Clubehouse nedir, iş hayatında ve reklam pazarlamada nasıl kullanılır?

ALIŞKANLIKLARIMIZIN değiştiği, özellikle Z kuşağının yeni heyecanlar aramaya başladığı bu dönemde imdada yetişen Clubhouse tam anlamıyla bir patlama yarattı. Silikon Vadisi girişimcileri Paul Davidson ve Rohan Seth tarafından 2020 Mart’ta hayata geçirilen Clubhouse’un Mayıs 2020’de sadece 1500 kullanıcısı vardı ve piyasa değeri 100 milyon dolar düzeyindeydi. 2021’ye gelindiğinde ise 2 milyon kullanıcıya ve 1 milyar dolar piyasa değerine ulaştı. Peki, sadece davetiyeyle üye olunabilen, şu an için yalnızca iPhone kullanıcılarının dahil olabildiği Clubhouse nedir ve ne işe yarar? İletişim uzmanları bu yeni sosyal mecranın iş dünyasında, reklam ve pazarlama işbirliklerinde nasıl kullanılabileceğini ve potansiyelini değerlendirdi.

“ETKİNLİK SPONSORU OLUNABİLİR”

Piar İletişim Ajans Başkanı Selin Oran’a göre Clubhouse, canlı podcast ile radyo arası yeni bir sosyal ağ. Bu bakımdan da hem dijital trend takipçilerinin hem de yenilikçi pazarlama fikirlerinin peşinde koşan markaların radarına girmeyi başardı. Pazarlama, kreatif, reklam, teknoloji ve girişimcilik alanlarında çalışan pek çok kişinin Clubhouse’un Türkiye’deki ilk kullanıcıları olduğunu, dolayısıyla platformun sohbet içeriklerinin de bu konuşmacı kitlenin uzmanlıkları doğrultusunda şekillenmeye başladığını belirten Oran, “özellikle YouTube ve Instagram influencer’larının, influencer ajanslarının ve kreatif alanlarda çalışan kişilerin odalarının daha kalabalık olması dikkatimi çekti. Doğallık ve etkileşim, Clubhouse’un en dikkat çekici yönü. Markalar, tüketicileriyle sohbet etme fırsatım yakalayabilir ve müşterileri de olabilecek izleyicilerden gelen geri bildirimleri alabilirler. Bu platformda yer almak isteyen markalar, sohbetler, konserler gibi özel markalı etkinliklere ev sahipliği yapabilir ki bunun Türkiye’de ilk örnekleri görülüyor. Lipton Ice Tea tarafından sahiplenilen Mücbir Sebepler After yayını, yaklaşık 4 bin kişilik katılımla bugüne kadar Clubhouse’ta takip ettiğimiz en kalabalık yayın oldu” dedi. Markaların bu mecrada ürün kategorileri veya kişilikleriyle örtüşen etkinliklere sponsor da olabileceğini ifade eden Oran şu bilgileri paylaştı:

“örneğin bir turizm firması seyahat severleri hedefleyen turizm odaklı bir tartışmaya sponsor olabilir. Görünürlük ya da mesaj iletme kaygısından uzak kalarak yapılan içerik ve sohbet sponsorlukları, içerik serileriyle bu platform bir iletişim aracı olarak kullanılabilir. Özetlersek, veri analitiğiyle birlikte markalar, etkinliklerin küratörlüğünü yapabilecek ve aynı zamanda ihtiyaçlarını daha iyi karşılayan ürünler ve hizmetler geliştirebilecekler. Clubhouse heyecan verici bir yenilik ancak markaların bu platformda konumlanması için en başta güvenlikle soru işaretleri giderilmeli. Bu anlamda henüz markaların konumlanması için erken olduğunu düşünüyorum. Piar iletişim olarak birçok markamız için podcast projeleri üzerinde çalışıyoruz ancak Clubhouse’a biraz daha temkinli yaklaşıyoruz. Podcastlerin gelişimine inandığım kadar savunabilmem için biraz daha zamana ihtiyaç var.”

