Ekonomide istişare dönemi

Yeni hükümet kuruldu. Türkiye’nin büyüme potansiyelini yukarı çekecek, ekonominin yeni yol haritası belirlendi. Radikal bir değişimin yaşanmadığı kabinede ekonomi yönetiminde istişare öne çıktı…

ANKARA, oldukça hareketli bir haftayı geride bıraktı. AK Parti Olağanüstü Kongresi’nde bin 405 delegenin oyu ile Genel Başkan seçilen İzmir Milletvekili Binali Yıldırım, jet hızıyla 65. Hükümeti kurdu. Radikal bir değişimin yaşanmadığı kabinede 64. Hükümet’te görev alan sekiz bakan liste dışı kalırken, dört bakan yer değiştirdi. Kabineye dokuz yeni isim girdi.

Yeni hükümetin ekonomi yönetimi deneyimli isimlerden oluştu. Ekonomi takımında altı bakan yerini korurken, dört bakan koltuklarını devretti. Piyasaların merakla beklediği isimlerden Mehmet Şimşek yeni hükümette Başbakan Yardımcısı olarak yer alırken, iş yükü hafifletildi.

YENİ BİR YOL HARİTASI

Yeni hükümetle birlikte Türkiye’nin büyüme potansiyelini yukarı çekecek yeni yol haritası da açıklandı. Güven, istikrar, güçlü ekonomi, refahı artıracak sosyal politikalar, yatırımların desteklenmesi ve üretim başlıklarının damgasını vurduğu 65. Hükümet Programı’nda yeni anayasa ve başkanlık sistemi de yer aldı. Yeni yol haritasına göre hükümetin temel önceliği üretim, büyüme ve istihdam; daha fazla ve daha nitelikli özel sektör yatırımlarıyla gerçekleştirilecek. Yurtiçi ve uluslararası yatırımların artırılması için gerekli ortam ve destekleyici mekanizmalar oluşturulacak.

Büyümeyi destekleyecek kamu altyapı yatırımlarına daha fazla kaynak ayrılacak, “özel altyapı fonu” kurulacak. Temel altyapı yatırımlarında kullanılmak üzere yurtdışında projeye dayalı “özel kredi ve fon tedariki” sağlanacak. Prim yapılandırmaları ekonomik kriz ve doğal afet gibi istisnai haller dışında uygulanmayacak. Özel amaçlı tasarruf mekanizmaları geliştirilecek, altın bankacılığı başta olmak üzere, altın şeklinde tutulan tasarrufların sisteme çekilmesi için çeşitli mekanizmalar oluşturulacak.

EKONOMİ YÖNETİMİ

Ekonomi yönetiminde ve görev alanlarında bir takım değişikliğe gidildi. Piyasaların merakla beklediği isimlerden Mehmet Şimşek, kabinede yerini korudu. 64. Hükümette Mehmet Şimşek’e bağlı SPK, BDDK ve TMSF yeni dönemde ekonomi kökenli diğer Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli’nin görev alanına girdi. Türkiye İhracat Kredi Bankası ise Ekonomi Bakanlığı ile ilişkilendirildi. Yeni dönemde Şimşek’e bağlı kurum ve kuruluşlar, Hazine Müsteşarlığı, Merkez Bankası, Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası, Türkiye Vakıflar Bankası ve Türkiye Kalkınma Bankası oldu. Yeni kabinede Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli’nin görevleri, TBMM ile ilişkiler, reformların ve yatırımların koordinasyonu ve izlenmesi, yatırım ortamının iyileştirilmesi olarak belirlendi. Canikli ile ilişkili kurum ve kuruluşlar ise SPK, BDDK, TMSF oldu. 64. Hükümet döneminde reformlardan ve yatırımlardan sorumlu başbakan yardımcısı Lütfl Elvan’a bağlanan Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanlığı ile Tanıtıma Fonu Kurulu yeni dönemde Başbakan’a bağlandı. Maliye kökenli bir isim olan Canikli, 62. Hükümet döneminde Gümrük ve Ticaret Bakanı olarak görev yapmıştı.

ALTI İSİM YERİNİ KORUDU

Ekonomi yönetiminde Mehmet Şimşek’in yanı sıra, Maliye Bakanı Naci Ağbal, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkçi ile Orman ve Su işleri Bakanı Veysel Eroğlu yerini korudu. Lütfî Elvan ise Başbakan Yardımcılığından Kalkınma Bakanlığı’na kaydırıldı.

