Dolar ve borsa yorumları ekim 2014
Bu hafta da borsa ve dolar TL kuru dalgalı olabilir. Şiddet olayları devam etmezse, BIST-100 endeksinde 76 bin 500’e doğru bir hareket olası. Dolar/TL kuru ise 2.25-2.2850 aralığında hareket edebilir…
BAYRAM öncesinde arife günü Fitch’in kararını dört gözle bekliyorduk ve notumuz beklentilere uygun olarak değişmedi. Normal şartlar altında bayram sonrası haftaya başlarken piyasaların Fitch kararma olumlu tepki vereceğini düşünüyordum. Fakat bayramın üçüncü ve dördüncü günü başlayan sosyal olayların boyutları genişleyince piyasaların bayram sonrasındaki yol haritası da değişmiş oldu.
Ülke geneline yayılan olayların dolarATL kuru üzerindeki etkisi bayramın bittiği çarşamba sabahında görüldü. Önceki cuma günü dolar endeksi (DXY) 86.75 seviyelerine çıktığında kur 2.3050’lara ulaşmıştı ve bizim piyasalar o sırada kapalıydı. Cuma günü 15:30’da ABD’den eylül ayı tarım dışı istihdam verisi açıklandı. 215 bin kişinin iş bulması beklenirken 248 bin kişinin iş bulduğu açıklandı. Ayrıca bir önceki ay 142 bin olan rakam, 180 bine revize edildi.
Buna ek olarak işsizlik oranının yüzde 6.1 olması beklenirken 5.9’a düştüğü açıklandı. Bu güçlü veriler sonrasında arife günü öğleden sonra saat 15:30’da dolar endeksi (DXY) tüm dünyada çok sert bir yükseliş yaparak 85.50 seviyelerinden 86.74’e kadar yükseldi. Yani ABD Doları dünyanın diğer önemli para birimlerine karşı inanılmaz bir ölçüde arttı ve tam bu sırada dolar/TL kuru da 2.30 seviyesini geçerek 2.3070’u gördü. Eğer arife günü öğleden sonra borsa açık olsaydı herhalde en az 72 binlere kadar sert bir düşüş görürdük .
Bayramın son iki günü (pazartesi ve salı) dolar/TL kuru 2.2650 seviyelerine kadar geriledi. Bunun temel sebebi, dolar endeksinin 86.75’lerden 85.75’lere kadar sert gerilemesiydi.
Çarşamba sabahı piyasalarımız açılmadan önce Fitch’in olumlu kararının etkisini nötr hale getirecek olaylar gelişti. Bunun yanı sıra küresel borsalarda net satışlar vardı. IMF’nin küresel büyüme tahminlerini aşağı yönlü revize etmesi bunun en önemli sebebiydi. Ayrıca Almanya’da sanayi üretiminin yüzde 4 düşerek son beş yılın en sert düşüşünü yapması, Avrupa’yı olumsuz etkiledi. IMF’nin Türkiye’yi değerlendirme raporunda en büyük risk olarak sermaye akışlarının zayıflaması olasılığı belirtildi. Gelecek yıllarda ekonomideki büyümenin yavaşlayacağı söylendi ve tasarrufların artırılması gerektiği vurgulandı. Çarşamba gecesi saat 21:00’de FED tutanaklarının yayınlanmasıyla birlikte dolar endeksi (DXY) çok sert gerileme yaparken dolar/TL kuru da 2.29’lu seviyelerden 2.26’mn altına geriledi. Tutanaklarda faizi artırmaya başlamanın ve hatta ‘considerable time’ (kayda değer bir süre) sözünün çıkarılmasının dahi ekonomideki toparlanmayı yavaşlatabileceği uyarıları yer aldı. FED üyelerinin doların değer kazanmasından rahatsız oldukları açıkça görülüyor.
AVRUPA SIKINTILI
Öte yandan küresel ekonomilerde ve özellikle Avrupa bölgesindeki yavaşlamanın ABD’deki ekonomik gelişmeyi frenleyebileceği görüşleri de dolardaki gevşemenin ana sebebi durumunda. Son bir aydır borsa adeta dolar/TL kuru ile tam tersine bir korelasyon sergiledi. Fakat cuma sabahı küresel piyasalar yeniden dalgalandı Özellikle Almanya’dan gelen ihracat verileri sonrasında küresel büyüme endişelerinin arttığı görülüyor.
Geçen haftaki en önemli açıklamalardan biri de, FED Başkan Yardımcısı Stanley Fischer’den geldi. Fischer, ‘kayda değer süre’nin iki aydan bir yıla kadar olan bir dönemi kapsadığını söyledi. Bu söylemi FED tutanaklarındaki görüşlerle birleştirirsek, 2015’in ortalarından önce faiz artırımı mümkün değil. Richmond FED Başkanı Jeffry Lacker faiz artırımı için erken olduğunu söylüyor. Faiz artışlarının başlamasının en büyük sakıncası ABD ekonomisi üzerinde yapacağı olumsuz etki. Hem doların daha da değerlenmesine sebep olarak ABD’nin ihracatçı sektörlerini olumsuz etkiler, hem de küresel büyümeye darbe vurabilir. Tabii ki bu konuda zıt görüşler de var. San Francisco FED Başkanı John Williams, FED’in faiz artırımı için uzun süre beklemeyeceğini, FED’in faiz oranlarını artırmak için çok uzun süre beklemesi halinde ABD ekonomisinin aşırı ısınabileceğim söyledi. Williams’a göre faizler 2015 ortasında artmaya başlayacak.
Bu hafta da borsa ve dolar/TL kuru için dalgalı olabilir. Borsanm 82-83 bin seviyelerinden başlatmış olduğu düşüşte geçen hafta içinde en düşük seviye olarak 72.650 civarı görüldü. Bu seviyelerde bu hafta destek oluşması durumunda 76.500’e doğru bir hareket görülebilir. Tabii ki, Kobani nedeniyle ortaya çıkan olayların şiddetlenmeyeceğini varsayıyorum. Dolar/TL kuru ise bu hafta içinde 2.25-2.2850 aralığında dalgalanma yapabilir. Geçen hafta açıklanan orta vadeli program için iyimser diyebiliriz. Bu programda verilen özellikle 2016 ve 2017 hedeflerinin çok da gerçekçi olduğunu düşünmüyorum.
