Önde Gelen e-ticaret Ditelerinin Doğudaki Satışları

E-ticaretin Anadolu’daki pazar payı artarken, Doğu ve Güneydoğu sessiz sedasız açılım yaptı. Önde gelen e-ticaret sitelerinin satışlarının yüzde 5 ila 10’u bölgeden gelirken, Doğu Anadolu’da Erzurum, Güneydoğuda ise Diyarbakır öne çıkmaya başladı…

ORGANİZE perakende içinde Online alışverişin payı henüz yüzde 2 düzeyinde olsa da e-ticaretin büyük bir hızla büyüdüğü inkar edilemeyecek bir olgu. Bu durumu, Türkiye e-ticaret sektörünün yüzde 90’ını temsil eden Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD)’nin bu yılın ilk 10 aylık verileri de ortaya koyuyor. Ülkemizde önüne alışveriş edenlerin sayısı 12 milyona ulaşırken geçen yılın ocak-ekim dönemine göre e-ticaret siteleri işlerini yaklaşık yüzde 30 oranında artırmış durumda. Geçen yıl 15.3 milyar TL’yi bulan e-ticaret hacminin bu yıl 20 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor.

E-TİCARET HIZ KAZANDI

Türkiye’de e- ticaretin yaygın olduğu illerin başında İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana ve Antalya gibi büyük şehirler geliyor. Ancak ETİD’in araştırması ortaya koyuyor ki, bundan birkaç yıl önce e-ticaretin hacminin yüzde 60’ı büyükşehirlerde gerçekleşiyorken, şimdilerde büyükşehirler ile Anadolu’nun küçük illeri eşitlendi. Anadolu’da internetten alışverişin en yaygın olduğu iller arasında Kocaeli, Konya, Diyarbakır, Samsun, Muğla ve Erzurum yer aldı. Bu demek oluyor ki rakamlar daha küçük olsa da Anadolu’da e ticaretin büyüme hızı büyük şehirlere göre daha yüksek.

Peki birçok açıdan ülkemizin en yoksun ve yoksul illerini sınırları içine alan Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da durum ne? Çözüm süreciyle ekonomik ve sosyal açılım ümidi besleyen bölgede e-ticaret açılımı gerçekleşti mi? Para Dergisi olarak Anadolu’nun az gelişmiş illerini barındıran Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölge-si’nde e-ticaretin ayak izlerini sürdük. Sektörün öncüleri Doğu ve Güneydo-ğu’da ‘e-ticaret açılımının çoktan gerçekleştiğini’ iddia ediyorlar.

TASARIM ÜRÜNLERE İLGİ YOĞUN

Giysiden mücevhere, mobilyadan teknolojiye e-ticaretin her sektörde geliştiğini belirten ETİD Başkanı Hakan Orkun, Anadolu’nun tümünde olduğu gibi Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde de internetten alışverişin arttığını söylüyor. AVM’lere gitmek istemeyenlerin ve istedikleri markaların mağazalarına fiziken ulaşamayanların online alışverişe bölgede ilgi gösterdiğini söyleyen Orkun, daha önce yöneticiliğini yaptığı bir e-ticaret sitesinde yaşadığı bir deneyimi şöyle paylaşıyor: “Bölgede internetin alışveriş için kullanımı yaygınlaşıyor. Kesin veri yok ama giyim firmalarına yeni koleksiyonları ve iç çamaşır ürünleri için önemli siparişler geldiğini biliyoruz. Değişik tasarım ürünleri de internet üzerinden almıyor. Daha önce yöneticiliğini yaptığım internet sitesinde ciddi bir beyaz eşya talebi almıştık. Normal bir sipariş değildi. Daha sonra öğrendik ki çeyiz alışverişi yapılmış.”

