Denizde de sigortasız yola çıkmayın!

Servet değerindeki yat ve tekneleri yangın, korsanlık, kötü niyetli hareketler, hırsızlık gibi olası risklerden korumak tek poliçe ile mümkün. Yat ve tekne sigortaları, aracınızın kül olması, rıhtımdaki taşıtlar nedeniyle hasar alması gibi durumlarda zararınızı karşılıyor.

SİSLİ, puslu soğuk havaları geride bıraktığımız şu günlerde deniz sezonunu açtık. Yatlar, turistik tekneler limandan ayrılmaya mavi sularda süzülmeye başladı. Yat sahipleri, denize açılıp şehrin karmaşasından uzaklaştığı ve özgürlüğün tadını çıkardığı esnada tabiri caizse deniz güvercinlerinin karşı karşıya kalabileceği riskleri pek akla getiremeyebiliyor. Oysa her an farkında bile olmadığı onlarca riskle karşı karşıya kalıyorlar. Yatın, aniden çıkacak bir yangında küle dönmesi, birden bastıran bir fırtınada alabora olup batması, kontrolün kaybedilip bir yerlerde karaya oturması veya kayalara çarparak parçalanması karşılaşılmayacak riskler değil. Bunun yakın örneğini Marmaris Yat Limam’nda çıkan yangında gördük. Limanda demirli lüks motor-yatta çıkan yangın, yanındaki iki yata daha sıçradı. Yatlar kül olurken, bir kişi hayatım kaybetti bir kişi de yaralandı. Sadece sizin aracınızda oluşan değil, komşudan ya da dışarıdan gelecek bir zarar da hasara neden olabiliyor. Bu nedenle yat sahiplerinin denizlerde huzurlu bir yolculuk yapmaları, yatlarının limanda da güvence olduğunu bilmeleri için olası şansızlıklara karşı sigorta ile güvence sağlamalarında fayda görülüyor. Sigorta şirketleri ve brokerler ise tüketicilere, kapsamlı bir güvence sunarak deniz tutkularım doyasıya yaşamalarını sağlıyor.

2016’da 21 bin 211 poliçe kesildi

Hem karada hem de denizde koruma sağlayan bu sigortalar, yıllık olduğu gibi sezonluk da yaptırılabiliyor. Fakat sezonluk sigorta yaptırmanın, sigortalıya hiçbir kazancı olmuyor. Çünkü tekne marinada olsa bile risk orada da devam ediyor. Hırsızlık, yangın, şiddetli fırtına sonucu yatın zarar görmesi, hiç kullanılmaması sonucu paslanması, yıpranması karşılaşılacak risklerin başında geliyor. Yat ve tekne sigortası primleri; yat veya teknenin yaşı, modeli, yapım tarzı, sürati, bağlama yeri, kullanım amacı gibi birçok teknik detayın değerlendirilmesi sonucunda belirleniyor.

Ayrıca olası bir hasarda yerine koyma değerinin tespit edilmesi gerekeceğinden “güncel piyasa değeri” de esas almıyor. Türkiye Sigorta Birliği verilerine göre 2016 yılında su araçları branşında 21 bin 211 poliçe adedine ulaşıldı. Su araçları sorumluluk sigortası poliçe adedi ise geçtiğimiz yılsonu itibarıyla bin 276 oldu.

Yandaki tekneye verdiğiniz zarar da poliçe kapsamında Yat ve tekne sigortalarıyla korsanlık, yangın, deprem, volkanik patlama ve yıldırım düşmesi, hava araçları ile çarpışma nedeniyle uğranılan zararlara teminat veriliyor.

Yat sigortaları ile yatın gövdesi, makineleri ve yardım botları, yat ile birlikte alınıp satılması normal olan diğer ekipmanlar, tekne çekek yerine çekilirken ya da buradan indirilirken meydana gelecek zararlar güvence altına almıyor.

Teknenin dıştan takmalı motorlarının ve diğer ekipmanının kıyıda bir depoda ya da tamir yerinde bulunmaları halinde hasara uğramaları, yola çıkma esnasında ya da yolculuğunu tamamladıktan sonra sökme, genel bakım, montaj gibi işlemler yapılırken oluşabilecek zararlar da sigorta korumasında bulunuyor. Marinaya veya başka teknelere verilen zararlar da limitler dahilinde teminat altında tutuluyor. Yat sigortaları, tekne poliçede yazılı olan coğrafi alan içinde denizdeyken, çekek yerinde ve yatma mahallinde bulunduğu sırada uğradığı zararları kapsıyor.

