Brexit piyasalarda hesapları değiştirdi

Birleşik Krallık’taki referandumdan çıkan Brexit karan sonrası, cuma günü piyasalar sert satışlarla karşılaştı. Bu durumdan Borsa İstanbul da nasibini aldı. Bundan sonraki süreçte endeks için 70.000 seviyeleri destek konumunda. Uzmanlar, “Endeks 70.000’lere geldiğinde potansiyel artacağından hisse alımı denenebilir” diyor. Birleşik Krallık’ın AB’den çıkması ihracatçı şirketleri de etkileyecek.

Piyasalar, bizim kısaca hakim ülkenin ismini kullanarak İngiltere deyip geçtiğimiz Birleşik Krallıkta yapılan Avrupa Birliği’nden (AB) çıkıp çıkmamaya yönelik referandum oylamasında ters köşeye yattı. Piyasalar açısından sürpriz şekilde Brexit yanlılarının dediği oldu ve ayrılma karan alanlar kutlamalara başladılar. Bundan sonra iki yıllık sürece yayılacak bir ayrılma süreci yaşanacak. Birleşik Krallık’ın ardından Hollanda, Fransa, İspanya gibi ülkelerde de referandum söylemleri gündeme geliyor.

Sonuçta Brexit taraftarlarının kutlamalarının piyasalar tarafında olduğunu söylemek güç. Oylama sonuçlarının açıklandığı cuma gününün sabahında Ingiliz Sterlini dolar karşısında yüzde 10’a varan kayıpla tarihi dip seviyelerini kırdı. Dolar karşısında gelişmekte olan para piyasalarının kurları ve emtialar sert hareketlere maruz kaldı. Altın ise güvenli liman algısıyla yukarı hareket ediyor.

Bu durumdan Türkiye piyasaları da nasibini alıyor. Dolar/TL 2,86’lardan 3,00 TL seviyelerine doğru hareket etti. Borsa İstanbul daha açılışta yüzde 5 civarında kayıpla 75.000’in altına geriledi ve sonrasında bu seviyelerde denge buldu. Gelinen seviyelerde uzmanlar hisse alımı için erken olduğu kanaatinde. Ancak 70.000’lere doğru geri çekilmelerde alımın denenebileceği de ifade ediliyor.

BORSADA DENGE ARAYIŞI

Destek Yatırım Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Murat Şahin, referandumun yapıldığı perşembe gününü yüzde 1 kazançla 77.990 seviyesinde kapatan BtST-lOO’de ayrılık kararının etkisiyle izlenecek kritik seviyenin 72.500-74.000 olacağını söylüyor. Şahin, “Bu seviyenin altındaki fiyatlamaların devam etmesi, BÎST-100 Endeksi’nde 68.000 seviyesinin habercisi olabilir” diyor.

Karar sonrası Borsa İstanbul’da olduğu gibi küresel borsalarda da benzer şekilde sert geri çekilmeler yaşandığı görüldü. DAX Endeksi yüzde 10 kayıp ile sert geri çekilerek 9.000 seviyesine yönelirken, S&P500’de kayıplar yüzde 4’ün üzerine çıktı. Murat Şahin, bu tablo için “Borsalarda kaos fiyatlanıyor” yorumunda bulunuyor.

“66.000’E KADAR DÜŞEBİLİR”

Reel Kapital Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Enver Erkan ise referandum sonrası Türkiye’nin küresel risklerden pozitif ayrışacak bir ortama sahip olmadığı kanaatinde. Erkan, “En önemli çekincelerimden birisi, Avrupa’da düşen alım gücünün ihracata, bu kanal üzerinden de büyümeye yapacağı baskının Merkez Bankası’nın ana odak noktasını ‘büyüme görünümüne çevirmesi” diyor. TL cinsi varlıkların böylesine bir para politikası eğiliminden zarar görebileceğini söyleyen Erkan, bunu, enflasyonun uzun vadede düzelmiş bir gösterge görünümü sergilememesine bağlıyor.

BIST-100 ile ilgili öngörülerini de paylaşan Enver Erkan, Brexit gerçekleşmeseydi 82.500-85.000 aralığına doğru ilk etapta üst bandı 88.000 olabilecek bir hareket beklentisi olduğunu, ancak negatif senaryo gerçekleştiği için şimdi 71.500-70.000’e doğru bir baskı beklediğini söylüyor. Erkan, “Daha uzun vadeli riskleri de işin içine katarsak bu aralık 66.000’e doğru da açılabilir” diye ekliyor.