‘TÜM BÖLGELERDE ŞARTLAR EŞİT”

1V1Y, Trendyol, Ideasoft, Blesh, Supp-lementler ve Bulucak.com’un da olduğu 10’un üzerinde öncü internet girişiminin yatırımcı ortağı Inventures’in CEO’su Yo-mi Kastro, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde de e-ticaretin gelişimi için uygun ortam bulunduğunu söylüyor. Kastro, Türkiye’deki e-ticaretin toplam satışlarında Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki satışların payının yüzde 7 civarında olduğunu, toplam işlem sayısının ise yüzde 6.5’unun bölgede gerçekleştiğini belirtiyor. Zaman içinde bölgedeki Online satışların daha da artmasını bekleyen Kastro, “Halen bölge olarak en büyük satış Marmara Bölge-si’nde. Cironun yüzde 46.21’inin buradan geldiği tespit edilmiş durumda. Bunu yüzde 18.62 ile îç Anadolu takip ediyor. Bizce tüm bölgelerde e-ticaretin artışı için fırsatlar eşit. E-ticaretin doğası gereği, bölgeden bölgeye göre zorluk derecesi pek değişmiyor. Oluşabilecek tek sorun lojistik ile ilgili. Yani kargo firması satın alınan ürünü ulaştırabildiği müddetçe herhangi bir sıkıntı yok” diye konuşuyor.

BÖLGEYE ÖZEL ÜRÜNLER SATILIYOR

Doğu ve Güneydoğu bölgelerindeki e-ticaretin nabzını en iyi tutan kuruluşlardan biri Türkiye’nin ilk ve tek ücretsiz e-ticaret yazılımını piyasaya süren ve yöneten Proticaret A.Ş. Halen bünyesinde faaliyet gösteren e-ticaret sitesi sayısı 26 bin 487’yi bulurken, bunların 746’sı Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde. Para Dergisi için yönettikleri e-ticaret siteleri üzerinde özel bir araştırma yapan Proticaret, bölgede kurulu olan e-ticaret sitelerinin iş hacimlerinin arttığını tespit etti. Proticaret’in araştırmasına göre, bölgeye has ürünler daha çok e-ticaret siteleri üzerinden pazarlanıyor. Bölgede internet üzerinden ağırlıklı pazarlanan ürünlerin başında kayısı, bal, telkâri işleme sanatı ürünleri, dokuma ürünleri ve Bitlis bittim sabunu geliyor.

Bavul ticareti ile ülkeye giren bazı elektronik eşyaların da Doğu ve Güneydoğu adresli e-ticaret sitelerinde pazarlandığı biliniyor.

Proticaret Yönetim Kurulu Başkanı ve EDER (Elektronik Ticaret Altyapı Sağlayıcılan Derneği) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Süleyman Zafer Kuzucu, “Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yaşayan vatandaşların çoğunluğu büyük şehirlerdeki internet siteleri üzerinden alışveriş yapıyor. Büyükşehirlerde insanların kültür seviyesi ve teknoloji kullanımı arttıkça daha çok Online alışveriş yaptıkları görülüyor. Bu durum Doğu ve Güneydoğu Anadolu insanı için geçerli değil. İnsanlar ihtiyaçları doğrultusunda internet üzerinden alışveriş yapıyorlar. Örneğin bu yılın eylül-ekim aylarında bölgede e-ticaret siteleri üzerinden daha çok kitap satışı yapıldığını tespit ettik. Bunun nedeni okulların açılması. Güneydoğu ve Doğu illerimizde insanlar ulaşamadıkları mağazalara ve ürünlere internet üzerinden ulaşabiliyor” diyor.

“ZORLUKLAR E-TİCARETLE AŞILIYOR”

Proticaret’in yaptığı araştırmaya göre Doğu Anadolu’nun en çok e-ticaret yapüan ili Erzurum’da banyo malzemesi, inşaat malzemesi, ey tekstili, kitap ve kırtasiye ürünleri internetten alınıp satılıyor. Güney-doğu’nun e-ticarette gözbebeği olan ili Diyarbakır’da ise internetten en çok kitap, kadın giyim eşyası, makyaj malzemesi ve spor eşyası alışverişi yapılıyor.