Ekipman ve aksesuarlara güvence

Teknede bulunan kişilerin beraberindeki kişisel eşyalar ile teknenin orijinalinde olmayan ancak sonradan ilave edilen ekipman ve aksesuar gibi malzemeler, sigorta başlangıcında sigortacıya bildirilmesi halinde “ek teminat” ile teminat altına alınabiliyor.

Sigorta süresi içinde, dünya seyahati veya poliçede not edilmemiş bir bölgeye seyir söz konusu olacak ise sigortacı ile mutabık kalınması kaydı ile (teknenin teknik özelliklerinin uygunluğu, seyri etkileyebilecek mevsimsel faktörler gibi kriterler dikkate alınarak karar verilir) teminatın talep edilen denizleri de içerecek şekilde poliçeye not edilerek genişletilmesi mümkün olabiliyor.

Peki, neler teminat dışında?

Yat ile aynı adı taşımayan yardım botları ile kişisel eşyalar, teknenin yakıtı ve balıkçılık takımları gibi teknede bulunan diğer eşyalar teminat altına alınmıyor. Aynı zamanda teknenin, mutat olmadıkça veya yardıma muhtaç olmadığı sürece yedekte çekilmesi ve bir başka tekneyi yedekte çekmesi, sigorta şirketinin onayı olmaksızın teknede ciddi bir tadilat yapılması ve teknenin deniz evi olarak kullanılması durumlarında ortaya çıkan zararlar da teminat kapsamı dışında tutuluyor.

Yat sigortasına ek olarak sunulan Yat Asistans Hizmeti ile geçici araç temini, konaklama hizmeti, eve dönüş veya seyahati uzatma, yedek parça temini, uzman teknik personel bulma desteği ve ulaşımı, yedek anahtar gönderimi, sağlık danışmanlığı ve marina niz. Poliçenizi düzenlerken bu detayları sa-rehberi gibi birçok hizmete sahip olabilirsi- kın kaçırmayın.

Bunlara dikkat edin!

1. Olası bir hasarda mağduriyet yaşatmayacak kapsamlı poliçeyi tercih edin.

2. Sigorta şirketlerinin ürünlerine hakim, uzman bir sigorta aracısı ile çalışın.

3. Sigorta şirketleri tarafından talep edilen önbilgi formu doğru ve eksiksiz doldurun.

4. Sigorta bedeli tespitinde, sigortası talep edilen teknenin o günkü rayiç bedelinin önbilgi formunda yer almasına dikkat edin.

5. Gövde, karina ve yat ile alınıp satılması mutad olan, yatın ayrılmaz parçalarını oluşturan teçhizatların sigorta bedeline dahil edildiğini kontrol edin.

6. Poliçe düzenlenirken teknenin sefer yapabileceği suları belirtin ve poliçeye mutlaka ekletin.

7. Mevzuatlara ilişkin değişiklikleri yakından takip edin, poliçenizin aynı zamanda İngilizce düzenlenmesini talep edin.

8. Poliçedeki tekne bedelinin yanında üçüncü şahıs sorumluluk teminatının olmasına, gerekiyorsa yarış ve su sporlarını da kapsayıp kapsamadığına bakın.

9. Eğer yata sık sık misafir kabul ediliyorsa onların da teminat altında olduğundan emin olun.

10. Teknede yaptıracağınız büyük montajlı tadilatlar öncesi mutlaka sigorta şirketinizin onayını alın.

11.17 mil üzeri tekne sahibiyseniz poliçenize “Speedboat (süratbotu) klozu”nun uygulanmayacağı notunu ekletebilirsiniz. Bu tekneler yüksek hızlı tekne sınıfında olduğundan teminata bir takım kısıtlamalar olabilir.