“İNSANCIL DENEYİMDE DOĞRU MECRA”

Alya İletişim Danışmanlığı Ajans Başkanı Firuze Kaymaz’a göre, tüketiciyle gönül bağı kurmanın en etkin yolu, faydalı içerik sağlayabilmek. Müşteri Deneyimi’ kavramının yerini günümüzde ‘insancıl Deneyim’ kavramına bıraktığını, insan odaklı pazarlamanın ön plana çıktığını belirten Kaymaz, “Clubhouse bunun için çok doğru bir mecra. İnsancıl deneyimi odak noktası yapan kurumlar bu platformda yakın dönemde çok daha fazla etkinlik yapacak, özellikle pazarlama profesyonelleri için aranılan taze kan. Yazılı iletişim yok, önemli olan konuşmak ve dinlemek. Değerli içerik üreticileri bu mecrada öne çıkacak, Gerçek anlamda değer üreten, söyleyecek sözü olan kendi influencer’larını oluşturacak. Mecrada Hakan Akben, Sertaç Doğanay ve Tel Garih gibi isimleri beğeniyle takip ediyorum. 2020’de Türkiye’de dijital pazarlamaya 700 milyon dolar harcandı. Dijital pazarlamaya yönelik harcamalar pandemi nedeniyle inanılmaz bir boyuta geldi. Bu pastadan Clubhouse da payını alacak. ABD dışında bu uygulamayı en çok kullanan ilk beş ülke arasmdayız” dedi. Clubhouse’da olanın, Clubhouse’da kalıp kalmayacağına ilişkin yaşanan tartışmalara da değinen Kaymaz şunları aktardı: “Yakında basın mensuplarına, ‘X firma Clubhouse etkinliğinde Y konusunu masaya yatırdı ve çözüm önerilerini şöyle sıraladı’ şeklinde basın bültenleri gönderilmeye başlanacak. Dinamikliğini kaybeden Facebook, soğuduğumuz ve artık yavaş yavaş irrite olduğumuz Instagram, endişe ile yaklaştığımız Twitter’a alternatif olan Clubhouse pazarlama dünyası için yepyeni bir heyecan. Değer üreten markalar için uygun bir sosyal ağ. Bu platformda daha çok davası olan, samimi markalar yer edinecek. Yakın dönemde Lipton’un ‘Mücbir Sebepler’, Yemek Sepeti Bana Bi‘nin ‘Atıştırmalık Sohbetler’, SAS Türkiye’nin ‘Yapay Zekadan Korkmaya Gerek Var mı?’ gibi sohbetleri ilgimi çekti. Gelecekte sohbet odalarına sponsorlukların daha çok artacağını ve kurumsal firmaların bu mecrada etkinliklerini artıracağını tahmin ediyorum.”

“İLGİNİN NEDENİ FOMO”

Omg Medya Genel Müdürü Elmas Nida Baykal Alkan ise, Clubhouse’un etkisini zamanla kaybedeceğine, çok hızlı kazanılan ilginin FOMO (yeniliği kaçırma korkusu) etkisiyle gerçekleştiğini düşünenlerden. Bunda pandeminin birileriyle konuşma ihtiyacımızı artırmasının da büyük etkisi olduğuna inanan Alkan, “Clubhouse’a ilgi sürdürülebilir hale getirilirse, radyocular da önümüzdeki dönemde Clubhouse’u aktif bir mecra olarak kullanırlar.

Son dönemde podcast’ler çok ilgi görüyordu. Podcast’lerin en zayıf yönü, iletişimin tek yönlü olmasıydı. Hızlı geri bildirimler ve dinleyici katkısından yoksundu. Clubhouse bu ihtiyacı da karşılıyor” dedi. Clubhouse’ta yüksek takipçi sayısına sahip kişilerin zaten Tvvitter’da çok takipçisi olanlar olduğuna vurgu yapan Alkan’a göre, Clubhouse kendine özgü influencer yaratma konusunda eksik. Clubhouse’un kendine özgü influencer oluşturabilmesi için, uygulamanın popülerliğinin pandemi kısıtlamaları kalkınca da devam etmesi ve uygulamanın kaliteli içerik üretimi ile takipçi kazanımını mümkün hale getirebilecek kullanıcı önerileri sunması gerekecek.

“STATÜ FARKINI KALDIRIYOR”

Digital Exchange CEO’su Emrah Pamuk, Clubhouse’un içine girdikçe göründüğünden daha büyük bir mecra olduğunun ortaya çıktığını ifade ederek, “Gazetecilik bile yapsanız, meslek hayatınız boyunca karşılaşamayacağınız kadar çok ünlüye burada soru sorma imkanı buluyorsunuz.

