MİLYONLARCA genci yakından ilgilendiren yeni askerlik sistemi için sona gelindi. Askerlik sistemini kökten değiştirecek Askeralma Kanun Teklifi’nin bu hafta sonuna doğru yasalaşması bekleniyor. Yeni askerlik düzenlemesinin yasalaşması ile askerlik süresi 12 aydan 6 aya inecek. Böylece 106 – bin askere erken terhis yolu açılacak. Yeni sistemde bedelli askerlik kalıcı hale getirilecek. Asteğmen ma-aşının altı katı olarak belirlenen bedelli askerlik ücreti, bugünün şartlarıyla 31 bin 343 TL olacak. Bakaya ve yoklama kaçağı 460 bin genç, 1 Kasım’a kadar başvurmaları halinde kuraya girmeden bedelliden yararlanacak. Sınır bölgesinde görev yapan ve askerliğini altı ay uzatan askerlere ck bin TL harçlık verilecek.
TERHİSLER BAŞLAYACAK
Türk ordusunu yeniden yapılandıran yeni askerlik sistemi için son düzlüğe girildi. 90 yüı aşkın süredir uygulanan askerlik sistemini kökten değiştirecek Askeralma Kanun Teklifi’nin maddeleri üzerindeki görüşmeler TBMM Genel Kurulu’nda geçen hafta tamamlandı. Teklifin “yürürlük ve yürütmeden” oluşan son iki maddesi ile teklifin tümü üzerindeki son oylama 25 Haziran Salı gününe bırakıldı. Takvimde bir değişiklik olmazsa Askeralma Kanunu Teklifi’nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onaylamasının ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor. Teklifin aynen yasalaşması halinde bu sürecin ardından altı ayını dolduran yaklaşık 106 bin askerin terhisleri başlayacak. Bu arada personel sıkıntısı çekileceği ve güvenlik zaafiyeti yaşanabileceği endişelerine karşılık yeni dönemde celp sistemi de değişecek. Şu anda üç ayda bir, yılda dört olan celp dönemi, tüm yıla yayılacak. Her ay asker alınacak.
ASKERLİK ALTI AYA İNECEK
Teklifin aynen yasalaşması halinde yeni sistemde askerlik hizmeti yedek subay, yedek astsubay, erbaş ve er olarak yerine getirilecek. Hizmet süresi, erbaş ve erler için altı ay, yedek subay ve yedek astsubaylar için 12 ay olacak. Askerlik hizmet sürelerini, ihtiyaca göre bir katma kadar artırmaya veya yarısına kadar azaltmaya Cumhurbaşkanınca karar verilebilecek. Bu şekilde belirlenen hizmet süresi altı aydan az olamayacak. Erbaş ve erlerden istekli olanlar, terhise hak kazandığı tarihten itibaren Milli Savunma Bakanlığı’nca uygun görülecek sayıda ve altı ay süreyle sınırlı olmak üzere askerliğe devam edecek, bu sürenin sonunda terhis edilecek. Askerlik hizmetine devam edenlere, görevlerinin devamı süresince, net asgari ücretten az olmamak üzere harçlık ödenecek.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her erkek için uygulanacak düzenlemeye göre, askerlik çağı, nüfus kayıtlarına göre her erkeğin 20 yaşma girdiği yılın ocak ayının birinci gününden başlayan ve 41 yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününde sona eren süreyi içeriyor. Askerlik çağı, Cumhurbaşkanınca beş yıla kadar uzatılabilecek veya kısaltılabilecek.
Yeni askerlik sisteminde “yedek astsubay” olacak. Yedek astsubay adaylarından öğreniminin ardından “astsubay astçavuş” nasbedilenler, yedek astsubay olarak görev yapacak. TSK’nin ihtiyacı kadar yedek astsubay adayları, 2 veya 3 yıl süreli yükseköğretim kurumlarmdan mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunu olanlar, 4 yıl ve daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarmdan mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunlarından istekli olanlar arasından seçilecek. Yeni askerlik sisteminde tüm askerlerin rütbe olarak önü açılacak.
BEDELLİ ASKERLİKTE SON DURUM
Yeni askerlik sistemiyle bedelli askerlik kalıcı hale getirilecek. İstekli olanlardan Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyacı dikkate alınarak Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek sayıda yükümlü, 240 bin gösterge rakamımn memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak bedel miktarını silahaltına alınmadan önce Bakanlıkça belirlenecek sürede peşin ödemeleri ve bir aylık temel askerlik eğiti mini tamamlamaları halinde askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak, istekli miktarının bedelli askerlikten yararlandırılacak miktardan fazla olması halinde, bedel ödemeye istekli olanlar kurayla seçilecek. Seferberlik ve savaş halinde bu hükümler uygulanmayacak. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, bedelli askerlik ücretinin asteğmen maaşının altı katı, yani bugünkü şartlarda 31 bin 343 TL olacağını ve bedelin tek seferde ödeneceği bilgisini paylaştı.
