Devreden KDV’nin mükellefe iade edilmesi

Küçük işletmelere tek oran KDV’nin düzenlendiği Hasılat Esaslı Vergilendirme Sistemi getiriliyor Grup şirketlerine birleştirilmiş KDV dönemi başlıyor…

33 yıldır uygulanan Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nda köklü değişikliklere gidiliyor. Meclis’e sevk edilen tasarıyla geçmiş dönemlere ait birikmiş devreden KDV’lerin iadesi mümkün olabilecek. 2018 yılı sonuna kadar biriken ve sonraki dönemlere devreden KDV, Maliye Bakanlığı tarafmdan belirli
bir program dahilinde iade edilmeye başlanacak. 140 milyar TL’lik iadenin 80 milyar TL’si özel sektöre ait. KDV iade incelemelerini yapmak için Vergi Denetim Kurulu bünyesinde 2 bin 15 kişilik “Katma Değer Vergisi İade İncelemeleri Grup Başkanlığı kurulacak. Küçük işletmelere tek oran KDV’nin düzenlendiği “Hasılat Esaslı Vergilendirme Sistemi” getirilecek. Böylece küçük işletmeler daha kolay bir sistemle KDV yükümlülüklerini yerine getirebilecek. Esnafın ödeyeceği KDV iki ay ertelenebilecek. İhracatçılara yapılacak KDV iadeleri hızlanacak. İstisnaların kapsamının genişletildiği tasarıyla hayırseverlere KDV teşviki getirilecek. Grup şirketlerine birleştirilmiş KDV dönemi başlayacak.

KÖKLÜ DEĞİŞİKLİK…

Geçen hafta TBMM’ye sevk edilen KDV Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Tasarısı yürürlük ve yürütmeyle birlikte 26 maddeden oluşuyor. Yatırım, üretim ve ihracatı destekleyecek, ekonomiye nefes aldıracak reform paketinin, bu hafta Sah günü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşmelerinin başlaması bekleniyor. Geçen hafta Başbakan Bina-li Yıldırım, AK Parti Grup Toplantısı’nda “Büyük bir reform” olarak ifade ettiği KDV yasa tasarısına ilişkin açıklamalarda bulunarak, düzenlemeyle belli bir takvime kadar birikmiş bütün KDV’lerin ödeneceğini vurguladı. Borçlu alacaklı durumunu ortadan kaldıracaklarını söyleyen Yıldırım, bu konuda küçük işletmeleri de ihmal etmediklerini kaydetti. Yıldırım, küçük işletmelere “Hasılat Esaslı Vergilendirme Sistemi” getireceklerinin altını çizdi.

Tasarının Meclis’e sevk edilmesinin ardından açıklamalarda bulunan Maliye Bakanı Naci Ağbal, Katma Değer Vergisi Kanunu’da zaman içerisinde değişiklikler yapılmakla birlikte temel yapısının bugüne kadar çpk önemli bir değişikliğe uğramadığının altını çizdi. Diğer ülke örneklerinin analiz edilerek, sivil toplum örgütleriyle toplantılar yapıldığını dile getiren. Ağbal, tüm yapılan çalışma sonuçları taraflarla tekrar paylaşıldıktan sonra tasarının oluşturulduğunu kaydetti.

İŞ DÜNYASI İÇİN ÇOK ÖNEMLİ

KDV Kanunu’nda değişiklik yapacak düzenlemeyi uzun süredir beklediklerini, bu konudaki görüşlerini her fırsatta her platformda dile getirdiklerini vurgulayan iş dünyası da, tasarıyı büyük bir heyecanla karşıladı. KDV Kanunu’ndaki değişikliğin sanayici için çok önemli olduğunu vurgulayan Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir, “Bu değişiklik, sadece yaptığımız satışlardan tahsil ettiğimiz KDV’ler değil, stoklarımızda bulunan ürünlerinde KDV’lerinin iade edilmesi eklinde bir düzenleme olacak. Bu, sanayimizin gelişmesi ve sanayicimizin desteklenmesi açısından son derece önemli bir değişiklik. Bu değişiklikle reel sektörün kamuya açtığı yaklaşık 80 milyar TL tekrar bizlere dönecek.