Allianz’dan 4 milyon avro limitli yat sigortası

Allianz Sigorta Genel Müdürü Arif Aytekin: Tekne ve yatlar hem deniz hem de karada iken birçok fiziki risk altında bulunan araçlar. Bu bakımdan deniz tehlikeleri, yangın, korsanlık, deprem, infilak, kazanların patlaması, şaftların kırılması, kötü niyetli hareketler, gemi veya botların tamamen çalınması gibi riskler söz konusu olabilir. Yat ve tekne sahiplerine bu ve buna benzer riskler karşısında araçlarının sigorta teminatı altında olmasını özellikle öneriyoruz. Allianz Türkiye olarak önceliğimiz her zaman sigortalılarımızı ihtiyaçları doğrultusunda doğru teminat ve özel şartlar ile güvence altına almak yönünde. Sigortalılarımıza gerek teminat içeriği gerekse servis kalitesi ile Allianz’ın gücünü her zaman hissettirmeye çalışıyoruz. Örneğin; Mavi Dalga Yat Sigortası genel yapısı ile tamamen sigortalılarımızın ihtiyaçlarına yönelik olarak tasarlanan ve klasik yat sigortalarının çok ötesinde, paket bir ürün. Sadece özel kullanımlı yatlar için sağlanan ürünümüz, tekne bedelinden bağımsız 4 milyon avro limitli üçüncü şahıs sorumluluk, kişisel eşya, asistans gibi birçok genişletilmiş standart teminatları içeriyor.

Yat asistans hizmetimizle sigortalımızın yanındayız

Anadolu Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Levent Sönmez: Teknelerin kendilerine ait maddi risklerin sigortalanması için yasal bir zorunluluk bulunmuyor. Ancak, yolcu taşıyan ve belli özelliklere sahip tekneler için trafik sigortası benzeri bir yolcu sorumluluk sigortası yaptırmak zorunlu. Bununla birlikte yatların; denizde, karada, limanda, tersanede, marinada ve seyir halinde iken birçok rizikoya açık olması sigorta güvencesi alınmasını kaçınılmaz kılıyor. Teknede çıkan bir yangın durumunda marinaya ya da diğer teknelere zarar geldiyse poliçede belirtilen sorumluluk limiti ile sınırlı olarak sigorta bunu karşılıyor.

Meydana gelen kaza veya hasarın vakit kaybetmeden bildirilmesi halinde şirketimiz konusunda deneyimli serbest çalışan eksperleri görevlendirerek konuya anında müdahil oluyor. Bu müdahale öncelikle hasarın büyümesini ve riskin ağırlaşmasını önlemek için gerekli tedbirlerin alınması şeklinde gerçekleşiyor. Ayrıca şirketimizce sunulan yat asistans hizmeti ile bir hasar neticesinde tekne sahibinin eve dönüş masrafları, geçici deniz aracı temini, otelde gecelik konaklama, tamiri biten teknenin dönüş seyahati için demirleme konaklama masrafları ve benzeri hizmetler kazayı takiben sigortalılarımıza sunduğumuz hizmetlerden.

Sigortalılarımıza sektördeki en geniş teminat ve asistans paketlerini, en uygun şartlar ve primlerle sunmayı hedefliyoruz. Bu amaçla gerçekleştirdiğimiz çalışmalar sonucu sigortalılarımıza ek teminatlar veriyoruz. Ayrıca yine sektörde ilklerden biri olan Anadolu Sigorta Yat Asistans Hizmetini 2009 yılında başlattık ve normal şartlarda bir Gezinti Teknesi Sigorta poliçesiyle temin edilemeyecek asistans hizmetlerini de sigortalılarımızın hizmetine sunduk.

PBI sigortası sorumlulukları hafifletiyor

Yatlar için sigorta zorunlu olmasa da ticari amaçlı kullanılan teknelere “Deniz Yolcu Taşımacılığı Mali Sorumluluk Sigortası” yaptırma yükümlülüğü bulunuyor.

Denizyolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, bir deniz aracı ile yolculuk sırasında, aradaki duraklamalar dahil, bir kaza meydana gelmesi halinde, yolculuk yapan yolcuların bedensel ya da maddi zararlarını karşılıyor. Bu sigorta ile yolculara ölüm, sakatlık, tedavi giderleri, maddi hasar teminatı sunuluyor. Türk P5I Sigorta 2014 yılı itibarıyla faaliyetlerine başlayarak koruma ve tazmin (PBI) alanında sorumluluk teminatı vermeye başladı. PBI sigortası deniz taşımacılığında, donatanın tekne sigortası kapsamı dışında kalan ve üçüncü şahıslara karşı sorumluluk ve masraflarını teminat altına alıyor. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı verilerine göre Türk PBI Sigorta, 2016 yılı Ağustos ayı itibarıyla yaklaşık bin 500 gemiye PBI teminatı sağladı.