Onlarla sohbet edebiliyorsunuz. Clubhouse, kişiler arasındaki statü farkını ortadan kaldırıyor. Bu ünlüler tıpkı Instagram, Facebook ve Youtube’da olduğu gibi Clubhouse’da da bir markadan ya da bir üründen söz edebilir ve reklam yapabilir. Bu açıdan da kullanılmaya müsait bir alan. Bu uygulama ile hayatımıza kesinlikle yeni radyocular girecektir. Çok iyi seslere ve programlara denk geliyorum. Burada tutan programlar olacaktır. Hatta uygulama kendi influencer’larını da oluşturacaktır. Markaların mutlaka Clubhouse hesaplarını açmalı” dedi.

Hakan AKBEN / Clubhouse 101 Buluşmaları Moderatörü
“Konuşturmaya odaklı içerik önemli”

Clubhouse, fikirlerin ve insanların görsel anlatıdan sıyrılmış biçimde buluşabildiği müthiş bir topluluk. Hepimiz yeniyiz. Anlamaya çalışıyoruz. Şimdilik nitelikçe zengin, kendini geliştirmeye meraklı, söyleyecek sözü olan müthiş insanların buluşma yeri gibi görünüyor. Markalar burayı sadece bir reklam mecrası olarak değil, yeni yeteneklerle tanışabileceği, insan kaynakları aktivitelerini organize edebileceği, ofis içi veya dışı sosyalleşme ortamları olarak da konumlandırabilir. Asenkron eğitimler ve sponsorlu kapalı seminerler düzenlenebilir. Mecranın ruhuna uygun şekilde konum alabilen markalar için önemli bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Özellikle B2B içerik pazarlaması tarafında markalarla yapılabilecek büyük fırsat görüyorum. Sanki buranın Influencer’ları güzel konuşanlar değil, güzel konuşturanlar olacak. Canlı yayında konuşturmak, içerik pazarlamasında yeni bir beceri seti olarak karşımıza çıkıyor. Sponsorlu programlar, açık ve kapalı oda etkinlikleriyle mecranın ruhuna uygun birçok işbirliği yapılabilir. Konuşturmaya odaklanan markalar için büyük fırsat var.

Dr. Sertaç DOĞANAY / Teknoloji İletişimcisi, İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi
“Moderasyon becerisi öne çıkıyor”

Clubhouse şu anda dünyada 8 milyon, Türkiye’de de 200 bin kişi tarafından kullanılıyor. Son bir senede ekrana bakmaktan yorulduğumuz da dikkate alındığında Clubhouse’un sadece sesle iletişim kurulan bir mecra olması, hızlı kullanıcı adaptasyonunu da beraberinde getirdi. Görüntülü canlı yayınlarda izleyici katılımı, yazarak yorum yapma gerektirdiği için çok verimli yürümeyebiliyor. Oysa konuşmak yazmaktan daha kolay. Her sosyal ağ kendi içinde reklam, tanıtım ve geür modelleri üretiyor. Diğer sosyal medya kanallarından en büyük farkı, markaların burada kendi adlarına konuşamayacak olmaları. Dolayısıyla markaların buradan başka yollarla faydalanması gündeme gelecek. Bunların başında pazarın dinamiklerini anlama, pazar araştırması yapma ve iç görü toplama gelebilir. Yani markaların dinlemede kaldıkları bir yöntem. Mecrada kimse tek başına influencer olarak öne çıkamıyor. Bağlantıları güçlü olan, seri yayıncılık disiplinine sahip, iyi moderasyon becerisini sahip kişiler avantajlı olacaktır.

Murat DEMİROK / F5 İletişim Yönetimi Ajans Başkanı
“Pazarlama iletişimin bir parçası haline gelecek”

İşin ruhunu radyo programı ve programcılığına benzetiyorum. Bir yandan farklı platformların ünlüleri bu yeni alanda etkileşim ağını genişletmeye çalışırken, diğer yandan kişi ve markalar da geniş kitleleri sürükleme motivasyonuyla kendine yer edinmeye çalışıyor. Diğer mecralarda gerçekleştirilen içerik pazarlaması çalışmaları Clubhouse özelinde hem markaların kendi yarattığı kurgular hem de djjital ünlüler veya tanınmış bilgi yayıcı kişilerce rahatlıkla yapılabiliyor. Pandemi bazı sektörlere doping etkisi yaptığı gibi Clubhouse da dopingi tadanlardan oldu. Çok konuşanın dikkat çektiği platform, kendi içinde regüle olarak senaryolarını, hikayelerini organik biçimde oluşturacak ve doğru zamanda doğru karakterlerle anlatacak markaların değer yarattığı bir hale evrilecektir. Pazarlama iletişiminin bir parçası olarak Clubhouse özelinde yürütülecek çalışmalara akılcı stratejilerle yatırım yapılmalı.