DÖVİZLE ASKERLİK
Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde iltica başvurusu dışında elde ettikleri çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatını haiz olanlar ile bir iş sözleşmesine bağlı olarak yabancı bandıralı gemilerde gemi adamı sertifikasında yazılı mesleğini icra edenlerden yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere en az üç yıl süre ile fiilen çalışanlar, Milli Savunma Bakanlığı’nca verilecek uzaktan eğitimi alanlar, durumlarını ispata yarayan belgelerle birlikte bağlı bulundukları Türk konsoloslukları aracılığıyla askerlik şubelerine başvuracak. Başvurucular, belirlenen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca her yılın ilk mesai günü tespit edilen döviz alış kuruna göre euro veya karşılığı kadar konvertibl yabancı ülke parasını başvuru tarihinde peşin ödemeleri halinde, askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak. Yurt dışında ikamet eden ve çok vatandaşlık hakkına sahip olanlar en az üç yıl süre ile fiilen yabancı ülkelerde bulunmaları halinde, çalışma şartı aranmadan bu madde hükümlerinden yararlandırılacak.
“ASKERLİKTEN MUAF” YETKİSİ
TBMM Genel Kurul görüşmeleri sırasında teklifin 45. maddesinde değişiklik yapılarak, Cumhurbaşkanına yetki veren maddeye “Milli Güvenlik Kurulunca gerekli görülen sahalarda bakanlığın teklifi üzerine” ibaresi eklendi. Değiştirilen maddeye göre, barışta, olağanüstü hal veya seferberlik hallerinde veya savaşta, askerliğini henüz yapmadan, Milli Güvenlik Kurulunda gerekli görülen sahalarda, bakanlığın teklifi üzerine Cumhurbaşkanı’nca özel olarak görevlendirilen gönüllüler, Cumhurbaşkam’nca belirlenen şartlara uydukları takdirde askerlikten muaf tutulacak.
Yeni askerlik sisteminde askerlik tecil yaşı ile ilgili de yeniliğe gidildi. Buna göre yükümlülerin, lise veya dengi okullarda öğrenim görenler için 22 yaşını, fakülte ve yüksekokullar ile meslek yüksekokullarında (MYO) öğrenim görenler için 28 yaşını tamamladıkları yılın sonunu geçmemek kaydıyla askerlikleri mezun oluncaya veya ilişikleri kesilinceye kadar ertelenecek.
Teklifle barışta kabul edilebilir bir özrü olmaksızın yoklama kaçakları ve saklılar için yoklama kaçağı kaldıkları tarihten; bakayalar için bakaya kaldıkları tarihten; geç iltihak bakayaları için kendilerine tanınan yol süresinin bitiminden; yedeklerden çağrılanlar için birlikte işleme tabi olanların en son gönderilme tarihinden itibaren kaçak kaldıkları gün süresi kadar idari para cezası uygulanacak. Bunlardan kendiliğinden gelenlere her gün karşılığı 5 TL, yakalananlara ise her gün karşılığı 10 TL idari para cezası verilecek.
Askerliğini altı ay uzatanlara ek ücret
Genel Kurul’da teklifin, 62. maddesinde AK Parti, CHP, MHP ve İYİ Parti’nin ortak önergesiyle yapılan değişiklikle hudut bölgesinde görev yapan ve askerliğini altı ay uzatan askerlere ek bin TL harçlık verilmesinin yolu açıldı. Buna göre, askerliğini uzatanlardan Hatay, Kilis, Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin, Şırnak, Hakkari, Van, Ağrı ve İğdır illerindeki hudut birliklerinde görev yapanlara, 7600 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan tutarını geçmemek üzere, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı tarafından birlikte belirlenecek tutarca ilave harçlık ayrıca ödenecek. Hizmetin fiilen görülmediği zamanlar için ilave harçlık ödenmeyecek.
Bakaya ve asker kaçaklarına kurasız bedelli
TBMM Genel Kurulu’nda, yasa teklifine geçici bir madde eklenerek, yaklaşık 460 bin bakaya ve asker kaçaklarının bedelli askerlikten kuraya girmeden yararlanmasının yolu açıldı. Bakaya ve asker kaçaklarının idari para cezalarına af getirildi. Teklife eklenen geçici maddeye göre kanunun yürürlüğe girdiği tarihte her ne sebeple olursa olsun, henüz fiili askerlik hizmetine başlamamış yoklama kaçağı, bakaya veya saklı olanlardan istekli olanlar, 1 Kasım 2019 tarihine kadar başvurmaları ve bu tarihe kadar bedelli askerlikle ilgili belirlenen bedeli peşin ödemeleri şartıyla kuraya tabi tutulmaksızın bedeli askerlikle ilgili hükümlerden yararlanabilecek.
HÜLYA GENÇ SERTKAYA