Yat hasarı konusunda uzman eksperlerle çalışıyoruz

NART Sigorta ve Reasürans Brokerliği Yönetim Kurulu Başkanı Levent Nart: Tekneler hem deniz hem de bakım amaçlı karadayken birçok fiziki risk altındadır. Örneğin, aynı marinada bulunan başka bir teknede meydana gelecek bir yangın neticesinde, farklı bir tekne de zarar görebilir. Dolayısı ile marinada ya da çek çekte olsa bile, tekne sigorta yaptırılmasını öneriyoruz.

Yat sahipleri özellikle hususi yatı olan ve yatçılığa gönül vermiş olan sigortalılardır ve hem yat hem de yatın sigortası konusunda gelişmeleri takip eden, detaylara hakim kişilerdir. Ancak mevzuata ilişkin gelişmeleri takip etmeleri kendi yaşam yoğunlukları esnasında her zaman mümkün olmayabilir. Bu nedenle, uygun fiyatla birlikte hasarlarda mağduriyet yaşatmayacak “kapsamlı” poliçeyi satın almak ve yat sigortalarında, profesyonel sigorta şirketlerinin ürünlerine hakim uzman bir sigorta aracısı ile çalışmak çok önemlidir. Sigorta poliçelerinin primleri ise teknenin yaşı, modeli, yapım tarzı, sürati, bağlama yeri, kullanım amacı gibi birçok teknik detayın değerlendirilmesi sonucu belirlenir.

Aynı şekilde yüksek hızlı tekneler (17 mil üstü] seyir riskleri potansiyelleri yüksek olduğundan bazı teminat kısıtlamalarına tabidirler ve daha yüksek fiyatla sigortalanır. Standart poliçelerde, yarış riskleri kapsam dışı olup sigorta şirketi onayı ve belirlenecek fiyat ve şartlar dahilinde teminata eklenebilir. Bu risk için teminat alınıyorsa poliçe primi artacaktır.

NART Brokerlik olarak tekne poliçe hasarlarını, hasar departmanı içinde, tekne sigortaları konusunda çok tecrübeli bir yönetim kadrosunun kontrolünde “tekne hasar ekibi” ile yönetiyoruz. Sigorta şirketleri de aynı şekilde tekne konusunda uzman eksperlerle çalışırlar ve bizim ekibimiz bu konunun duayeni eksperlerle irtibat halindedir. Aracı olarak, poliçe yaparken, hasar sürecini iyi yönetecek sigorta şirketi seçimini yapıyor olmak lazım ve NART Brokerlik olarak bu detaya çok dikkat ediyoruz.

Batan ya da yanan teknelerin ardı arkası kesilmiyor

Ülkemizde bir yıl içerisinde yaşanan yat hasarları şöyle:

■ Muğla’nın Marmaris ilçesinde demirli lüks motor yatta çıkan yangın, yanındaki iki yata daha sıçradı. Üç yat küle döndü bir kişi de hayatını kaybetti.

■ Antalya’da 28 metre uzunluğundaki tur teknesi, su almaya başladı. Kuvvetli yağmur ve rüzgarın da etkisiyle tekne yan yattı ve battı. Deniz polisi ve Sahil Güvenlik ekiplerince 84 kişi kurtarıldı.

■ Muğla’nın Fethiye ilçesinde bakıma alınan 20 metre uzunluğundaki lüks motoryatta yangın çıktı. İtfaiye yangına müdahale etse de yatın motor bölümünde ciddi hasar oluştu.

■ Muğla’nın Bodrum ilçesinde kıyıdan 200 metre açıkta demirli “Alican-2” isimli motoryatı çıkan yangında kullanılmaz hale geldi.

■ Zonguldak’ın Ereğli ilçesi tersaneler bölgesinde bir teknede yangın çıktı. Yangında maddi hasar meydana geldi.

Sigortalanan riskler

■ Deniz, ırmak, göl veya diğer seyrüsefer yapılabilir suların tehlikeleri

■ Yangın

■ Korsanlık

■ Rıhtım, liman aygıt ve donanımı, kara taşıtları, hava taşıtları veya benzeri şeylerle temas veya onlardan düşen şeyler

■ Deprem, yanardağ püskürmesi veya yıldırım

■ Patlama (infilak)

■ Kötü niyetli hareketler

■ Gemi veya botlarının tamamen çalınması

■ Kazanların patlaması, şaftların kırılması

■ Kusurlu parça, şaft veya kazanın onarımı, değiştirilmesi masrafları ve maliyeti hariç olmak kaydıyla makine veya teknedeki herhangi gizli kusur.

ŞERİFE KAYA/ ŞEMSİYE