Cari açıktaki düşüş yavaşlıyor
Cari işlemler dengesi haziran ayında 4,1 milyar dolar açık verdi. Geçen yılın aynı ayındaki cari açık 4,8 milyar dolardı. Bu yılki cari açık geçen yılın altında kaldığı için haziran ayında yıllık cari açıkta da gerileme yaşandı. Mayıs ayında 52,9 milyar dolar olan yıllık cari açık haziran ayında 52,2 milyar dolara indi.
Cari açık bu yılın başından beri sürekli düşüyor. 2013 yılını 65,1 milyar dolar düzeyinde kapatan yıllık cari açık 2014’ün ilk altı ayında 12,9 milyar dolar geriledi. Bu düşüşün yaklaşık yansı iç talepteki yavaşlamanın ithalatı geri çekmesinden, yarısı da geçen yıl rekor kıran altın ithalatının bu yıl düşüş göstermesinden kaynaklanıyor. Nitekim yılın ilk yarısında altın hariç cari açıkta yaşanan düşüşün 6,3 milyar dolar olduğu görülüyor.
Ancak önceki aylarda giderek hızlanan cari açıktaki düşüşün haziran ayında yavaşladığı dikkati çekiyor. Mayıs ayında 4,1 milyar doları bulan düşüş haziran ayında 0,7 milyar dolara indi. Altın hariç cari açıktaki düşüş ise tamamen durdu. Bunun nedeni ithalattaki düşüşün haziran ayında hız kesmesi oldu. Bu durum mayıs ayında başlayan faiz indirimlerinin iç talepteki zayıflamayı biraz frenlemesinden kaynaklanmış olabilir. Bu gelişmenin devamı halinde yılın ikinci yansında cari açıkta daha yataya yakın bir eğilim görebiliriz.
Şirket kuruluşları yeniden hız kesti
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) verilerine göre, temmuz ayında 4 bin 394 şirket kuruldu. Geçen yılın aynı ayında 4 bin 64 şirket kurulmuştu. Buna göre bu yıl temmuz ayında kurulan şirket sayısı yüzde 8,1 oranında artış gösterdi.
Yeni kurulan şirket sayısındaki yıllık artış şubat ayından itibaren yavaşlamaya başlamış ama haziran ayında yeniden hızlanmıştı. Fakat şirket kuruluşlarının temmuz ayında tekrar hız kestiği görülüyor. Haziran ayında yüzde 20’yi aşan artış oranı temmuz ayında tekrar tek haneye dönmüş bulunuyor.
Haziran ayındaki hızlanma yatırım eğilimindeki bir toparlanmadan çok “baz etkisi” kaynaklıydı. 22 Mayıs’ta ABD’nin merkez bankası olan FED’den gelen parasal sıkılaştırma sinyaii ile Gezi Parkı olayları nedeniyle finansal piyasalar karışıp moraller bozulduğu için geçen yıl yaz aylarında kurulan şirket sayısı çok fazla değildi. Bu baz etkisinin devam etmesine rağmen temmuz ayında şirket kuruluşlarının yeniden yavaşlaması pek iyiye işaret değil. Ağustos ayında daha güçlü bir baz etkisinin mevcut olması durumu kurtarabilir. Ancak yeni hükümetin kurulması sürecinde siyasi belirsizlik yeniden yükselirse yatırım eğilimindeki zayıflama önümüzdeki aylarda da devam edebilir. Bu da şirket kuRiluşlarımn yeniden hızlanmasının önüne geçebilir.
