 60’ı ise televizyon yayın haklarından elde edildi.

TELEVİZYON, FAST-FOOD, TURİZM

Dünya kupalarının etkilerine baktığımızda, yalnızca ev sahibi ülkede değil, turnuvaya katılan ülkelerin yanı sıra futbol izleyicisi olan ülkelerde de hane içi harcamaların arttığı görülüyor. Televizyon satışlarındaki artışlar, lisanslı futbol ürünlerine ödenen meblağlar, çerez-içecek ve fast food ürünlerinin tüketiminin artması, uçak bileti satışları, büyük ekran televizyondan maç izleme imkanı sunan kai’e ve restoranların dolup taşması gibi örnekler hızla yaygınlaşıyor.

Her ne kadar 2018 FIFA Dünya Kupası’na katılamasak da ekonominin bazı alt segmentlerinin bu organizasyonun yaratacağı hareketlilikten pay alacağı kesin. İç piyasayı hareketlendirecek olan bu şampiyona tekstilden turizme, gıdadan teknolojiye kadar birçok sektörde firmaların yüzünü güldürecek.

TURNUVANIN HAVLUSU DENİZLİ’DEN

2018 FIFA Dünya Kupası, Avrupa Şampiyonası, Olimpiyatlar gibi spor organizasyonlarının promosyon ve hediyelik eşya sektörüne hareketlilik getirdiğini söyleyen Oottonbox Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Turgut, özellikle tekstil sektörünün Rusya’da yapılacak etkinlikten olumlu etkileneceğini dile getiriyor. Organizatörlerin standart ürün gruplarından ziyade turnuvaya özel üretilmiş ürünler talep et-tiğini belirten Turgut, lisanslı ürün anlaşmalarının turnuvadan çok önce yapıldığına dikkat çekiyor. Özel spor organizasyonları için çalışmalarını bir sene önceden başlattıklarını söyleyen Turgut, “‘Kupa süresince ilgili şehirlerde yaşanan çok ciddi turist akını başta yeme-içme ve eğlence sektörlerinde olduğu kadar, ev tekstili gibi pek çok sektörde de ticareti hareketlendiriyor. Ev tekstili sektöründe de havlu-bornoz-nevresim takımı gibi ürünlere rağbet artıyor” diyor. Maçların oynanacağı Moskova başta olmak üzere St. Petersburg, Kazan, Yckaterinburg, Şamara, Soçi, Volgograd gibi şehirlerdeki otellerden kendilerine havlu, bornoz ve çarşaf talebi geldiğini söyleyen Turgut, “Dünya Kupası için otellerden altı ay önce gelen siparişleri teslim ettik” diyerek şampiyonanın Denizli ekonomisini canlandırdığını dile getiriyor.

TELEVİZYON SATIŞLARI ARTTI

2016 Avrupa Futbol Şampiyonası döneminde televizyon ve ses sistemleri satışlarında yüzde 20’lik bir artış olmuştu. Bu tür organizasyonlar, eski televizyonların son modellerle değiştirilmesi için bir fırsat olarak görülüyor. Sadece turnuvaya katılan ülkelerde değil, Türkiye, İtalya, Hollanda gibi maçları televizyon başında seyredecek ülkelerde de satışlar ciddi ölçüde artıyor. Televizyon markaları da bu özel dönemi fırsat olarak görüyor ve yaptıkları kampanyalarla tüketiciye ulaşmayı amaçlıyor. LG Electronics Türkiye Tüketici Elcktroniği ve Beyaz Eşya Satış Direktörü Ergün Altay, büyük organizasyonların olduğu dönemlerde sadece LG marka televizyonlarda değil genel televizyon pazarının ciro bazında büyüdüğünü söylüyor. Altay talepleri karşılayabilmek için şu sıralarda kampanya ve üretim hazırlıklarını hızlandırdıklarını dile getiriyor. Altay, “Bu yıl TRT 4K’da maçların 4k yayınlanacak olması sebebiyle özellikle UHD ve büyük ekran televizyonlara olan talebin önemli ölçüde artacağını düşünüyoruz” diyor.

Samsung Electronics Türkiye Tüketici Elektroniği Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Başkan Yardımcısı Mert Gürsoy ise, futbolun tüketim davranışları açısından televizyon satın alma kararını etkileyen etmenlerden biri olduğunu söyleyerek, “Dünya Kupası döneminde satışlarımızın yüzde 10 artacağını öngörüyoruz. Talep artışının özellikle 55inç ve üzeri modellerden gelmesini bekliyor, bu segmentin pazar payının yüzde 15-20 bandında olacağını öngörüyoruz” diyor. Artan döviz kurlarına da değinen Gürsoy, “Kurdaki değişimler henüz fiyatlara yansımadı. Bunu da hesaba katarsak Dünya Kupası döneminde yapılan indirimlerle şu an televizyon almak için en uygun zaman” diyerek tüketicileri cesaretlendiriyor.