Türkiye’nin en etkin online alışveriş sitelerinin ciroları içinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin payı yüzde 5 ila / 10 arasında değişiyor. Böl- ı geden en iyi sipariş alan sitelerden biri, Modanisa.com… Muhafazakar kadın giyim modasını takip edenlerin favorisi olan Modanisa’nın aylık ziyaretçi sayısı 4.5 milyonu buluyor. Satışlarının yüzde 60’ım Türkiye’de gerçekleştiren Modanisa’nm toplam cirosunun yüzde 10’una yakını Doğu ve Güneydoğu’dan aldığı siparişlerden geliyor.

Modanisa.com Yönetim Kurulu Başkanı Kerim Türe, Türkiye’de en çok satış yaptıkları iller arasmda ilk 10’da Diyarbakır ve Erzurum’un olduğunu vurguluyor. İlk 20’de ise bölgeden Gaziantep, Mardin, Şımak, Kahramanmaraş’ın da bulunduğunu belirten Türe, “Bölge kadını da İstanbul’daki kadınlar gibi tüm renkleri ve modelleriyle muhafazakar kadın modasını takip ediyor. İnternetten istediklerini satın alabiliyorlar. Bu internetten sonra böyle oldu. Eskiden bölgedeki mağazalar ne getirirse onu satın almak zorundaydılar” diye konuşuyor.

“ALIŞVERİŞ SEPETİ BÜYÜYOR”

Lider moda markalarını yüzde 90’a varan indirimlerle satan özel alışveriş sitesi Mar-kafoni de bölgede etkinliğini artıran sitelerden. Özellikle 2013 yılında bölgedeki satışları ciddi oranda artmış. Markafoni CEO’su İlker Baydar’ın verdiği bilgiye göre, 2013 yılında bir önceki yıla göre sitenin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Böl-gesi’nde siparişleri yüzde 13 oranında artarken, bunun ciroya yansıması (TL olarak sepet tutarı) yüzde 35 oranında olmuş. Baydar, “Markafoni bölgede emin adımlarla ilerliyor. Bu yıl geçen yıla göre sipariş oranları yüzde 2 oranmda düşse de bölgeye yaptığımız satışlarda ciromuz yüzde 11 oranında arttı” açıklamasını yapıyor.

PIRLANTA YÜZÜĞE TALEP

Bölgede internet üzerinden ciddi bir mücevher ve takı alışverişi yapılıyor. Ertuğrul Belen, Nurettin Özdoğan ve Emiş Güzeliş tarafından kurulan Divas Pırlanta (www.divas.pirlanta.com) internet üzerinden mücevher satışı yapan bir şirket. Siparişlerinin yüzde 5’ini bölgeden aldıklarını belirten şirket ortağı Ertuğrul Belen, şöyle konuşuyor: “Çoğu zaman kuyumcuya girmeye çekinen erkekler web sitesinden rahatça alabiliyorlar. Daha çok hediye amaçlı pırlanta yüzük almıyor. Güneydoğu’da internete yeni katılım hızı düşük. Buna karşın alışveriş yapanların daha çok almaya devam ettiklerini görüyoruz. Alışveriş eden erkekler daha çok klasik ürünlere giderken, kadınlar trendi ürünleri tercih ediyor. Kadınlardan kimi zaman 8-10 ürünlük toplu siparişler alıyoruz. Bölgedeki müşterilerimizden öğrendiğimize göre, tek kredi kartı ile yapılan bu alışverişler, arkadaş toplantılarında 8-10 kişi adına gerçekleştiriliyor. ”

KİŞİYE ÖZEL ÜRÜNLERE İLGİ

Doğu ve Güneydoğu bölgesindeki internet kullanıcıları tasarım ürünlere de ilgi gösteriyor. İlginç ve eğlenceli hediyelik ürünler satan Bul dumbuldum.com toplam satışlarının yüzde 8’ini Doğu Anadolu, yüzde 3’ünü ise Güneydoğu Anadolu’ya yapıyor. Geçen yıla göre 2014’ü iki buçuk kat büyümeyle kapatmayı planlayan sitede satılan ürünlerin sayısının 20 bine ulaşması bekleniyor. Sitenin kurucusu Güçlü Gökozan, “Bölgede işletmelerden ziyade bireysel müşterilere hizmet ediyoruz. Özellikle kişiye özel ürünlere ciddi talep geliyor. Kalem, yastık, kupa, bardak gibi tamamen müşterilerimizin istedikleri gibi dizayn edebildikleri ürünlere siparişler artarak sürüyor” açıklamasını yapıyor.