Bu ekonomiye karşılıksız kaynak olacak “ dedi.

İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan ise KDV Kanunu’nda değişiklikler öngören tasarısının Meclis’e sevk edilmesinin sanayiciler açısından sevindirici bir durum olduğunu söyledi. KDV uygulamalarının, sanayinin kıt kaynaklarından kamuya adeta bir işletme sermayesi şeklinde transfer yükü getirdiğini vurgulayan Bahçıvan, Türkiye’de tüketim vergisi olarak adlandırılan KDV’nin sanayici ve üreticiler için son 30 yıl içinde adeta bir üretim vergisine dönüştüğünü ifade etti.

Bahçıvan, “Çünkü nihai yük hep üreticinin ve sanayicinin üzerinde oldu. İSO olarak açıkladığımız 2016 yılı 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmamızdaki sanayicimizin devletten KDV alacağı 6 milyar TL’ye çıkmış bulunuyor” dedi.

Türkiye İhracatçılar Me,clisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi’de söz konusu tasarıyla özellikle firmaların en çok sorun yaşadığı alanların başında gelen devreden KDV konusunun çözüme kavuşacağını dile getirdi. Büyükekşi, “Firmalar bir yandan daha fazla yatırım, üretim ve ihracat için kaynak arayışmdayken, diğer tarafta KDV alacakları devlette birikiyor. Bunu mahsup edemeyen bazı firmaların biriken alacakları, yatırım için arayış içinde oldukları tutarın dahi üzerinde. Bu konuya kalıcı bir çözüm getirilmesi hem yatırımların hem de ihracatın önünü açacak” dedi.

“YENİ MAĞAZA, YENİ YATIRIM DEMEK”

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel ise, KDV alacaklarının iade edilmesinin markalar için yeni mağaza açmak ve mevcutları yenilemek anlamına geleceğini vurguladı. Devletten uzun zamandır bu konuda adım beklediklerini hatırlatan Öncel yaptığı açıklamada şunları kaydetti: “Devletten yüklü miktarda KDV alacağımız olduğu halde finansman ihtiyacımızı karşılayabilmek için bankaların kapısını aşındırmak durumunda kalıyoruz.

KDV alacaklarının tahsil edilmesiyle birlikte işletmelerimize önemli bir sermaye girişi olacak. Markalarımız bu sermayeyi finansman sıkıntısı nedeniyle ertelemek durumunda kaldıkları yatırımlar için kullanacaklar.”

DEVREDEN KDV İADE EDİLEBİLECEK

Tasarı içerisinde reform niteliğinde değişiklik öngören en önemli düzenleme, indirim yoluyla giderilemeyen sonraki döneme devreden katma değer vergisinin mükellefe iade edilmesinin önünün açılması. Düzenlemeyle birçok işletmenin bilançosunda yıllara yayılan dereden KDV stoku sorunun çözülmesi amaçlanıyor. Bu çerçevede devreden KDV’nin iade edilemeyeceği şeklindeki düzenleme yürürlükten kaldırılıyor. KDV’nin 12 ay içerisinde indirilememe halinde mükellefe iadesi sağlanıyor. Tasarıya göre Bakanlar Kurulu, 12 aylık süreyi sektörler, işletme büyüklükleri ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin kaynağına göre 24 aya kadar uzatmaya, tekrar kanuni seviyesine indirmeye, üç aya kadar indirmeye yetkili olacak.

Tasarıyla hali hazırda birikmiş devreden KDV iadeleri ile ileride oluşacak devreden KDV’lerin iadesine ilişkin işlemlerini içeren düzenlemelerin yürürlük tarihi 1 Ocak 2019 olarak belirlendi. Üç ay içinde yapılmayan KDV iadesine faiz ödemesi gelecek.

