Bakü-Tiflis-Kars (BTK) Demir İpek Yolu

DEMİR İpek Yolu olarak da adlandırılan Bakü-Tiflis-Kars (BTK) demiryolu hattı bu hafta hizmete giriyor. Avrupa’yı Çin’e bağlayacak toplam 838 kilometrelik hattın açılışı için Bakü’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılmasının beklendiği bir tören düzenlenecek. Törenin ardından hareket edecek tren şehrin kurtuluş günü olan 30 Ekim’de Kars’a ulaşacak.

Türkiye’nin Kafkasya’ya açılan kapısı Kars’ın bu özelliğini daha da güçlendiren bu hattın devreye girmesi şehirde büyük bir heyecan yaratmış durumda.

Çünkü ekonomisi bugüne kadar yalnızca tarım ve hayvancılığa dayalı olan şehrin bu projeyle birlikte Asya ile Avrupa arasında önemli bir lojistik merkez konumuna gelmesi bekleniyor.

76 kilometrelik kısmı Türkiye sınırları içinde kalan bu hattan ilk etapta yılda 6.5 milyon ton yük taşınması bekleniyor. Ancak ileride çift hat haline getirilerek kapasitenin yıllık 17 milyon tona çıkarılması planlanıyor.

LOJİSTİK MERKEZ KURULUYOR

TCDD, Kars ikinci Organize Sanayi Bölgesi’nin hemen yanında, 350 dönüm arazi üzerinde bir lojistik merkez kuruyor. İnşaatına bu yıl başlanan merkezin, 2018 sonunda devreye girmesi bekleniyor.

Kars Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Fahri Ötegen, Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun hizmete başlamasıyla şehrin sadece ekonomik olarak kalkınmayacağını, stratejik olarak da önem kazanacağını vurguluyor. Bu projeyle Kars’ın Gürcistan ve Azerbaycan, oradan da diğer Türk Cumhuriyetleri’ne bağlandığının altını çizen Ötegen, “Bu demiryolu hem Türkiye hem de bölgedeki diğer ülkeler açısından çok önemli. Bu sayede dış ticaretimiz artacak. Kars’a katkısı ise çok daha fazla olacak” diyor.

“İHRACAT ŞEHRİ OLACAĞIZ”

Kars’ın, Türkiye’nin ihracatından bugüne kadar hiçbir pay alamadığını ifade eden Ötegen, bunun artık değişeceğini ve 4-5 yıl içinde ihracatta patlama yaparak Kars’ın da bir ihracat şehri olacağını vurguluyor. Birinci Organize Sanayi Bölgesi’nde KOBİ ölçeğinde süt ve süt ürünleri üreten firmaların yoğunlukta bulunduğunu belirten Ötegen, kuruluş çalışmalarına başlanan ikinci OSB’de ise imalat sanayi yatırımlarının gerçekleştirilmesinin planlandığını belirtiyor.

Ötegen, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Lojistik merkezimizin inşaatı henüz tamamlanmadı. Buna rağmen Türkiye’nin çeşitli yörelerindeki firmalardan yoğun bir talep var. Firmalar çevre ülkelere ihracat yapmak için burada depo ve antrepo kurmak istiyor. Böylece mallarını gerek Azerbaycan’a, gerekse diğer Türk Cumhuriyetleri’ne çok daha ucuza sevk edebilecekler. Çünkü demiryoluyla taşıma maliyeti karayoluna göre üçte bir oranında daha ucuz. Ayrıca ilimize sanayi yatırımlarının da geleceğini düşünüyoruz. Çünkü hem birçok pazara, hem de sanayi mallarının hammaddesine yakınız. Hükümetimizin açıklamış olduğu cazibe merkezleri projesi kapsamında ilimiz de yer alıyor. Buna göre işadamlarımız asgari 30 kişi çalıştırmak şartıyla yapacakları yatırım tutarının yüzde 70’ini devletten hibe olarak alabiliyor. Yani sadece yüzde 30 oranında öz kaynak kullanacaklar. Yatırımcılarımızı Kars’a bekliyoruz.”

