Biber ve salatalık fiyatlarında astronomik artış var

Üretiminin üçte biri serada yapılan biber ve salatalık fiyatlarında astronomik artış var. İstanbul Hali’nde kıl biberin fiyatı 20 TL’yi, salatalığınki 10 TL’yi buldu. Bu artışla enflasyonu zorlayacak gibi…

TÜRKİYE, iklim konusunda çok şanslı bir ülke. Dört mevsimi doya doya yaşıyor. Bu sayede her mevsim tarımsal üretim yapmak mümkün. Yaz döneminde açık alanda kış döneminde serada üretim hiç aralıksız sürüyor. Türkiye birçok meyve ve sebzede kendi kendine yettiği gibi ihracatta da lider konumunda. Bu konularla ilgili sayfalarımızda sık sık haberler yapmaya çalışıyoruz. Neredeyse her hafta bir tarım ürününü sayfalarımıza taşıyoruz. Bazen tarımdaki fırsatları bazen de fiyat hareketliliklerini işliyoruz. Bu sayımızda da iki tarım ürünündeki astronomik fiyat artışlarına dikkat çekeceğiz.

“BİR AY SABREDİN”

Dergi olarak çarşı pazar dolaşıp sahadan en sıcak haberleri vermeye çalışıyoruz. Girdiğimiz her mekanda, gittiğimiz her pazarda ve markette fiyatları incelemeden edemiyoruz. Geçen hafta hem pazarda hem marketlerde biber ve salatalık fiyatları dikkatimizi çekti. Biberin fiyatı 14 TL, salatalığın fiyatı da 7 TL’yi bulmuş durumda. Bu fiyatlar geçen hafta sonuna aitti. Aradan geçen birkaç gün içinde ise bu fiyatlar daha da arttı. Halde bile fiyatlar bu seviyelerin üzerine çıktı. Çengelköy badem salatalığının İstanbul hal fiyatı 10 TL’yi bulurken, sivri kıl biberin fiyatı 20 TL’ye kadar çıktı. Bu fiyatlarla ye yiyebilirsen. Biz de bu fiyat artışının nedenini araştırdık.

Üretim bölgelerinin ziraat odası başkanları ile konuşarak fiyat artışlarının daha ne kadar devam edeceğini irdeledik. Başkanlar fiyatların ucuzlaması için bir iki ay daha beklemek gerektiğini belirtiyorlar. Türkiye’de yaklaşık 370 bin dekar alanda 1 milyon 811 bin ton salatalık üretimi gerçekleşiyor. Bu üretimin 1 milyon 676 bin tonu sofralık, 135 bin tonu ise turşuluk salatalıktan oluşuyor. Ağırlıklı olarak üretim Antalya, Mersin, Adana, Hatay, İzmir ve Aydm’da gerçekleşiyor. Toplam salatalık üretiminin beşte üçü seralarda üretiliyor.

Biberde ise toplamda 815 bin dekar alanda, 2 milyon 456 bin ton üretim yapılıyor. Sivri biber ve kaypa türleri üretimde lider. Biber üretiminin ise üçte biri seralarda gerçekleşiyor.

SERALARI SEL ALDI…

Bu fiyat artışlarının altında yatan da aslında örtü altı üretimin bu yıl mevsim şartlarına takılması oldu. Hatırlarsanız geçtiğimiz ay Mersin bölgesi sel afetine maruz kaldı. Bu bölge sera üretiminde en iddialı merkezlerden. Bu yıl yaşanan sel felaketleri bölgedeki verimi ciddi miktarda düşürmüş durumda. Arzdaki düşüş de haliyle fiyatları sıçratmış. Serada bile salatalığın kilosu 7-8 TL’ye çıkmış durumda. Biberin kilosu ise 10 TL’yi buluyor.

Fiyatlarla ilgili değerlendirme yapan Mersin Ziraat Odası Başkam Cengiz Gök-çel, ağır kış şartları nedeniyle arzda yarı yarıya düşüş yaşandığını söylüyor. Biber üretiminin yarısını Mersin ve ilçelerinin gerçekleştirdiğini söyleyen Gökçel, şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Bu kış çok ağır geçti. Seralar yıkıldı ve zarar gördü. Ciddi ürün kaybı var. Rekolte düştü. Hem salatalık üretiminde hem de biber üretiminde Mersin açık ara öndedir. Arz düşünce bu durum fiyatları yukarı taşıdı. Tarla ürünleri çıkıncaya kadar, yani mayıs ayma kadar fiyatlar bir nebze düşse de yüksek seyreder. Bu yüksek fiyatlardan üretici kazanmıyor. Tüketici de kazanmıyor. Aracı kazanıyor. Serada fiyatlar o kadar yüksek değil ama aracılar fiyatları yükseltiyor.”