TL’YE GEÇİLEBİLİR

Ak Yatırım analistleri ise BÎST-100 Endeksi’nin 74.000-75.000 bölgesinde taban oluşturma çabasının izlenebileceğini ve ilave satışlar görülse dahi endeksin 72.000-74.000 bandında tutunacağını öngörüyor. Türkiye tahvillerinde de olası ilk satışların ardından tepki alımları görülebileceğini söyleyen analistlere göre, kısa vadede TL üzerindeki göreli baskı sürebilecekse de kurlardaki yükselişlerde faiz avantajından faydalanmak amacıyla TL’ye geçilmeli.

Halk Yatınm araştırma uzmanları da piyasalarda yaşanan dalgalanma sonucunda BIST-100 Endeksi’nde satışların 75.000 puan seviyesine kadar düşüş gösterme ihtimali olduğunu söylüyor. Ek olarak, Brexit’in etkisiyle bu seviyenin altına düşülmesi durumunda ise 73.500 puan seviyesinin gelinebilecek dip seviye olabileceği de vurgulanıyor. Dolar/TL’nin küresel olarak güvenli limanlara olan talebin sert yükselmesiyle birlikte yükselişe geçtiğini söyleyen Halk Yatırım uzmanları, faizlerde küresel risk iştahındaki düşüş ile 10 yıllık tahvillerin kısa vadede yüzde 10-10,5 bandında dalgalanmasını bekliyor.

ŞİRKETLERE ETKİLERİ

Birleşik Krallıkta alınan ayrılık kararının hisse bazında da bazı etkilerinin olacağını söylemek mümkün. Yatırım Finansman analistlerinin değerlendirmesine göre, öncelikle dolar kısa pozisyonu olan Türk Telekom, Kar-demir, Torunlar gibi şirketler göreceli olarak daha çok etkilenebilir. Bundan sonra AB-Birleşik Krallık ticaretinin nasıl şekilleneceği de önemli. Birleşik Krallık Norveç gibi European Economic Area’ya dahil olup ticaretini gümrük birliği içinde mi yürütecek yoksa ABD gibi WTO kurallarıyla mı ticaret gerçekleşecek? Burada AB’ye ve özellikle de Birleşik Krallık’a yüksek ihracat yapan Ford Otosan, Arçelik, Vestel, Tofaş gibi şirketlere dikkat çekiliyor.

İHRACATÇI ŞİRKETLER ETKİLENEBİLİR

13-16 Haziran tarihleri arasında piyasalar Birleşik Krallık’ın AB’den çıkışını gösteren anketleri fiyatladğında, bu ülkeye ihracatı yüksek olan Ford Otosan, Arçelik, Tofaş sırasıyla BISTİn yüzde 3,8, yüzde 2,23 ve yüzde 1,25 altında performans göstermişti. Çünkü Birleşik Krallık’a olan gümrük vergilerinde ortaya çıkacak herhangi bir değişiklik, bu şirketlerin söz konusu ülkedeki rekabet gücünü önümüzdeki dönemde olumsuz etkileyebilir. Birleşik Krallık’ın AB ile bir gümrük birliği anlaşması imzalayıp imzalamayacağı henüz belli değil. Ülkenin AB’den çıkışının gerçekleşmesinden önce gümrük anlaşmaları için yaklaşık iki yıl kadar geçiş dönemi olabilir. Gümrük anlaşmasındaki belirsizlik Türkiye’deki ihracatçıları kısa vadede baskılayabilir.

Bu konuyla ilgili bir değerlendirme yapan iş Yatırım’ın analizi şöyle:

• Arçelik İngiltere pazarında BEKO markasıyla pazar lideri. İngiltere’nin Arçelik’in toplam cirosunda payı yüzde 10 seviyesinde.

• Ford Otosan’ın toplam ihracatında İngiltere’nin 2015te adetsel payı yüzde 35,2016 ilk çeyrekte ise yüzde 40 seviyesinde (ihracatın toplam ciroda payının yüzde 65 olduğu düşünülürse İngiltere’nin Ford Otosan’ın toplam cirosunda payı yaklaşık yüzde 25 seviyelerinde).

• Ingiltere’nin Tofaş’ın ihracatında ise payı 2015te adetsel yüzde 11 ve 2016 ilk çeyrekte yüzde 7 ile nispeten daha sınırlı. Ciro bazında ise İngiltere’nin Tofaş’ın cirosunda payı yaklaşık yüzde 6.

• Buna ek olarak, ilk dört ay verilerine bakıldığında İngiltere beyaz eşya segmentinde yüzde 9 büyüme ile Batı Avrupa’nın yüzde 5 beyaz eşya büyümesinin üzerinde büyüme elde etti.