YILDA 3 MİLYON YOLCU TAŞINACAK

Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattının yalnızca dış ticarete değil, turizme de ciddi katkılarının olması bekleniyor. Çünkü bu hat üzerinden yalnızca ilk yıl 1.5 milyon kişinin seyahat edeceği, bu rakamın daha sonra üç milyona çıkacağı öngörülüyor. Bunun da kedine has mimari yapısı, tarihi mekanları ve özgün mutfağıyla yerli ve yabancı turistlerin beğenisini kazanan Kars’a ciddi bir turizm hareketi kazandırması bekleniyor. Şehirde son dönemde 4-5 tane butik otelin açıldığını belirten Ötegen, otel yatırımlarının devam ettiğini, şehirdeki otellerin hizmet kalitesinin de yüksek olduğunu söylüyor.

“YÖRE ÜRETİME HAZIR OLMALI”

Kendisi de Karslı bir işadamı olan Türkiye Moda ve Hazır Giyim Federasyonu Başkanı Hüseyin Öztürk de Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesinin yöreye büyük bir katkı sağlayacağını söylüyor. Bunun Kars’ın konumundan dolayı ilk önce lojistik ve turizm sektörlerinde etkisini gösterebileceğini belirten Öztürk, üretime yönelik tesislerin kurulmasının ise yöredeki yerel girişimciler, organize sanayi bölgeleri, kalkınma ajansları ve yerel yönetimlerin sermaye gruplarıyla el ele vermeleriyle mümkün olabileceğini belirtiyor.

Hazır giyim sektörünün hammadde bakımından başta İstanbul olmak üzere batıdaki şehirlere bağımlı olduğunu ifade eden Öztürk, “Bu demiryolu hattının Kars’a çok faydasının olacağını düşünüyorum. Kars gerçekten de özel bir bölge. Özellikle turizmde çok ciddi potansiyele sahip. Ticaretin gelişmesiyle birlikte ileride üretime dönük yatırımların da gerçekleşeceğine inanıyorum” diyor.

11 OTELİN İNŞAATI SÜRÜYOR

Kars Kültür ve Turizm İl Müdürü Hakan Doğanay da son dönemde turizm ya tırımlarmda büyük bir artış olduğunu ifade ediyor. Kars’a dünyanın her tarafından turist geldiğini söyleyen Doğanay, önümüzdeki günlerde Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi’ni açacaklarım, bunun şehirdeki ikinci müze olacağını belirtiyor. Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun hizmete germesiyle birlikte Kars’a her gün yaklaşık 200 işadamının gelmesinin beklendiğini belirten Doğanay, şöyle konuşuyor:

“Kars’ta ticaret her geçen gün artıyor. Eskiden ilimize gelenler kalacak yer bulamazdı. Şimdi her biri 5 yıldız ayarında çok şık butik otellerimiz var. Doğu Ekspresi’yle yolculuk çok meşhur oldu. Bu trenle büyük şehirlerden birçok konuk geliyor. Şehrimizde yıllık geceleme sayısı 280 bine ulaştı.”

KURAKLIK FİYATLARI ARTIRDI

Kaşarıyla meşhur Kars’ta en önemli iş kollarından biri peynircilik. Şehirde peynir ve bal ticareti yapan irili ufaklı 100 şirket var. Bunlardan biri olan Taşkın Ticaret 30 yıldır bu alanda faaliyet gösteriyor. Şirketin üçüncü kuşak yöneticisi Tarık Boy, yılda 200 ton kaşar sattıklarını, bunun yanında gravyerden bala birçok ürünü de piyasaya sunduklarını belirtiyor.

Boy’un verdiği bilgilere göre, geçen yaz havaların kurak geçmesi nedeniyle şehirde süt üretimi gerilemiş. Bu süt ürünleri üretiminin de gerilemesine neden olmuş.

BTK demiryolunun hizmete girmesinin peynir ticaretine de olumlu yansımasını beklediklerini söyleyen Boy, “Ürünlerimiz doğal olduğu için çok talep görüyor. Fiyat konusunda da avantajlıyız. Fakat özellikle Avrupa ülkelerine gönderdiğimiz ürünler gümrük kapılarında engelleniyor. Oysa tüm sertifikalarımız var. Bu sorunun çözülmesini bekliyoruz. Demiryolu hattı ile ihracat konusunda yeni bir kapı daha açılacak” diyor.