ANNELER TIKLIYOR

Nisan 2012’de faaliyetlerine başlayan Bebegiminlistesi.com sitesi de satışlarının yüzde 10’unu Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinde yapıyor. Sitenin kurucusu Elif Ceylaner Aydemir, “Son aylarda Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan gelen siparişlerde bir artış var. Bu bölgeden çalıştığımız herhangi bir üretici ya da distribütör firma ile bir çalışmamız bulunmasa da bu ilgiden memnunuz. Bölgede direkt satışı olmayan ve zor bulunabilen ürünlere talep alıyoruz” diye konuşuyor.

EN ÇOK FOTOKOPİ KAĞIDI GİDİYOR

Türkiye’nin en hızlı büyüyen ofis malzemeleri şirketlerinden olan Avansas.com, 5 bin 500’den fazla ürünü müşterilerine ulaştırıyor. Bu yılın 10 aylık döneminde Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki satışların artışından memnun olan Avansas Pazarlama Direktörü Sedat Anak, bölgede en çok fotokopi kağıdı sattıklarını belirtiyor. E-ticaretin yaygınlaşmasıyla birlikte bölgede de internetten satışların artış gösterdiğini vurgulayan Anak, “Avansas.com olarak referans olarak aldığımız Diyarbakır, Şanlıurfa, Erzurum, Elazığ, Kars, İğdır, Malatya, Erzincan, Adıyaman ve Gaziantep illerinde işlem sayımızdaki artış yüzde 400’ü, ciromuzdaki artış ise yüzde 650’yi buldu” diye konuşuyor.

Doğu ve Güneydoğu internetten en çok ne alıyor?

• Adıyaman: Yapı malzemesi, elekt. malzemesi, kitap, oyuncak, kırtasiye^otomotiv
• Ağrı: Otomobil lastiği, kitap, yiyecek, takı
• Batman: Oyuncak, giyim eşyası, yapı market ve banyo malzemesi
• Bitlis: Oto yedek parça, otomobil lastiği, ayakkabı, tıbbi ürünler
• Bingöl: İnşaat malzemesi, turizm seyahat, oto lastiği, takı
• Diyarbakır: Kitap, kadın giyim eşyası makyaj malzemesi, spor eşyası
• Elazığ: Oto yedek parça, oto aksesuar, giyim, ayakkabı
• Erzurum: Banyo malzemesi, inşaat malzemesi, ev tekstili, kitap, kırtasiye
• Erzincan: Kadın giyim eşyası, spor malzemesi, inşaat malzemesi, ev tekstili
• Gaziantep: Turistik gezi, kitap, takı, yapı malzemesi, kişisel bakım ürün, ev tekstili
• Hakkâri: inşaat malzemesi, oto yedek parça, yiyecek, takı
• Hatay: Kırtasiye, kitap, turistik gezi, takı, oyuncak
• Kahramanmaraş: Kitap, turistik gezi, ev tekstili
• Malatya: Cinsel sağlık ürünleri, oyuncak, elektrik malzemesi
• Van: Kitap, inşaat malzemesi, oyuncak, giyim eşyası

Kaynak: Proticaret. Firmanın yazılımını yaptığı 26 bin 487 e-ticaret sitesinin değerlendirmelerine göre 2014’te en internetten alışverişi yapılan ürünler.

Arda NAL / Intersport Genel Müdürü
Spor performans ürünlerine ilgi var

Spor malzemeleri tedarik eden uluslararası bir perakende şirketiyiz. Bölgede Erzurum ve Gaziantep’te iki mağazamız var. Online satış kanalımız da bölgede aktif olarak çalışıyor. Mevcut satışlarımız içinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde online ve offline kanaldan aldığımız siparişler artıyor, Bu yıl içinde açtığımız Gaziantep mağazamızı da online ve offline kanala entegre edecek şekilde destekliyoruz.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi daha çok performans ürünleri talep ediliyor.