KDV iadeleri için yeni bir grup başkanlığı kurulacak. Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı bünyesinde Katma Değer Vergisi İade İncelemeleri Grup Başkanlığı ihdas edilecek. Bu çerçevede Maliye Bakanlığı’na bin vergi müfettiş yardımcısı alınacak. Gelir İdaresi Başkanlığı’na ise beşi daire başkanı, onu grup başkanı olmak üzere bin 15 kişi alınacak. Böylece KDV iade incelemeleri yapmak üzere toplam 2 bin 15 kişi istihdam edilecek.

HASILAT ESASLI VERGİLEME

Esnafa KDV beyanında ihtiyari olarak kolaylaştırılmış beyan sistemi gelecek. Yapılan düzenlemeyle işletme esasına göre defter tutan mükellefler ile serbest meslek erbabı, aylık KDV dahil hasılatları üzerinden alışları nedeniyle yüklendikleri KDV’nin tutarına bakmaksızın belirlenen bir oranda KDV beyanında bulunacak.

“Hasılat Esaslı Vergileme Sistemi”ni getiren tasarıya göre, uygulanacak tek oran Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek. Belirlenen sektör ve meslek grupları kapsamındaki gelir vergisi mükelleflerince ödenmesi gereken KDV’nin, indirilecek katma değer vergisi ile ilişkilendirilmeksizin, alıcılardan tahsil edilen KDV dahil toplam hasılata sektör bazında belirlenen oranın uygulaması suretiyle hesaplanacak. Bakanlar Kurylu tarafından belirlenen sektörler ve meslek grupları kapsamında yer almak kaydıyla mesleki kazancı serbest meslek kazanç defterine, ticari kazancı işletme hesabı esasına göre tespit edilen mükelleflerden tercih edenlerin sisteme geçmesi ve sisteme geçenlerin en az iki yıl sistemde kalacak.

Birbiriyle yüzde 50 ve daha fazla ortaklık ilişkisi olan şirketler ile kamu kuramlarına ait iktisadi işletmeler için ayrı ayrı değil, birleştirilmiş KDV beyannamesi verme imkanı getiriliyor. Tasarıyla, Maliye Bakanlığı’na KDV açısından grup KDV mükellefiyeti tesis edilebilmesi için yetki veriliyor. Grup şirketlerine birleştirilmiş KDV döneminin tasarının yasalaşması ile başlaması öngörülüyor. Bu düzenlemenin çok önemli bir yenilik olduğunu ifade eden Gelir idaresi eski Başkanı Osman Arıoğlu, yeni düzenlemeyle Bakanlıktan talep edilmek suretiyle grup şirketlerin tek KDV beyannamesinde hasılat ve indirim KDV’lerini konsolide edebileceklerini vurguladı. Arıoğlu bu konuda da bakanlığın belirleyeceği usul ve esasların önemli olduğunun altım çizdi.

MUAFİYET GENİŞLİYOR

Tasarıyla gümrüklü sahalarda verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri tam istisna kapsamına almıyor. Hayırseverler tarafından yaptırılarak ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına bağışlanan okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi, ibadethaneler, yaygın din eğitimi verilen tesisler, gençlik merkezleri, gençlik ve izcilik kamplarının inşa edilmesine ilişkin hayırseverlerce satın alman mal ve hizmetler katma değer vergisinden istisna tutuluyor. Türkiye’de sunulan sağlık hizmetleri için KDV istisnası getiriliyor. Sağlık hizmetleri dışındaki diğer hizmetler KDV’ye tabi olmaya devam ediliyor.

Arge, yenilik ve tasarım faaliyetlerine yönelik makina ve teçhizat alımlarma katma değer vergisi istisnası getiriliyor. Konfeksiyon kırpıntılarının teslimleri katma değer vergisinden istisna tutuluyor. Adi ortaklıkların sermaye şirketine dönüşmesi işlemi katma değer vergisinden istisna ediliyor. Gümrüksüz satış mağazalarına ve bunların depolarına yapılan teslimler katma değer vergisinden ve özel tüketim vergisinden istisna tutulmak suretiyle, yerli işletmeler aleyhine oluşan rekabet eşitsizliği gideriliyor. Tasarıyla teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunanların bu bölgelerde ürettikleri oyun yazılımlarına katma değer vergisi istisnası getiriliyor. Teknokenlerde yerleşik oyun geliştiricilerine desteğin artırılmasını önemli bir adım olarak gören Türkiye Oyun Geliştiricileri Derneği (TOGED), hali hazırda sektörün büyümesi önünde engel teşkil eden ÖTV gibi diğer vergilerin kaldırılabilmesi konusunda da umut verdiği görüşünü paylaştı. TOGED Yönetim Kurulu Üyesi Özgür Karayalçm, “Verilen teklifin onaylanması halinde yerli oyun geliştiricilerimizin üzerindeki mali yükün bir nebze daha rahatlayacağına inanıyoruz” dedi.