Çınar ERGİN / Aristo İletişim Ajans Başkanı
“TikTok hatasını tekrarlamak istemeyenler erken davrandı”

Tiktok ilk zamanlarında biraz küçümsenmiş ve buradaki potansiyel birçok kişi tarafından fark edilememişti. Ama kısa sürede 500 milyon indirme rakamına ulaşınca, hatalar fark edilip Tiktok üzerine iletişim stratejileri hayata geçmeye başladı. İlk değerlendirenler yola erken çıkıp karlı çıktı. Bu hatayı tekrarlamak istemeyen ajanslar ve markalar da ilk günden itibaren Clubhouse’da aktif olmaya çalıştı. Uygulama radyolarla yapılan tüm iletişim stratejilerine göz kırpıyor. Ölçümü ve geri dönüşü de kolay anlaşılıyor. Özellikle lider iletişimi kapsamında aktif ve sosyal yöneticiler için aradıkları mecra olma yolunda ilerliyor. En cesur davrananlar, kendi alanlarında yetkin kişileri yanlarına alarak düzenledikleri djjital etkinlikler sayesinde takipçi sayılarını artırmaya ve sohbetlerine daha çok kullanıcı çekmeye başladılar. Markalar kendilerini göstererek ilk adımları attılar.Az ama öz bir hedef kitleye ulaşarak daha nokta atışı işler yapmanın önemi Clubhouse ile anlaşılacak.

Gürkan GÜREL / TicktockBoom Kreatif Direktör
“Kendi dinamikleri olan bir platform”

Kendi dinamikleri olan yepyeni bir platform. Davetle girilebilmesi, herkesin ancak telefon numarası kullanarak mecrada var olması ayrıştırıcı. Birçok marka mecrada “Ben de varım” deme yarışına girdi. “Evet arkadaşlar, Clubhouse’da ne yapabiliriz?” tüm kreatif ajansların son 2-3 haftasındaki en popüler cümlesi. Clubhouse henüz kendi fenomenlerini üretme potansiyelinde bir mecra değil. Bunu Gülben Ergen ve Mücbir Sebepler ekibinin katılmasıyla çok net gördük. Zaten ünlü kişiler yine en çok takipçiye sahip kişiler haline geliyor. Fakat podcast ya da radyo sunuculuğu tecrübesi olanların, mecrayı çok daha efektif kullanabilecekleri de bir gerçek. Ana akım sosyal medya uygulamaları çok geçmeden Clubhouse’un özelliklerini kendilerine adapte edip, ilgili reklam modellerini geliştirecektir. Ayrıca Android’in uygulamaya dahil olması da uygulamanın geleceğini önemli ölçüde etkiler.

Cem ARIDAĞ / Ünite Edelman Djjital İletişim Direktörü, İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Görevlisi
“İş için Linkedln’den sonra en faydalı platform”

Öğrenme açlığımız, kendimizi hep geliştirme isteğimiz ya da o an sadece birini dinleme, gülüp, kafa dağıtma ihtiyacımız podcast dinleme oranlarını muazzam seviyelere çıkardı. Clubhouse ise bizi dinleyici pozisyonundan, katılımcı pozisyonuna terfi ettirdi.

Farklı kitlelerden farklı insanlara ulaşmak o kadar kolaylaştı ki, ister çok hafif konuları, ister iş hayatıyla ilgili, ister sanatla, sinemayla, edebiyatla ile ilgili konuları odadan odaya atlayarak dinleyebilir hatta hakkında konuşabilir hale geldik. Görmediğimiz insanlarla konuşmakta çok da zorlanmadık. İşle ilgili hayatımıza muazzam fayda sağlayabilecek insanlarla tanışabiliyoruz ki bu özellik Clubhouse’u Linkedln’den sonra en faydalı platform haline getiriyor. Geniş bir hedef kitlesi var. Markaların doğru kişileri doğru zamanda, doğru odada yakalaması ve bunu yaparken olabildiğince samimi ve doğal olmaları gerekiyor.