Mersin ve İstanbul halindeki fiyatlardan asıl kazananın aracı olduğunun açıkça görülebileceğini söyleyen Gökçel, Mersin halinde 2.5-4 TL arasında olan Çengelköy salatalık fiyatının İstanbul halinde 8-10 TL’ye çıktığına dikkat çekiyor. Sivri biber Mersin halinde 3.5-6 TL arasında satılırken İstanbul halinde 10-13 TL arasında satılıyor. “İstanbul’da bizim Mersin’de hayal bile edemeyeceğimiz fiyatlar oluşuyor. Bu makas kapatılmalı” diyen Gökçel, bu durumun ne üreticinin ne de tüketicinin yararına olmadığını söylüyor ve uyarıyor: “Herkesin kazandığı bir sistem şart…”

“TARLA MAHSULÜ GELİYOR”

Adana Ziraat Odası Başkanı Süleyman Girmen de yaptığı açıklamada sera sezonunun son dönemleri olduğu için fiyatlarda bir artışın olduğunu söylüyor. Mersin bölgesindeki sel ve fırtınanın da fiyatları etkilediğini söyleyen Girmen, birkaç haftaya kadar Adana’da tarla ürünlerinin çıkacağı müjdesini verdi. Girmen, “Tarla mahsulü biber ve salatalıklar piyasaya çıkınca fiyatlar geriler. Şu anda yüksek seyreden fiyatlar geri gelir” diyor.

Girmen, bu tarz fiyat artışlarının her geçiş döneminde yaşandığını belirtirken, “Ancak bu yıl geçmiş yıllardan daha yüksek bir fiyat artışı söz konusu. Bu noktada en önemli neden tabiî ki arz eksikliği. Ancak nakliye ve işçilik ücretlerinde de ciddi artışlar oldu. Bu da ister istemez fiyatlara yansıyor” diyor.

KUMLUCA HALİNDEN MEMNUN

Antalya’nın Kumluca ilçesi aslında domatesiyle ünlü. Ancak domates kadar biber, salatalık ve patlıcan üretimi de gerçekleştiriliyor. İlçedeki üretimin neredeyse tamamı örtü altı. Mersin bölgesinde yaşanan sel felaketi haliyle alıcıların yönünü Kumluca’ya çevirmiş. İlçenin üreticileri bu nedenle mevcut fi- yatlardan memnun görünüyor.

Kumluca Ziraat Odası Başkanı Süleyman Kayhan’ın verdiği bilgiye göre, ilçede 32 bin dekar domates, 18 bin dekar biber, 6 bin dekar salatalık üretimi gerçekleşiyor.

Biber ve salatalığın Kumluca halinden 7-8 TL’ye çıktığını belirten Kayhan, “Kumlucalı üreticiler bu yıl fiyatlardan memnun. Çiftçi bu fiyatlarla iyi kazanıyor. Ancak bu fiyatlar 15 güne kadar gerilemeye başlar. 7-8 TL’lik fiyatlar 2.5 TL’ye kadar geriler. Havalar ısındıkça üretim artacaktır. Tarla mahsulü ile birlikte bolluk ve ucuzluk dönemi başlayacaktır” diyor.

Şemsi BAYRAKTAR / Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı
İklim fiyatları uçurdu

Geçen yılın sonunda başlayan yağışlar ve soğuk hava 2017’nin başında da sürdü. Bir biri ardına doğal afetler yaşandı. Sel felaketleri görüldü. Seralarda aşırı kar yağışı ve fırtına nedeniyle çatı çökmeleri yaşandı. Hava sıcaklıklarının normallerin altında gerçekleşmesi ve ülke genelinde kar yağışlarının fazla olması yurdun pek çok yerinde üreticinin tarlasına girememesine ve ürünlerin kar altında kalmasına sebep oldu, hasat zorlaştı. Ayrıca, kar yağışı nedeniyle büyükşehirlere ürün sevkiyatı güçleşti.

Açık alandaki sebzelerin kar altında kalması, yaşanan afetlerden dolayı seraların ve seradaki ürünlerin zarar görmesiyle birlikte arz daraldı. Tarımsal üretim, nakliye, depolama zorlaştı. Bütün bunlar tarımsal üretimi sekteye uğratırken, maliyetleri ve fiyatları artırdı. Bugün yaşanan fiyat artışları da bu iklim koşullarının bir sonucu. Seraların zarar görmesi arzı düşürdü.