İade belli bir programla yapılacak

Tasarıyla KDV Kanunu’na eklenen geçici maddeye göre 31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla mükellefler tarafından indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV ayrı bir hesapta izlenecek. 1 Ocak 2019’dan itibaren ödenecek KDV ile iade hakkı doğuran işlemleri bulunan mükellefler, 31 Aralık 2018 tarihli devreden KDV tutarından, ödenecek KDV’yi veya iade talep edilen tutan mahsup edebilecek. Maliye Bakanlığı’na, 31 Aralık 2018 itibarıyla indirim yoluyla giderilemeyen KDV’yi, bütçe imkanlarını dikkate alarak zamana yayılı bir şekilde, sektörlere, işletme büyüklüklerine, indirim yoluyla giderilemeyen KDV’yi kaynağına göre; kısmen ya da tamamen iade etme, vergi dairesine olan borçlara mahsup ettirmeye, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınmasına izin verme, maddeye ilişkin diğer usul ve esasları belirleme yetkisi verildi.

Maliye Bakanı Ağbal, tasarının yasalaşmasıyla 2018 yılı sonuna kadar biriken ve sonraki dönemlere devreden KDV’nin, Bakanlık tarafından belirli bir program dahilinde iade edilmeye başlanacağını açıkladı.

Recai ÇAKIR / Sianci Well-Being Resort Yönetim Kurulu Başkanı
Sağlık turizmi için önemli bir adım

KDV düzenlemesiyle ilgili Arap turistlerden saç ekiminde KDV alınmamasıyla ilgili önerinin gündeme gelmesi, hükümetin turizm konusundaki atılımlarını destekleyici bir nitelik taşıyor. Körfez ülkeleri yılda 60 milyar dolardan fazla sağlık turizmi harcaması yapıyor. Sağlık için Türkiye’yi tercih eden yabancılardan elde edilen gelir normal bir turistin yaklaşık 10-15 katı. Türkiye’de hasta başına gelir 2 bin dolardan başlıyor, medikalde ise 12 bin dolara kadar uzanıyor. 2016 yılında turist sayısındaki düşüşe rağmen sağlık turizmi yüzde 5 büyümüştü. Her sene de sektör yaklaşık yüzde 20 büyüyor ve sağlık turizminde Türkiye dünyada ilk 10 içerisinde. Gelen turistler en fazla saç ekimini yaptırıyor. Sağlık turizmini geliştirmek için sağlık turizminin altındaki alternatif turizm kaynaklarından KDV alınmaması olumlu bir gelişme. Ancak KDV muafiyetini sadece saç ekimiyle sınırlandırmamak gerekiyor. Sağlık ve Turizm Bakanlığı, detoks, anti-aging, wellness gibi konseptlerindeki otelleri geliştirerek vergi muafiyetlerinden yararlandırmalı.

Uğur KAYMAK / Zücaciyeciler Derneği Başkanı
KDV indirimiyle yatırımlar artacak

ZÜCDER olarak cam, porselen, seramik, metal, plastik, ahşap sofra ve mutfak eş yalarının genel olarak adlandırıldığı zücaciye ürünlerinin üzerindeki yüzde 18 KDV’nin yüzde 8’e düşürülmesi için yıllardır mücadele veriyoruz.

