E-Girişimcilerin vergilendirilmesi

Bilişim teknolojilerinin sağladığı kolaylıklar sayesinde artık girişimciler fiziksel bir mekana ihtiyaç duymadan ekran karşısında ticaret yapabilme imkanına sahipler.

Sanal ticaret, kişilerin sahip olduğu internet siteleri üzerinden yapılabildiği gibi internette faaliyet gösteren sanal satış portalları üzerinden de gerçekleştiri-lebilmektedir.

Görülen o ki, her geçen gün artan ve çeşitlenen e-ticaret uygulamaları sayısız fırsatlar sunmaya devam edecek. Ne var ki, internet üzerinde yapılan işlemlerin doğurduğu vergi yükümlülükleri hakkında vergi mevzuatımızda özel düzenlemeler bulunmuyor. Hizmetlerin ve iş modellerinin her geçen gün çeşitlenmesi mevcut vergi sorunlarını da artırıyor.

Mevzuatın eksikliğinin doğurduğu eksik ve yanlış uygulamaların önlenebilmesi amacıyla Gelirler İdaresi Başkanlığı e-girişimcilerin faaliyetlerinin vergilendirilmesi hakkında bilgilendirmeleri www.egirişimci.gov.tr internet sitesinde yapmaktadır.

Oldukça yerinde olan bu uygulama ile sanal alemde yapılan işlemlerin vergilemesi ile ilgili genel bilgiler edinmek mümkün. Sitede şimdilik sadece yapılan işlemler ticari faaliyet kapsamında değerlendirilirse yerine getirilmesi gereken yükümlülükler ve yönlendirmeler yer almakta.

Elbette esas olan, vergi kanunlarında gerekli değişiklik ve ilavelerin bir an önce yapılması, her bir hizmet türü itibariyle özellik gösteren durumlara ilişkin açıklamalann yer aldığı tebliğlerin yürürlüğe koyulması ve vergi mevzuatının bilişim sektöründeki gelişmeleri takip edebilmesinin sağlanmasıdır.

Yazının izleyen kısımlarında, vergi idaresinin hazırladığı internet sitesinde yapılan açıklamalar ele alınmıştır.

Sitede en çok dikkat çeken uygulama, internet üzerinde yapılan işlemlerin ticari faaliyet kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği yönündeki test.

Test sorularına verilen cevaplara göre yapılan işlemin elektronik ticaret kapsamında olup olmadığı yönünde bağlayıcı olmayan bilgilendirme yapılmaktadır.

Testte sorulan somlar vergi idaresinin hangi durumları vergilendirilmesi gereken elektronik ticaret faaliyeti kapsamında gördüğünü anlamak açısından önemlidir.

KRİTERLER

■ İnternet üzerinden ne tür bir işlem gerçekleştiriyorsunuz?

■ Verdiğiniz hizmet serbest meslek faaliyeti kapsamında mı?

■ Satışım yaptığınız ürünlerin tanıtımını yaparak nasıl sipariş verileceği, ödemenin nasıl yapılacağı, teslimatın nasıl gerçekleştirileceği hakkında bilgi verdiğiniz bir web siteniz var mı?

■ Aracı satış sitelerinde mağaza açarak mı satış yapıyorsunuz?

■ Şahsi ihtiyaçlarınızda kullanmak üzere almış olduğunuz ürün veya ürünlerin satışını mı yapıyorsunuz?

■ Satışım yaptığınız ürünlerin siparişinin artması durumunda talebi karşılayarak sürekli kazanç elde etme niyetiniz var mı?

■ Bu satışlardan elde ettiğiniz kazanç 2012 yılı için 20 bin TL’yi geçti mi?

Sorgulamalardan anlaşılan, vergi idaresinin ürünlerini internet sitesi aracılığıyla satan kişilerin ürün satışlarını süreklilik arz edecek şekilde ve ticari organizasyon içerisinde yapmaları halinde, bu kişiler adına mükellefiyet tesis edilerek elde ettikleri gelirin gerçek usulde ticari kazancın tespiti çerçevesinde vergilendirilmesini öngördüğüdür.

Ticari organizasyon içerisinde devamlı olarak gerçekleştirilmeyen arızi satışlardan elde edilen kazanç ise arızi ticari kazanç niteliğinde görülmekte, ilgili yıl için öngörülen tutarın aşılıp aşılmadığına göre elde edilen gelirin vergilendirileceği belirtilmektedir.

MÜKELLEFİYET KAYDI

İnternet üzerinden ticaret yapıldığında da vergi kanunlarına göre vergi dairesine kayıt yaptırılması gerekmektedir.

İki tür mükellef kaydı yaptırılabilir:

■ Şahıs olarak işletmenizi çalıştırı-yorsanız “gerçek kişi mükellefiyet kaydı” yaptırmalısınız. Bunun için; bir işyeriniz varsa İşyerinizin adresinin bağlı bulunduğu, bir işyeriniz yok ancak işlerinizi ikametgahınızdan sürdürüyorsanız ikametgahınızın bağlı olduğu vergi dairesine işe başlama bildirimi ve nüfus cüzdanınız ile şahsen başvurmanız yeterlidir.

