Dış ticaret yükselişte
SANAYİ ÜRÜNLERİ AĞIRLIKTA
Şubatta tarım ürünleri ihracatı geçen yılm aynı ayma göre yüzde 2.4 azalışla 1.7 milyar dolara gerilerken, sanayi sektörü ihracatı yüzde 6 artışla 9.3 milyar dolar, madencilik sektörü ihracatı yüzde 2.7 artışla 310 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. İhracatın yüzde 82.4’ünü oluşturan sanayi sektörü ihracatının detaylarına bakıldığında, tarıma dayalı işlenmiş ürünler ihracatı yüzde 1.7 artış ile 911.6 milyon dolar, kimyevi maddeler ve mamulleri ihracatı yüzde 18.6 artışla 1 milyar 348 milyon dolar, sanayi ürünleri ihracatı yüzde 4.4 artışla 7 milyar 53 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Sanayi ürünleri ihracatı toplam ihracatın yüzde 62.4’ünü oluşturdu. İhracatın lokomotif sektörü 2.2 milyar dolar ihracatla otomotiv oldu. Bunu 1.3 milyar dolar ihracatla hazır giyim ve konfeksiyon, 950 milyon dolarla çelik ürünleri izledi. Sanayi ürünleri içinde en yüksek artış mücevherde yaşandı. Mücevher ihracatı yüzde 64 artışla 255 milyon dolar oldu.
Bu arada Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’mn idari kayıtlarından derlenen verilere göre, Şubat ayı ihracatı 12.1 milyar dolar, ithalatı 15.8 milyar dolar, dış ticaret hacmi ise 27.9 milyar dolar, dış ticaret açığı 3.7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 76.6 oldu.
“ABD’YE GÜÇLÜ ARTIŞ SÜRECEK”
Şubat ayında ihracat pazarları çerçevesinde en dikkat çekici artışların yüzde 67 ile Çin, yüzde 27.8 ile ABD ve yüzde 26.5 ile İsrail’de görüldüğünü söyleyen TİM Başkam Mehmet Büyükeşi, ABD’ye güçlü ihracat artışının sürmesini beklediklerini vurguladı. İhracatta Şubat ayı liderinin otomotiv olduğunu söyleyen Bü-yükekşi, “Otomotiv sektörümüzün ihracatı yüzde 12.5 artış gösterdi. En dikkat çekici artışlar ise yüzde 82.3 ile zeytin ve zeytinyağı sektörümüz ile yüzde 64 artış ile kuyum sektörümüzde yaşandı” dedi.
Büyükekşi yılın ilk iki ayında değer bazında en fazla ihracat artışı gerçekleştiren 3 sektörün sırasıyla 804 milyon dolar artışla otomotiv, 447 milyon dolarla kimyevi maddeler ve mamulleri ile 430 milyon dolarla çelik sektörü olduğunu açıkladı. Kimyevi maddeler ve mamulleri ile çelikteki artışın emtia fiyatlarındaki yükselişten kaynaklandığını söyleyen Büyükekşi, “Yine ilk iki aylık dönemde kilogram başma ihracatını en hızlı artıran sektör savunma ve havacılık oldu. Bu sektörümüzün kg başı değeri geçen seneye göre 12.7 dolar artış kaydetti ve 33 dolar oldu” dedi.
“YAPISAL DÖNÜŞÜM SAĞLANMALI”
Dış ticaret verilerini değerlendiren Işık Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Ferman, dış ticaret rakamlarının sene başındaki görünümünü, mutlak rakamsal değerlerinin ötesinde, ekonomide “sinyal etkisi” oluşturmak bakımından önemli bir role sahip olduğunu vurguladı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracattaki yüzde 5’e yaklaşan artış başta olmak üzere, 2017’ye pozitif bir tablo ile başlamanın büyüme beklentisi ilk planda sayılmak üzere gelecek dönemle ilgili projeksiyon vasatını olumlu yöne çevirdiğini söyleyen Ferman şunları kaydetti: “Bu duruşun maddi temellerinin sağlanması ve ne ölçüde ‘sürdürülebilir’ olduğunun sorgulanması bakımından, alt bileşenlere göz atılmalı. Burada ‘dış ticarette pazar çeşitlendirmesi’, ‘ihracatın, ithalatı karşılama oranı’, ‘ihracat ürün kompozisyonu’ kulvarları başta olmak üzere; adeta kronikleşmiş ve ivedilikle geliştirilmeye muhtaç unsurların varlığı, genel iyimserlik tablosunu karartıcı rol oynuyor. Dış ticarette yapısal dönüşümün sağlanmasının yanı sıra, AB ile Gümrük Birliği müzakerelerinin berraklık kazanması, Trump sonrası yeni ticaret anlaşma ve girişimlerindeki duruş ve stratejilerimizin belirlenmesi ve kurdaki oynaklığın istikrara kavuşması dış ticaret performans ve dengesinin seyrini belirleyecek ana faktörler olarak kaydedilmeli.”
TİCARET VE HİZMETTE CİRO
TOİK’in açıkladığı ticaret ve hizmet sektörlerindeki girişimlerin ciro, istihdam, çalışılan saat ve brüt ücret-maaş göstergelerini ortaya koyan ticaret ve hizmet endekslerine göre ticaret ve hizmette ciro arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış ciro endeksi 2016 yılında bir önceki yıla göre yüzde,
6.5 artışla 186.7 değerini aldı. Ticaret ve hizmet sektörlerinde brüt ücret-maaş yüzde 18.1 artışla 225.1 düzeyine ulaşırken, ticaret ve hizmet sektörlerinde istihdam yüzde 2 azalışla 110.4, çalışılan saat yüzde 3.6 azalışla 106.4 düzeyinde gerçekleşti.