Zücaciye sektörü yıllık 7 milyar dolara yakın bir üretim hacmine ve 10 milyar doların üzerinde bir büyüklüğe sahip. Sektör 2017’de gerçekleştirmiş olduğu 4.2 milyar dolar ihracat ve 1.3 milyar dolar ithalat ile 2.9 milyar dolar dış ticaret fazlası verdi. Ülkemizin dış ticaret fazlası veren ender sektörlerinin başında geliyor. Dünya ihracat liginde altıncı sırada yer alan ve ilk beş yıl içerisinde dördüncülüğü hedefleyen zücaciye sektöründe KDV’nin düşürülmesiyle kayıt dışı ekonomi azalacak, vergi gelirleri artacak, yatırımlar artacak, ekonomi canlanacak.

Osman ARIOGLU / Gelir İdaresi eski Başkanı
KDV iadelerine maksimum iki yıl içinde talep süresi getiriliyor

Tasarıda en önemli düzenleme biriken ve indirilemeyen KDV iadesi konusu. 2018 sonuna kadar devreden KDV için ayrı bir merasim öngörülüyor. Yetki alan Bakanlık, bu verginin iadesine ilişkin usul esasları ayrıca belirleyecek. Tasarı, iade talep edilmeyen kısmın daha sonra indirimini veya gider yazılmasını ise yasaklıyor.

Burada amaç tahmin ediyorum ki iade talebini sınırlamak. Ayrıca fiktif şekilde yüklenmiş olup indirim suretiyle KDV ödenmeyen durumlar varsa bu durumları da engellemeye çalışma amacı var. 1 Ocak 2019’dan sonra ise bu tür durumlara yıllık iade imkanı getiriliyor. Yani aslında birikmiş KDV’nin hemen iadesi diye bir şey söz konusu değil. İade için altı ay içinde talep gerekiyor üç ay içinde de incelemenin sonuçlanması lazım ancak iki ay inceleme süresi uzatılabiliyor.

Getirilen önemli bir düzenleme mevcut kanunda yılı içinde kayıtlara intikal ettirilmeyen KDV indirim konusu yapılamıyordu. Yeni düzenlemeyle sınırlama kalkıyor, takip eden yılda da indirim konusu yapılabiliyor. Tasarıyla bakanlıklarca belirlenecek serbest meslek gruplarına hasılat katma değer vergisinin belirlenecek yüzdesini ödeyecek şekilde beyanname verdirmeye yetki alınıyor. Küçük esnafa ay sonuna kadar ödeme süresini uzatma yetkisi alınıyor.

Bu iki hüküm gelecek yıldan itibaren uygulanacak. Ayrıca ihracatta katma değer vergisi gibi indirim, KDV iadelerinde maksimum iki yıl içinde talep süresi getiriliyor.

Mustafa MACAR / Ankara Oto Galericileri Derneği İkinci Başkanı
Devlet daha fazla vergi geliri elde edecek

Vergi mükellefiyeti olamayan şahıslardan KDV’siz olarak alınan araçlar için satış bedelinden alış bedelinin düşülmesi ile bulunacak tutar üzerinden KDV ödenecek. Bundan önce ise alırken KDV olmadığı için satıştaki KDV’nin tamamını esnafımız devlete cebinden ödüyordu.

Durum böyle olunca vergi mükellefi olmayanlardan alınan araçları esnafımız doğal olarak İşletmesinin adına değil de yine vergi mükellefi olmayan bir yakınının adına alıp satışını da o şekilde yapmak durumunda kalıyordu. Bu da kayıt dışılığa neden oluyordu. Devlet daha fazla vergi geliri elde edecek..

Yine onun kadar önemli olan’ KDV Kanunu’nun 30.maddesi (b) bendi’ sıkıntımız var. ‘İndirilemeyecek KDV’ başlıklı madde “Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerin alış vesikalarında gösterilen KDV” şeklinde.

Bu madde nedeni ile binek otomobillere ait satış bedeli üzerinden yüzde 1 KDV, haksız yere sektördeki esnafımızın cebinden çıkıyor. Nasıl kırtasiyeci kağıt, mobilyacı koltuk, kasap et için ödediği KDV’yi indirebiliyor ise bizler de oto alışlarımızda ödediğimiz KDV’i indirebilmeliyiz.

HÜLYA GENÇ SERTKAYA