BES’de faizsiz fon seçeneği
16 yıldır gönüllü katılıma dayalı uygulanmakta olan BES, 45 yaşını doldurmamış çalışanlar için 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren zorunlu oldu. İsteyen katılımcı faizsiz fonları da seçebiliyor…
BİREYSEL Emeklilik Sistemi (BES), kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltilmesi, ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratarak istihdamın artırılması ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunulmasını teminen, gönüllü katılıma dayalı ve belirlenmiş katkı esasına göre 16 yıldır ülkemizde uygulanmakta.
Uzun yıllardır gönüllü katılıma dayalı olarak uygulanmakta olan BES, kırk beş yaşını doldurmamış çalışanlar için 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren zorunlu olarak uygulanıyor. 16 yıldır sistemin en çok eleştirilen tarafı, emeklilik fonlarının getirisinin düşük olduğu, birikimlerin değerlenmediği, aksine eridiği yönünde. Şimdi de bazı kesimler tarafından benzer eleştiriler otomatik katılım için yapılıyor ve “maaşlardan yapılan kesintiler eriyecek” deniliyor. O yüzden fon seçimi ve getiri çok önemli oluyor.
FONLAR SADELEŞTİRİLDİ
Aktif çalışma yaşamı boyunca yapılacak düzenli tasarrufların uzun dönemli yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde bireylerin finansal açıdan daha rahat etmesi için güvenli bir şekilde tasarruf yapılmasını sağlayan bireysel emeklilik sisteminde, önce “başlangıç fonu” sonra ise “standart fon” devreye giriyor.
Bir yıl dolduktan sonra başlangıç fonundan çıkılıyor ve standart fona geçiliyor, ikinci yılda, hiçbir fon tercihiniz olmazsa emeklilik şirketi, birikiminizi otomatik olarak standart fona yatırıyor.
İlgili mevzuatta belirtilen iki aylık cayma süresi boyunca sigortalıların birikimleri tercihe göre öncellikle, “faiz içeren” veya “faiz içermeyen” başlangıç fonunda yatırıma yönlendiriliyor. Ödenecek katkı paylarının miktarı, katkı paylarının ödeneceği aracı kuruluş ve tasarrufların yatırılacağı emeklilik yatırım fonları katılımcının tercihine bağlı oluyor. Bu fonlar, Düşük riskli yatırım fonları, Orta riskli yatırım fonları, Yüksek riskli yatırım fonları olarak sıralanıyor.
FAİZ HASSASİYETİ OLANLAR İÇİN
Özü itibarıyla, fertlerin ilgili mevzuat çerçevesinde kurulup faaliyet gösteren bireysel emeklilik şirketleri aracılığı ile uzun vadeli bir şekilde emeklilik amacıyla tasarruf yapmasını sağlayan bu sistemde İslam hukuku açısından önemli olan konu faiz meselesi. Türkiye’de bireysel emeklilik ve hayat sigortası hizmeti almak isteyen ve faiz hassasiyeti olan geniş bir kesim bulunuyor. Faizsiz emeklilik yatırım fonlarının içeriğinde bulunan finansal enstrümanlar ise şöyle sıralanabilir.
• Katılım bankalarında açılacak katılma hesaplan
• Katılım endeksine uygun hisse senetleri
• Altın ve kıymetli madenlere
• Faizsiz menkul kıymet yatırım fonları
• Türkiye’de veya yurtdışmda ihraç edilen sukuk, kira sertifikası vb. faizsiz borçlanma araçları.
“Faiz içeren” fonlar için para piyasası emeklilik yatırım fonları (likit emeklilik yatırım fonları), “faiz içermeyen” fonlar için ise katılım/alternatif standart emeklilik yatırım fonları, emeklilik şirketlerince başlangıç fonlarının pay satış işlemlerinin başlamasına kadar ikame olarak sunuluyor.
“Faiz içeren başlangıç fonu” olarak tanımlanan fon portföyünün, yüzde 60’ı TL cinsinden mevduat veya katılma hesabında; en az yüzde 20’si Müsteşarlıkça ihraç edilen TL cinsinden 180 gün vadeli veya vadesine azami 180 gün kalmış borçlanma araçlarında, gelir ortaklığı senetleri veya kira sertifikalarında, kalanı ters repoda, Takasbank ve/veya yurtiçi organize para piyasası işlemlerinde, vaat sözleşmelerinde yatırıma yönlendiriliyor.
“Faiz içermeyen başlangıç fonu” olarak tanımlanan fon portföyünün tamamının ise en az yüzde 60’ı TL cinsinden katılma hesabında olmak üzere, kalanı vaat sözleşmelerinde, TL cinsinden Müsteşarlıkça ihraç edilen 180 gün vadeli veya vadesine azami 180 gün kalmış gelir ortaklığı senetleri ve kira sertifikalarında yatırıma yönlendiriliyor.
TALHA APAK
