Çiftçiler İçin Biber Üretimi Tatlı Kazanç Kapısı Olabilir
Ocak ayı enflasyonunda zam şampiyonu olan çarliston biberde üreticinin yüzü gülüyor. Özellikle sera üretiminde dekarda 25-30 bin TL gelir elde ediliyor. Üretici için biber tatlı kazanç kapısı olabilir…
ENFLASYONUN yüksek çıktığı dönemlerde genelde baş aktör olarak o ortaya çıkar. Böyle olunca da herkesin dikkatini çeker. Biberden bahsediyoruz… Çarliston biber ocak ayı enflasyonunda yine başroldeydi. Biberin fiyatı geçen ay yüzde 52.99 arttı. Perakende noktalarında kalitesine ve cinsine göre fiyatlar 5 ile 10 TL arasında değişiyor. Fiyatlar bu kadar artınca biberi masaya yatıralım istedik. Biber üretim merkezleriyle yaptığımız görüşmelere göre üretici biber piyasasmdan da biber fiyatlarından da oldukça memnun görünüyor.
PAZAR ÇOK BÜYÜK
Türkiye’de yıllık 2 milyon ton biber üretimi gerçekleşiyor. Bu üretimin büyük bölümü iç piyasada tüketilirken 89 bin tonu ihraç ediliyor. Bu ihracattan yıllık 78 milyon dolarlık gelir elde ediliyor. Biberin iç piyasadaki ortalama kilo fiyatı bir liradan hesaplandığında ciddi bir pazar büyüklüğü olduğu dikkat çekiyor. Biber dört mevsim üretiliyor. Yazın açık alanda, kışın seralarda üretiliyor. Seralarda üretilen biberler sofralık. Tarlada üretilen biberler ise salça, pul biber, kuru biber ve taze olarak tüketiliyor. Hemen hemen Türkiye’nin her bölgesinde üretim olmakla beraber yaygın olarak Antalya, Mersin, Adana, Aydın, Denizli Kale, Kilis, Şanlıurfa, Gaziantep, Bursa, Çanakkale gibi illerde üretim öne çıkıyor. Güney sahillerinde ağırlıklı seralarda üretim yapılırken, diğer bölgelerde tarlada açık alanda üretim yapılıyor. Kış döneminde yediğimiz biberlerin tamamı sera bölgelerinden pazara ulaşıyor.
Ege, Akdeniz ve Marmara bölgelerinde taze-sofralık veya gıda endüstrisinde farklı şekillerde işlenmek üzere biber yetiştiriciliği yapılırken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde özellikle toz ve pul bibere yönelik biber üretimi yapılıyor. Akdeniz Bölgesi başta olmak üzere Ege, Marmara ve Karadeniz Bölgelerinde toplam üretimin yüzde 85’i gerçekleştiriliyor. Türkiye’de üretilen biberin yüzde 60’ını sivribiber, yüzde 28’ini dolmalık biber, yüzde 4’ünü çarliston biber, yüzde 8’ini kaypa, domates biberi, kurutmalık biberler, pul biber elde etmeye uygun biberler oluşturuyor.
FİYATLAR SERADA 2 TL
Ocak ayının zam şampiyonu biberin seralardan çıkış fiyatı 1.8-2 TL arasında. Seralarda yıl boyunca üretim gerçekleşiyor. Bir yılda bir dekar seradan 12-14 ton ürün çıkıyor. Yani bir dekarlık seradan yılda 25-30 bin TL arası gelir elde edilebiliyor. Aynı geliri tarlalarda elde etmek zor. Tarla üretiminde 4 ton civarında bir verim oluşuyor. Fiyatlar yaz döneminde ise 50 kuruş seviyesine kadar geriliyor. Erkenci ürün çıkarılamazsa kazançlı olmayabilir. Açık alanda daha geniş dekarlarda üretim yapıldığında kazanç artıyor.
RUSYA’YA ALTERNATİF ALMANYA
Biber üretiminde Antalya’nın iki ilçesi öne çıkıyor. Biri Kumluca, diğeri ise Demre. Kumluca özellikle domates üretimiyle öne çıksa da biber üretiminde de iddialı. 12 bin dekar serada sadece biber üretiliyor. Toplam üretim ise 170 bin tona ulaşıyor. Hem ihracat hem de iç piyasaya biber gönderiyorlar. Kumluca Ziraat Odası Başkanı Süleyman Kayhan, biber üreticilerinin bu yıl fiyatlardan memnun olduğunu belirtiyor. 2-3 TL arasında olan biber fiyatlarının Mart-Nisan aylarında geri geleceğini söyleyen Kayhan, “Üretici şu anda memnun. Üretici kazanmalı ki üretime devam etsin” diyor. Biberlerin ağırlıklı olarak Rusya’ya gittiğini söyleyen Kayhan, “Rusya ile yaşanan kriz sonrasında yeni pazarlara göndermeye başladık. Almanya başta olmak üzere Avrupa ülkeleri ve Ukrayna’ya ihracatımızı artırdık” diyor. Demre’de 20 çeşit biber üretiliyor. Yeşil, sarı, mor, kırmızı ve pembe renkte üretilen biber türleri hem yurtdışma hem iç piyasaya veriliyor. Yaklaşık 7 bin dekar alanda biber yetiştiriliyor. Demre’de kap-ya, Kaliforniya harikası, sarı, mor, kırmızı ve yeşil, Macar dolmalık, Macar çarliston, çok acı olarak bilinen Şili, pikanti ve jalapeno, Yunan çarliston, ilçenin adıyla ünlenen Demre sivrisi, dolmalık, çarliston ve yeni bir tür olan üç burun gibi çeşitler üretiliyor.