ATIŞTIRMALIK VE İÇECEK SATIŞLARI

Büyük spor organizasyonlarının yapıldığı dönemlerde “Maç Keyfi” isminde yeni bir kategori açtıklarını söyleyen Getir Pazarlama Direktörü Batuhan Gültakan, “Seyirci, maçın keyfini içecek ve atıştırmalıklar eşliğine çıkarmak istiyor. Maç günleri belli bir saatte bu kategori açılıyor; maç izleme anını tamamlayan ürünler bu kategoride yer buluyor, böylece kullanıcılar hızlıca alışverişlerini tamamlayabiliyorlar” diyor. İstatistiklere de değinen Gültakan, büyük maçlar öncesi atıştırmalık ve içecek satışları MhL Mmj normal zamana göre yüzde 40-50 oranında artış gösterdiği bilgisini veriyor ve bu bilgiyi “Bunu en son Şampiyonlar Ligi finali akşamında da gördük.

19:00-21:45 arasında, yani maç önü bölümde atıştırmalık ürünlerin satışı maç olmayan bir Cumartesi günü aynı saate göre yüzde 42 artış gösterdi” diyerek rakamlarla somutlu-yor. Dünya Kupası için özel olarak hazırlandıklarını da sözlerine ekleyen Gültakan, şampiyona döneminde atıştırmalık, içecek ve dondurma kategorilerinde ciddi artışlar olacağını söylüyor. Maç saatlerinde satışların artacağını bilen atıştırmalık markalarının şimdiden marketlere ekstra ürünler yolladıkları bilgisini de paylaşıyor.

UÇAK VE OTELLER DOLMAK ÜZERE

Jolly Tur Yurtdışı Turizm Direktörü Tolga Ekin, Rusya’nın her zaman Türk-ler tarafından tercih edilen bir tatil desti-nasyonu olduğuna dikkat çekerek, “Dünya Kupası’ndan dolayı bu sene her zamankinden çok daha fazla bir ilgi görüyor” diyor.

Özellikle Dünya Kupası, Olimpiyatlar, Avrupa Şampiyonaları gibi büyük çaplı organizasyonların olduğu dönemlerde uçak ve otel rezervasyonlarında patlama yaşadıklarını söyleyen Ekin, “İnsanımız genelde tatillerini bu tip organizasyonların olduğu döneme denk getirerek hem maçları seyrediyor hem de kültür turizmi yapıyor” bilgisini veriyor.

FAST FOOD TÜKETİMİ ARTIYOR

Türkiye genelinde 600’den fazla Burger King, 80’e yakın Sbarro, 200’den fazla Popeyes, 70’e yakın Arby’s ve 140 Usta Dönerci restoranı ile tüketicilerinin hizmetinde olduklarını söyleyen TAB Gıda Genel Müdürü Caner Dikici, Dünya Kupası gibi özel organizasyonlarda satışların arttığım söylüyor. Bu tür dönemlerde insanların her zamankinden daha heyecanlı ve tutkulu olduklarını dile getiren Dikici “Arka-
daş grupları maçları takip etmek için bu dönemlerde sık sık bir araya gelirler, neşe ve eğlence yemekle birleşir. Daha çok hızlı yemek restoranları tercih edilir çünkü zaman maç izlerken en değerli şeydir” diyor. Menülerinin zenginliği kadar hızın da bu dönemde çok önemli hale geldiğini söyleyen Dikici, “Müşterilerimiz tek tıkla sipariş vermek, maç keyfini bölmeden yemeğin keyfini çıkarmak istiyor. Özellikle böyle organizasyonların olduğu dönemlerde insanlar çok daha hızlı hizmet bekliyor” diyerek Dünya Kupası’na hazır olduklarının altını çiziyor.

2014’te televizyon pazarını ihya etti

GFK Türkiye’nin araştırmasına göre, 2014 Mayıs ve Haziran aylarında Türkiye televizyon pazarında 1.5 milyonun üzerinde satış oldu. Dünya Kupası kaynaklı televizyon satışları yaklaşık 130 milyon TL’lik ilave bir ekonomi yarattı. 2014’ün ikinci dönemi de ilk dönemin etkisiyle bir önceki yıla göre oldukça hareketli geçerek yüzde 4 oranında büyüdü. Araştırmaya göre televizyon ekranlarının boyutları büyürken internet ve 3D özellikli cihazlar standart ürünlere göre daha fazla alıcı buldu.

MUSTAFA EMRE SELEK