Koşu, futbol ve outdoor ürünleri ön planda. En çok sipariş gönderdiğimiz iller arasında Gaziantep, Diyarbakır, Erzurum ve Bingöl diğer illere göre ön plana çıkıyor.

Önder GÖĞEBAKAN/ Vitringez.com ortağı
İnternetten alıp mağazada satıyorlar

Vitringez.com olarak ziyaretçilerimize kadın, erkek, çocuk ve ev kategorilerinde 6 bin 500’den fazla marka ve 74 e-ticaret altında çantadan saate, giyimden aksesuara, ayakkabıdan kozmetiğe 750 binin üzerinde ürün sunuyoruz. Son iki yıldır Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan gelen satışlarda ciddi artış var. Bölgede Gaziantep, Van, Diyarbakır, Urfa gibi iller satış rakamlarında başı çekerken; ülke genelinde Bursa, Eskişehir ve Manisa da hızla büyüyen pazarlar arasında… Online alışverişte Doğu ve Güneydoğu illerindeki tüketiciler daha çok kendi illerinde mağazası olmayan markaları tercih ediyor. Online alışveriş sayesinde bölgelerinde bulamadıkları markalara erişim imkanı sağlanmış oluyor. İnternet alışverişinde kadınlar öncelikli olarak ayakkabı, çanta, elbise ve takı alırken, erkekler tercihlerini ayakkabı, gömlek ve tişörtten yana kullanıyor. Ek olarak bu yörelerde bulunan bazı mağazaların internet sitelerinden ürünleri çok uygun fiyatlarla satın alıp stoklayarak, kendi gerçek mağazalarında satış yaptıklarını da tespit etmiş durumdayız.

Gülfem TOYGAR / Gittigidiyor.com CEO’su
En çok bilgisayar ve cep telefonu satıyor

Gittigidiyor.com olarak son üç yıl içinde Ebay sistemi içerisinde en hızlı büyüyen ülke Türkiye oldu.

GittiGidiyor’un 11 milyonun üstünde kullanıcısı, 7 milyonun üzerinde ürünü var. Her üç saniyede bir ürün satılıyor. Aylık ziyaret sayımız ise 26 milyon civarında. 2014’ün ilk dokuz ayı baz alındığında, satılan ürünlerin yüzde 5’i Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne gerçekleştirilirken, bu bölgenin toplam gelir içindeki payı yüzde 6 düzeyinde. Bölgeden alınan ürünlere bakıldığında ilk üç kategorinin -site genelinde olduğu gibi- cep telefonu ve aksesuar, bilgisayar, tablet ve beyaz eşya ve küçük ev aletleri olduğu görülüyor. E-ticaret siteleri anlamında bölgeye ticarette bir zorluk yaşanmıyor. Bu bölgelerdeki kişilerin internete erişim olanaklarının artmasına yönelik gelişmeler ve kargo şirketlerinin dağıtım ağlarındaki genişlemeler gibi unsurlar bu sürece olumlu katkılar sağlayacaktır. Satın alınan ürünlerin müşterilere ulaşım süresinin artması müşteri memnuniyetini düşüren bir faktör olabiliyor.

Nevzat AYDIN / Yemeksepeti.com Kurucusu ve CEO’su
Bine yakın partneri var

Yemeksepeti.com’un Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ndaki iş hacmi günden güne artıyor. Bu yılın ilk üç çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre bölgedeki satışlarımız yüzde 50 oranında arttı. Aynı dönemde sitemizin satışlarının yüzde 5’i Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan geldi. Bölgedeki satışlar en çok sırasıyla Gaziantep, Diyarbakır, Erzurum ve Şanlıurfa illerinden geliyor. Bu bölgelerde ciddi bir kullanım artışı var.

2013’ün aynı dönemine göre bölgede satışlar yüzde 50’ye yakın oranda artmış durumda. Halen bine yakın işletmeyle bölgede servis veriyoruz ve bu rakam her geçen gün artıyor. Bölgede satış büyüme oranımız diğer yerlere oranla daha yüksek ama biz bu durumu güncel olaylarla sebeplendirmiyoruz.