Çekirdek enflasyon ekimde geriledi

Gıda fiyatlarındaki baskıya rağmen çekirdek enflasyon ekimde yüzde 7.04 ile son üç yılın en düşüğüne geriledi. Ekimde kur artışı nedeniyle güven endeksi geriledi. Dış açık ise iç talebin ithalata baskı yapması nedeniyle daralıyor…

ULUSLARARASI piyasalar ABD seçimlerine odaklanmış durumda. Çünkü Amerikan Merkez Bankası FED’in faiz kararı seçim sonuçlarına bağlı. Beklenmedik bir sonuç çıkarsa FED’in yılsonunda yapması beklenen faiz artışını ertelemesi ihtimali var. FED geçen haftaki toplantısında politika faizini değiştirmedi. İçeride de Merkez Bankası ekim ayı toplantısında benzer şekilde faizde değişikliğe gitmedi. Önceki yedi toplantıda faiz koridorunda indirim yapılmıştı. Merkez Bankası’mn faiz kararında enflasyon ve özellikle de gıda fiyatlarındaki seyir büyük önem taşıyor. Ekim ayında gıda fiyatlarındaki baskıya rağmen manşet enflasyon yıllık bazda geriledi. I Endeksi olarak bilinen çekirdek enflasyon ise yüzde 7.04 ile son üç yılın en düşük düzeyine geriledi.

Ekim ayında ayrıca Ekonomik Güven Endeksi döviz kurundaki dalgalanma nedeniyle yaklaşık 7 puan azalma gösterdi. Daralma sürecindeki dış ticaret açığı ise eylül ayında da bu eğilimini devam ettirdi. Uzmanlar enflasyon görünümüyle ilgili temkinli konuşurken Ekonomik Güven Endek-si’ndeki azalmayı büyük oranda kurdaki harekete bağlıyor. Önümüzdeki dönemde de kurdaki hareketin güven endekslerinin seyrini belirleyeceğini belirtiyor. Dış açıkta ise iç talepteki düşüşün etkisiyle ithalatın azalması etkili oluyor.

ÇEKİRDEK DİBE VURDU

TÜÎK verilerine göre, 2016 yılı ekim ayında enflasyon bir önceki aya göre yüzde 1.44 artarken yıllık bazda yüzde 7.16’ya geriledi. Önceki ay yıllık rakam yüzde 7.28 idi. Ekimde gıda fiyatlarındaki yukarı yönlü baskı dikkat çekti. Gıda fiyatları aylık bazda yüzde 1.76 artarken, yıllık yüzde 5.20 seviyesine çıktı.

Buna karşın çekirdek enflasyon olarak bilinen I Endeksi yıllık bazda yüzde 7.04 ile son üç yılın en düşüğüne geriledi. Aylık en yüksek artış yüzde 10.43 ile giyim ve ayakkabı grubunda oldu. Aylık en fazla düşüş gösteren grup ise yüzde 1.03 ile eğlence ve kültür oldu. Yıllık en fazla artış yüzde 22.61 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti.

DIŞ AÇIK DARALIYOR

TÜİK ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre, ihracat 2016 yılı eylül ayında, 2015 yılının aynı ayma göre yüzde 5.6 azalarak 10 milyar 935 milyon dolar, ithalat yüzde 0.7 azalarak 15 milyar 296 milyon dolar olarak gerçekleşti. Böylece eylülde dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayma göre yüzde 14.1 artarak 4 milyar 362 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2015 Eylül ayında yüzde 75.2 iken, 2016 Eylül ayında yüzde 71.5’e düştü. Avrupa Birli-ği’nin (AB-28) ihracattaki payı 2015 Eylül ayında yüzde 47.1 iken, 2016 Eylül ayında yüzde 50.2 oldu.

GÜVEN ENDEKSİNDE GERİLEME

Ekonomik Güven Endeksi ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 8.3 oranında azalarak 87.81 değerinden 80.56 değerine düştü. Ekonomik güven endeksindeki düşüş, reel kesim (imalat sanayi), hizmet sektörü, perakende ticaret sektörü, inşaat sektörü ve tüketici güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı.

Ekim ayında reel kesim güven endeksi 103.8 değerine, hizmet sektörü güven endeksi 94.49 değerine, perakende ticaret sektörü güven endeksi 96.22 değerine, inşaat sektörü güven endeksi 81.32 değerine ve tüketici güven endeksi 74.04 değerine geriledi.

“GIDA EN BÜYÜK BELİRSİZLİK”

Turkey Macro View Consulting Kurucu Direktörü İnanç Sözer, çekirdek enflasyonda anlamlı iyileşme olduğuna dikkat çekerek, ekim verisinin son 3 yılın en düşük çekirdek enflasyonuna işaret ettiğine dikkat çekiyor. Sö-zer’e göre, bunda hem iç talepteki ılımlı seyrin hem de TL’deki istikrarlı durumun etkisi var. Gıdada artış olsa da çekirdek enflasyon yıllık bazda yüzde 5 ile tarihi ortalamaların altında kalıyor. Önümüzdeki dönemde gıda fiyatları en büyük istikrarsızlık alanı olarak görülüyor.

Sözer, ekonomik güven endeksindeki azalmayı kur artışına bağlarken dış açıkta ithalatın baskı altında olmasına dikkat çekiyor. Bunun iç talepteki düşüşten kaynaklandığını belirtiyor.

“BASKI DEVAM EDİYOR”

Halk Yatırım Başekonomisti Banu Kıvcı Tokalı’ya göre, gıda yıllık enflasyonu ekim sonu itibariyle yüzde 5.04. Her ne kadar yılsonu için öngörülen yüzde 6 ve 2017 yıl-sonu tahmini olan yüzde 7’nin altında kalarak rahat bir görünüm verse de, hem dalgalı yapısı hem de gerek küresel gıda fiyatlarının yükselişi gerekse de kurdaki değer kaybı nedeniyle, gıda fiyatları önümüzdeki dönem enflasyonunda risk oluşturmaya devam ediyor.

Tokalı, enflasyonda son bir kaç aydır gözlenen iyileşme eğilimine karşın, görünümle ilgili yukarı yönlü baskıların korunduğunu savunuyor. Küresel belirsizliklerin de etkisiyle, Merkez Bankasının kasım ayındaki toplantısında politika faiz göstergelerinde herhangi bir değişikliğe gitmeyeceğini tahmin ediyor.

“ILIMLI TALEP DESTEKLİYOR”

ING Bank Başekonomisti Muhammet Mercan’a göre ise, yıllık enflasyondaki dalgalanmalara rağmen ortalama fiyat artışlarının yüzde 7.5-8 aralığında durağan seyri görünüme dair dikkatli olunması gerektiğini gösteriyor.

Bu durum düşüşlerin geçici olabileceğini ve gıda fiyatlarındaki oynaklık, TL’de reel bir değer kazancı gözlenme ihtimalinin azaldığı ve enerji fiyatlarındaki olası artışlar dikkate alındığında yukarı yönlü risklerin sürdüğünü düşündürüyor. Ilımlı iç talebin çekirdek enflasyondaki iyileşmeyi desteklemesi ise olumlu bir faktör olarak öne çıkıyor.