Kars 36 Spor’un büyük başarısı

Kars bu sıralar yalnızca BTK demiryolu projesiyle değil, futbolda üst üste aldığı başarılı sonuçlarla da gündemde. Ziraat Türkiye Kupası’nda mücadele eden Kars 36 Spor, geçen yıl Süper Lig’den düşen Balıkesirspor’u ve Türkiye’de altyapısı en güçlü kulüplerden biri olarak gösterilen İzmir temsilcisi Altınordu’yu saf dışı bırakarak beşinci tura yükseldi. Kulüp bu sonuçla turnuvada son 32’ye kalan tek Bölgesel Amatör Lig (BAL) takımı olma başarısını gösterdi. İşin ilginç yanı stadı dahi olmayan bu kulüp geçen yıl kuruldu. 1995 yılında kurulan Kars Spor’un borçlarından dolayı bu kulübün A takımı Kars 36 Spor’a kaydırılarak sıfırdan yepyeni bir kulüp oluşturuldu. Kars Spor ise amatör kümede mücadele ediyor. Maçlarını Kars Kafkas Üniversitesi’nin sahasında oynayan Kars 36 Spor ise BAL liginde şu anda maç eksiğiyle Hopaspor’un ardından ikinci sırada.

Kulübün Başkanı Muharrem Yıldız’ın verdiği bilgilere göre, kulübün bu yılki bütçesi sadece 2.5 milyon TL. Stat yapımı için iki yıl önce ihaleye çıkıldığını ancak kazanan firmanın işi yarım bıraktığını söyleyen Yıldız, önümüzdeki günlerde yeniden ihaleye çıkılacağını söylüyor.

Turizm potansiyeli müthiş yüksek

Başta geçen yıl Dünya Mirası Listesi’ne alınan Anı Antik Kenti olmak üzere birçok tarihi ve doğal güzelliklere sahip olan Kars, inanç turizmi bakımından büyük bir potansiyel taşıyor.

Kışın buz tutan Çıldır Gölü, son dönemde yaz aylarında kano yarışlarına ev sahipliği yapmaya başladı. Arpaçay ilçesi sınırları içinde yer alan ve 213 kuş türünün yaşadığı Kuyucuk Gölü’nde kuş gözlem evi var.

Şehir merkezinde 27’si turizm işletme belgeli konaklama tesisi olmak üzere yaklaşık 50 otel bulunuyor. Turizm yatırım belgeli 11 otelin de inşaatı devam ediyor. Bunun yanında Türkiye’nin en önemli turizm merkezlerinden biri olan ve şehre bir saatlik mesafede bulunan Sarıkamış ilçesinde de tamamı turizm işletme belgeli 15 civarında otel hizmet veriyor. Kaşar ve gravyer peyniriyle ünlü Kars’ın mutfağı da çok zengin. Özellikle kaz eti çok meşhur. Bunun yanında hangel, ayranaşı, bozbaş, hörre (un çorbası] ve elma dolması gibi yemekler turistler tarafından çok beğeniliyor.

Prof. Dr. Güngör EVREN / Okan Üniversitesi Uluslararası Lojistik Bölümü Öğretim Üyesi
Transit geçiş için çok uygun

Avrupa Birliği ve Uluslararası Demiryolları Birliği [UIC] tarafından yapılan araştırmalar Avrupa-Asya transit geçişi için en uygun seçeneğin Türkiye ve Kafkasya’dan geçen seçenek olduğunu gösteriyor. Bu hat sayesinde ülkemiz önemli bir ekonomik güç kazanacak. Transit geçişler, özellikle demiryolu ile gerçekleştirildiğinde, gerçekten büyük kazanım sağlıyor. Hele de uzun mesafeli geçişler söz konusu olduğunda bu fırsatın önemi daha da artıyor.

Avrupa-Asya arasında yapılan taşımacılığın hacmi yıllık 75 milyar doları buluyor. Bu pastadan aldığımız pay artacak. Ayrıca bu hattın geçtiği bölgelerin ekonomisine ve sosyal yaşamına olumlu etkileri olacağını da unutmayalım. Daha da önemlisi bu proje ülkemizin lojistik üs olması açısından büyük bir adım.