Büyük Depremler Volkanik Patlamaların Tahmin Edilmesine Yardım Edebilir
Uluslararası bir araştırma grubu 2011 yılında Japonyada yaşanan büyük deprem sonucu oluşan sismik dalgaların japonyadaki volkanları etkilediğini gösterdi. Depremlerin volkanik faaliyetleri nasıl etkilediğini gösteren ve dünya genelinde önemli volkanik patlama olasılıklarının öngörülmesine yardımcı olabilecek araştırmanın sonuçları Science dergisinde yayımlandı.
Volkanik patlamalar, yerin derinlerinde bulunan yüksek sıcaklıktaki erimiş kayaçların ve suyun oluşturduğu basınç sonucu ortaya çıkar. Yüksek basınçtaki bu volkanik akışkanların özelliklerinin belirlenmesi, gelecekteki patlamalarla ilgili daha doğru öngörülerde bulunmayı sağlayabilir. Depremler sonucu oluşan sismik dalgaların kullanıldığı görüntüleme yöntemleri geçmişte volkanik yapıların özelliklerinin belirlenmesinde kullanılıyordu. Ancak bu görüntüleme yönteminde volkanik yapılardaki kayaçlar, volkanik akışkanların özelliklerinin yeterince hassas şekilde belirlenmesini engelliyordu.
Fransadaki ve Japonyadaki araştırma merkezlerinden araştırmacıların birlikte yürüttüğü çalışmada volkanik akışkanların özelliklerinin belirlenebilmesi için sismik gürültü kayıtları kullanıldı. Sismik gürültü depremler sonucu oluşan sismik dalgalardan kaynaklanmaz, bu nedenle sismik görüntülemede sonuçlara dâhil edilmez. Ancak bu çalışmada araştırmacılar sismik gürültüleri yerkabuğunun mekanik özelliklerindeki düzensizlikleri belirlemek için kullandı.
Araştırma sonucu 2011 yılında Japonyada yaşanan 9,0 büyüklüğündeki deprem sonrasında elde edilen verilerden, deprem sırasında yerkabuğunda ortaya çıkan düzensizliklerin depremin en şiddetli etkilediği bölgelerde değil, volkanik bölgelerde ortaya çıktığı anlaşıldı. Bu durumun nedeninin yerin derinlerinde bulunan yüksek sıcaklık ve basınçtaki erimiş kayaçlar ve su olduğu düşünülüyor. Araştırmacılar volkanik akışkanların özelliklerindeki değişiklikler incelenerek volkanik patlamalara yönelik daha doğru tahminler yapılabileceğini söylüyor.
Bu sonuçlar Japonyadaki Fuji Yanardağında 1707 yılında gerçekleşen son patlamanın, patlamadan 49 gün önce meydana gelen 8,7 büyüklüğündeki büyük deprem tarafından tetiklendiği görüşünü destekliyor.