Talat MÜCELDİLİ / GoodWorks İletişim Danışmanlığı Kreatif Direktörü
“Kısıtlı olması yaratıcılığı tetikliyor”

Şu anda beta aşamasında bir mobil uygulama. O yüzden sınırlı tutulmaya çalışılan bir üyelik yapısı var. Bir mecra olarak konumlandırmak için biraz erken, zira tüm kullanıcılara açık değil, tüm cihazlara uyumlu değil. Tüm bu süreçler sonunda mecrayı şekillendirecek ve hedef kitlesini oluşturacak şey ise içerisindeki kullanıcılar olacak. Pazarlama dünyasının önemli bir bölümü konuşmayı ve bir şeyler anlatmayı seven insanlardan oluşuyor. Bu insanlar için güzel bir buluşma yeri. Netvvork imkanı sağlaması, deneyimlerin hızlıca paylaşılabilmesi ve ortak akıl gücünü ortaya çıkartabilmesi açısından faydalı bir platform. Sadece ses odaklı olduğu için prodüksiyonla içerik üretebilmek mümkün değil, haliyle tüzel kişiler yani marka hesapları bir içerik üretemiyor.

Son tüketiciye dokunma aşamasında mecranın olanakları kısıtlı. Kısıtlı olmasının güzelliği ise yaratıcılığı tetiklemesi.”Şu marka sunar…” modelinin dışında da reklam modelleri çıkacağına inanıyorum.

Şenol VATANSEVER / Global Bilişim Derneği Başkanı
“Siyaset ve ekonomi konuşuluyor”

Clubhouse’ta son zamanlarda kripto paralar, siyasi ve ekonomik gelişmeler odaların ana gündemlerinde daha fazla ön plana çıktı. Teknoloji girişimleri ve girişimcilik ise sürekli gündemdeki yerini koruyor. Topluma mal olmuş sanatçılar, siyasetçiler, medya mensupları, girişimciler ve akademisyenler odalardaki sohbetlere katılıyor ve aktif olmaya çalışıyor.

Oda dinleyicileri arasında beyaz yakalı profesyonelleri ve gençleri daha çok görüyoruz. Odalarda hitabeti kuvvetli ve performansı göz dolduran moderatörler ve konuşmacılar takipçilerini artırıyor. Televizyonlarda görmeye alıştığımız isimleri toplu olarak bazı odalarda konuşmacı ve dinleyici olarak görüyoruz. Televizyonların yayın akışlarında olduğu gibi farklı gündemlerle düzenli olarak açılan odalar da var. Clubhouse’ın şu an için bir reklam modeli bulunmuyor. Ancak bazı şirketler ve markalar öne çıkan bazı isimlerin açtığı odalara sponsor olarak hedef kitlelerine ulaşma denemeleri yapıyor.

Haşan GENÇ/ Wiseback Kurucu Ortak
“Anlatacak hikayesi olanlara uygun”

Küresel ısınma, ekonomi gibi ciddi konuları konuşanlardan magazin dünyasındaki dedikoduları paylaşanlara kadar oldukça geniş bir yelpazede odalar görmek mümkün. Yakın gelecekte farklı reklam modelleri sunulacaktır. Dijital pazarlamacılar için de yeni bir mecra. Kullanıcıların takipçi sayıları da marka işbirliklerinde önemli bir kriter olacaktır. Yakın zamanda onaylanmış marka hesaplarıyla da karşılaşabiliriz. Markaların sohbet odalarına sponsor olmaları ya da kendi sohbet odalarını oluşturmaları mümkün. Clubhouse anlatacak hikayesi olan herkese fırsat sunuyor. Sadece davetiye ile kullanıcı kabul eden Clubhouse, bu şekilde sahte ve trol hesapların oluşmasını da büyük oranda engelliyor. Kullanıcıların profil sayfasında kimin tarafından davet edildiğinin gösterilmesi ise trol hesap oluşturanları ifşa edecektir. Bu özelliğiyle de reklam işbirlikleri yapan markalara güvenilir bir platform sunuyor.