■ Şirket olarak işletmenizi çalıştırı-yorsanız “tüzel kişi mükellefiyet kaydı” yaptırmalısınız. Şirketinizin kuruluş aşamasında, bağlı bulunduğunuz ticaret sicil müdürlüğü ilgili vergi dairesine işe başladığınızı bildirecek ve buna bağlı olarak mükellefiyet kaydınız yapılacaktır.

DEFTER BELGE DÜZENİ

Vergi kanunlarına göre sizin için belirlenen usulde defter tutmak ve tüm ticari hareketlerinizi vergi kanunlarına uygun olarak bu defterlere kayıt etmek zorundasınız.

Ticaret yapanlar defter tutma bakımından iki sınıfa ayrılırlar. Birinci sınıf tüccarlar bilanço esasına göre, ikinci sınıf tüccarlar ise işletme hesabı esasına göre defter tutarlar.

Gerçek kişi mükellefler ilk işe başladıklarında işletme hesabı esasına göre defter tutabilmektedir. Ancak mükelleflerin kendi istekleri ile bilanço esasına göre defter tutmaları da mümkündür.

Anonim ve limited şirketler ise her koşulda bilanço esasına göre defter tutmak zorundadır.

Bilanço esasına tabi iseniz yevmiye defteri, defter-i kebir ve envanter defteri tutmak zorandasımz.

İşletme hesabı esasına tabi iseniz işletme hesabı defteri tutmak zorundasınız.

Vergi kanunları gereği tutmak zorunda olduğunuz yevmiye, envanter ve işletme hesabı defterlerinin noterlere tasdik ettirilmesi gereklidir.

Vergi kanunlarına göre ticari işinizle ilgili tüm kayıtlarınızı ispatlamanız mecburidir. Bu nedenle ticari işinizle ilgili mal veya hizmet alımlarınızı Vergi Usul Kanununda öngörüldüğü şekilde belgelendirmek zorundasınız.

Ayrıca, ticari işlerinizle ilgili belirli dönemlerde vereceğiniz beyannameler ile vergisel durumunuzu beyan etmeniz gerekmektedir.

BİLDİRİMLER

Vergi kanunları gereği ticari işlerinizle ilgili belirli dönemlerde çeşitli bildirimlerde bulunmanız gerekmektedir.

Belirli sınırları aşan mal ve hizmet almalarının Form Ba, belirli sınırları aşan mal ve hizmet satışlarının da Form Bs ile bildirilmesi zorunludur.

Form Ba-Bs bildirimi birer aylık dönemler halinde ilgili ayı takip eden ayın son gününe kadar elektronik ortamda verilmelidir.

Birinci smıf tüccarsanız (bilanço esasına göre defter tutuyorsanız) her yıl bir defa olmak üzere kesin mizan adı verilen finansal tabloyu bildirmek zorundasınız.

Kesin mizan bildirimini elektronik ortamda, şahıs işletmesiyseniz 1 Mart-31 Mart tarihleri arasında, şirket iseniz 1 Nisan-30 Nisan tarihleri arasında vermeniz gerekmektedir.

Elektronik ticaret yapan mükellefler her yıl 1 Nisan-31 Mayıs tarihleri arasında işletmelerine ait birtakım bilgileri (örneğin; adres, telefon, faaliyet adı, elektrik abonelikleri, muhasebeci ve benzeri bilgileri) “Mükellef Bilgileri Bildirimi” adı altında elektronik ortamda vermek zorundadırlar.

YURTDIŞINA SATIŞ

Yurt dışına gerçekleştirdiğiniz her bir gönderide miktarı brüt 150 kilogramı ve değeri 7 bin 500 Euro’yu geçmeyen satışlarınızda, sattığınız ürünleri posta idaresi veya hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler aracılığı ile yurt-dışma gönderebilirsiniz.

DESTEKLER

Nihai tüketiciye yönelik olmayan e-ticaret sitelerine üyelik giderleri, şirketler için yüzde 70 oranında ve yıllık 10 bin ABD Doları’na kadar desteklenmektedir.

Sınai ve/veya ticari şirketler ile yazılım sektöründe faaliyet gösteren şirketlerce gerçekleştirilen yurtdışı pazar araştırması gezilerine ilişkin giderler, yüzde 70 oranında ve yurtdışı pazar araştırması gezisi başına en fazla 7 bin 500 ABD Doları’na kadar desteklenmektedir.

Şirketler ile İşbirliği Kuruluşlarının yurtdışına yönelik pazara giriş stratejileri ile eylem planlarının oluşturulabilmesi amacıyla uluslararası kuruluşlara yaptırılan ve satın alman sektör, ülke, yabancı şirket veya marka odaklı raporlar (mali ve hukuki raporlar dahil) ile yabancı şirket alımlarma yönelik danışmanlık hizmetlerine (mali ve hukuki danışmanlık dahil) ilişkin giderleri, şirketler için yüzde 60, İşbirliği Kuruluşları için yüzde 75 oranında ve yıllık en fazla 200 bin ABD Doları’na kadar desteklenmektedir.

KOSGEB’in geliştirilmesinden sorumlu olduğu KOBİ sektörleri arasında “Posta yoluyla veya internet üzerinden yapılan perakende ticaret” de sayılmaktadır. KOSGEB desteklerinden de faydalanabilirsiniz.