PUL BİBERLER GÜNEYDOĞU’DAN
Biber denince akla haliyle acı biberi seven Güneydoğu gelir. Çiğ köftede, yemeklerde acı pul biber bolca kullanılır. Ayrıca biber salçası da bölgede oldukça yaygın. Bölgede pul biberin yeri de ismi de ayrı. Bölge halkı acı bibere isot diyor. Güneydoğu’da Kilis, Şanlıurfa ve Gaziantep biber üretiminde öne çıkan illerimiz. Özellikle Kilis biberinin ünü yaygın. Buralarda üretilen biberler kurutularak pul biber haline getiriliyor. Bir kısmı da salça yapımında kullanılıyor.
Coğrafi işaretli ‘Kale biberi’
Geçmişte yaygın olarak tütün üretimi yapan Denizli’nin Kale ilçesi son yıllarda biber ile anılır hale geldi. İlçede her yıl yaz aylarında biber festivali düzenlenerek tanıtımlar yapılıyor. Özel bir tür olan Kale biberi coğrafi işaret de alarak tescillenmlş durumda. Kale biberi ilçenin Alanyurt, Demirciler, Gökçeören, Habibier ve Özlüce köylerini kapsayan Akçay Havzası’nda verimli bir şekilde yetiştirilebiliyor. Bu köyler tütün üretimini tamamen bırakıp bibere yönelmiş durumda. Kale Biberi, iriliği ve gösterişi ile diğer biber çeşitlerinden ayırt edilebiliyor. Genellikle üç damarlı, yağ oranı iyi, etli ve meyvesi iri oluyor. Yaş biber ağırlığı ortalama 125-150 gram olup 250-300 grama gelenleri de bulunuyor. Çapı genellikle 50-60 mm, boy ise 15-20 cm, rengi ise, saman sarısı hafif yeşilimsi oluyor. Acı ve tatlı çeşitleri mevcut ancak genelde tatlımsı acısıyla tanınıyor. Potasyum (K) ve C vitamini yönünden zengin. Üretilen biberler taze ve kurutulmuş olarak pazarlanıyor. Taze biberler kızartma ve közleme olarak tüketilirken, kurutulmuş biberler de iplere, saplarından dizilip gölgelik alanlara asılarak doğal olarak kurutuluyor.
Kurutulmuş biberler kış aylarında çoğunlukla bölgeye has özel bir tat olan “Biber Tatarı” yemeği yapılarak tüketiliyor. Ayrıca toz veya pul biber olarak da değerlendiriliyor. Mayıs ayında dikilen biberlerin Temmuz ayının ilk haftasında hasadına başlanıyor. Kale biberinin geçen yılki yaş kilo fiyatı 2-2.5 TL seviyelerindeydi. Kale Belediye Başkanı Erkan Hayla, Biber eken aile sayısı her geçen yıi artıyor” diyor.
Biber çeşitleri
■ Sivri biberler: Bu grupta uzun, narin yapılı, genelde orta koyulukta yeşil renkli, ince duvarlı, genelde tatlı bazen acı biberler yer alır. Bu gruptaki biberler daha koyu yeşil, daha kalın duvarlı, oldukça sert dokulu, daha kısa boyludur.
■ Çarliston biberler: Sarı ve yeşil renkli çeşitleri olduğu gibi lezzetleri de acı veya tatlı olabilir. Uzun, iri, daha kalın duvarlı ve etli olduğundan ayrı bir grup teşkil eder.
■ İri kırmızı biberler: Özellikle acı olanlar daha ziyade kırmızı toz biber üretiminde ve pastırma yapımında geniş ölçüde kullanılır. Bu grupta yer alan daha tatlımsı çeşitler ise çoğunlukla biber salçası yapımında ve evlerde özel şekilde hazırlanan turşu yapımında kullanılır.
■ Konik biberler: Tamamen kızardıklarında daha ziyade biber salçası ve kırmızı toz biber yapımında kullanılır. Yeşil veya sarı renkli, kalın duvarlı, çoğunlukla tatlıdır. Acı türleri de mevcuttur.
■ Domates biberler: Şekli domatese benzediğinden bu isimle anılır. Kırmızı renkli, dolgun etli ve tatlı lezzetli olan bu biberler ülkemizde salça üretiminde kullanıldığı gibi içi doldurularak turşu halinde de değerlendirilir.
■ Dolmalık biberler: Yuvarlak iri biberler grubunu teşkil eden bu biberler sarı veya muhtelif tonda yeşil renklidir. Renk, irilik ve duvar kalınlıkları değişiklik gösterir.
■ Küçük biberler: Bunlar daha çok acı biberlerden oluşur. Halk arasında Arnavut biberi, süs biberi diye anılır.
Oldukça acı olan bu türler taze tüketildiği gibi turşu yapımında da yaygın olarak kullanılır.