Atatürk Havalimanı Transit Yolcular Sayesinde Büyüdü
İstanbul’a 150 milyon yolcu kapasiteli üçüncü havalimanı yapılması projesi hala tartışılıken, İstanbul Atatürk Havalimanı, geçen yıl yüzde 13,6’lık büyümeyle yolcu trafiğinde dünyanın en işlek 18’inci havalimanı olmayı başardı. Bir önceki yıl 20’nci sırada olan İstanbul, geçen yıl özellikle transit yolcular sayesinde büyüdü. 2013’te yolcu sayısı ilk kez 50 milyon barajınm üzerine yükseldi.
Uluslararası Havalimanları Konseyi (AIC) tarafından her yıl yayınlanan ve dünya genelindeki bin 105 havalimanının performansını ortaya koyan çalışmanın 2013 sonuçları nisan başında açıklandı. Buna göre İstanbul Atatürk Havalimanı 2013’te dünyanın en işlek 18’inci havalimanı olmayı başardı. Bir önceki yıl listede 20’nci sırada yer alan Atatürk Havalimanı, gelen ve giden yolcu toplamında geçtiğimiz yılki performansıyla sıralamada iki basamak birden yükselerek dünyanın birçok önemli havalimanını geride bıraktı.
AVRUPA’DA BEŞİNCİ
AIC tarafından yapılan araş-tınnaya göre, Atlanta Havalimanı yüzde l’in biraz üstünde düşüş yaşamasına rağmen, 94,4 milyon yolcu ağırlayarak yine dünyanın en işlek havalimanı olmayı sürdürdü. Araştırmada dikkat çeken önemli noktalardan biri, ilk 20’ye bakıldığında, Dubai, İstanbul ve Kuala Lumpur dışında kalan havalimanlarının büyüme oranlarının düşük olması. Birçok havalimanı yolcu trafiğinde ağırlıklı olarak yüzde 2-5 arasında büyürken, Dubai, İstanbul ve Kuala Lumpur yüzde 13-19 aralığında büyüdü. Geçtiğimiz yıl en dikkat çeken performansı Dubai gerçekleştirdi ve 10’uncu sıradan yedinci sıraya çıktı. İstanbul Atatürk Havalimanının büyümesi ise yüzde 13,6 olarak gerçekleşti.
AİC’nin 2013 araştırmasında İstanbul Atatürk Havalimanı’nın önünde Avrupa’dan dört havalimanı bulunuyor. Londra Heathrow 72 milyon yolcu ile Avrupa’nın en işlek havalimanı olurken, Heatrow’u 62 milyon yolcu ile Paris Charles de Gaulle, 58 milyon yolcu ile Frankfurt, yaklaşık 53 milyon yolcu ile de Amsterdam takip ediyor. İstanbul, son yıllarda gösterdiği hızlı büyümeyle Madrid ve Münih gibi önemli noktaları geçmiş bulunuyor.
YOLCU SAYISI ARTIYOR
Atatürk Havalimanı’nın dünyanın en işlek havalimanlanndan biri olması yolcu trafiğinde yaşanan patlamayla gerçekleşti. Geçtiğimiz 10 yıl içinde Atatürk Havalimam’nda yolcu sayısı 4 kat büyüdü. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdür-lüğü’nün verilerine göre, 2000 yılında toplam 15 milyon yolcu ağırlayan Atatürk Havalimanı, 2009’da 30 milyon yolcuya ev sahipliği yaptı. Bu sayı 2010’da 32 milyona, 2011’de 37 milyona, 2012’de 45 milyona, 2013’te ise 51 milyon kişiye çıktı.
2013’te çift haneli büyüme devam ederken, dış hat transfer yolcu sayısı yüzde 28 arttı. Transfer yolcuların da dahil edildiği Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) istatistiklerine göre, İstanbul Atatürk Havalimanı dış hat yolcu sayısı 2013 yılında yüzde 14 artarak 34 milyon oldu.
AKTARMA MERKEZİ OLDU
Geçtiğimiz yıl ilk kez 50 milyon yolcu barajını aşan Atatürk Havalimanı’nın büyümesinde transit yolcu sayısının önemli katkısı var. Şu an sivil havacılık otoritelerinin en önemli hedefi, Türkiye’den veya Türkiye’ye seyahat etmeyen yolculan gidecekleri destinas-yona İstanbul üzerinden götürerek pazarı büyütmek. Bu konuda özellikle Türk Havayollarının önemli bir hedefi söz konusu.
2003-2013 döneminde transit yolcu sayısında yüzde 854lük artış yaşandı. 2000 senesinde THY’nin taşıdığı transfer yolcu sayısı 759 bin iken, bu rakam geçtiğimiz yıl 11 milyon 600 bine. Önümüzdeki dönemde bu büyümenin daha da artması bekleniyor. Zira dünyada toplam transit yolcunun yüzde 66’sı Avrupa ve Asya koridorunu kullanıyor.
Peki bundan sonra neler olabilir? Atatürk Havalimanı AIC sıralamasında daha ne kadar yukarı çıkabilir?
Mevcut büyüme hızıyla geçtiğimiz yılı 18’inci sırada kapatan İstanbul Atatürk Havalimanı, 2014’te 1-2 basamak daha yükselebilir. Şu an 70’in üzerinde şirket Atatürk Havalimanından 264 iç hat ve dış hat varış noktasına sefer düzenliyor. Son üç yılda Atatürk Havalimam’na Seul, Los Angeles, Houston, Toronto, Sao Pau-lo, Buenos Aires gibi 60’tan fazla yeni güzergâh eklendi. Bu yıl da şimdiye kadar Boston, Rotterdam ve Londra-Luton güzergâhlara dahil oldu. Kısacası THY’nin agresif büyüme planlarının Atatürk Havalimanı’ndaki büyümeye de doğrudan öncülük ettiğini söyleyebiliriz.
YATIRIMLAR SÜRÜYOR
Diğer taraftan DHMİ Atatürk Havalimanı’nda özellikle hava tarafı altyapı çalışmaları yatırımlarına da devam ediyor. DHMÎ’nin 2014’te hizmete almayı planladığı 43 ek apron park pozisyonuyla uçak park yeri sayısı 102’den 145’e ulaşacak.
TAV İstanbul Genel Müdürü Kemal Ünlü, Atatürk Havalimanında bu yıl yolcu sayısında yüzde 8-10 arası artış beklediklerini söylüyor. Ünlü, özellikle büyük gövdeli uçaklarla yapılan uçuşların artmasının yolcu sayısını artıracağını dile getiriyor. Kemal Ünlü, şöyle devam ediyor: “TAV Bilişim şirketimiz Atatürk’te verimlilik artışı için CDM (Collaborative Decision Making) altyapısını kurdu. Bu sistem ile havalimanının tüm paydaşları yani havalimanı operatörü, hava yolu şirketleri ve yer hizmetleri şirkederi bilgilerini ortak bir altyapıda birbirlerine aktarabilecek duruma geldi. Bu da uçaklar için havada ve karada daha az bekleme, daha kısa sürede pistten çıkış, kapasitenin daha etkin kullanımı ve iniş kalkışlarda dakikliği artırmayı sağladı.”