MEGA PROJELER ARSLAN’A EMANET

Fatma Gül Demet Sarı’nm yerine Çevre ve Şehircilik Bakanlı-ğı’na Mehmet Özhaseki getirildi. Beş dönem Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapan Özhaseki, 7 Haziran ve 1 Kasım seçimlerinde AK Parti Kayseri Milletvekili olarak seçildi. Özhaseki’nin Çevre Bakanlığı’na getirilmesi AK Parti’nin özel önem verdiği kentsel dönüşüme hız verileceği şeklinde yorumlandı.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na ise daha önce bakanlıkta çeşitli kademelerde görev yapmış bir isim olan Kars Milletvekili Ahmet Arslan getirildi. Binali Yıldınm’ın yıllarca yakın çalışma arkadaşı olan Arslan, Denizcilik Müsteşarlığı Daire Başkanlığı, Genel Müdür Yardımcılığı ve Ulaştırma Bakanlığı Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları inşaatı Genel Müdürlüğü görevlerini yürüten isim.

SAVUNMA SANAYİ KÖKENLİ BAKAN

Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığında da görev değişimi yaşandı. Fikri Işık’m Milli Savunma Bakanlığı’na kaydırılmasıyla bu göreve TBMM Milli Savunma Komisyonu Başkanı ve Düzce Milletvekili Faruk Özlü getirildi.

Yeni Sanayi Bakanı Özlü, savunma sanayi kökenli. Özlü, Savunma Sanayi Müsteşarlığı’ndaki görevleri sırasında Türkiye’nin kendi tasarımı ilk milli tankı ALTAY, ilk insansız hava aracı ANKA, ilk milli gemisi MILGEM projelerinin yürütülmesinde görev aldı.

Özlü, yerli uçak, yerli otomobil başta olmak üzere milli sanayi dönüşümünün gündemde olduğu bu dönemde bilgi birikimi ve tecrübesi ile bu göreve seçildi.

KABİNE BEŞTEPE’DE TOPLANDI

Yeni kabine ilk toplantısını Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde yaptı. Toplantının önemli gündem maddelerini terörle mücadele ve anayasa değişikliği oldu. Bakanlar Kuru-lu’nda yeni hükümette başbakan yardımcılarının sorumluluk alanları belirlendi ve hükümet programı değerlendirildi. Yeni dönemde Başbakan Yıl-dırım’a bağlı kurum ve kuruluşlar, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, Milli istihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Toplu Konut idaresi Başkanlığı, Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanlığı, Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü, Tanıtma Fonu Kurulu Genel Sekreterliği oldu.

BÜYÜME POTANSİYELİ ARTIRILACAK

Geçen haftanın önemli gündem maddelerinden biri de hükümet programının açıklanmasıydı. 10. Kalkınma Planı ve seçim beyannamesindeki taahhütlerin esas alınarak hazırlandığı 65. Hükümet Programı’nda güçlü Türkiye ve güçlü ekonomi vurgusu yapıldı. 2016 yılında uygulamaya konulan eylem planının, programda yer alan öncelikler dikkate alınarak hayata geçirilmeye devam edileceği ifade edildi. Programa göre bu dönemde makroekonomik istikrar ve kazanımlar güçlendirilirken, mikroekonomik ve sektörel dönüşümlere odaklanarak büyüme potansiyeli yukarı çekilecek. Güven ve istikrar içerisinde üretim ağırlıklı büyüyecek ekonominin temelini nitelikli, girişimci ve yenilikçi insanlar, bilgi ve teknoloji ile katma değeri yükselten işletmeler oluşturacak. Mülkiyet hakkı ve girişim özgürlüğü korunarak geliştirilecek.

TCMB’YE BAĞIMSIZLIK VURGUSU

Fiyat istikrarını güçlendirecek para politikası çerçevesi korunacak. Para politikası, finansal istikrarı da gözetecek ve fiyat istikrarını sağlama amacı ile çelişmemek kaydıyla uygulanacak üretim, büyüme ve istihdam politikaları desteklenecek. Dalgalı döviz kuru rejimi sürdürülecek. Merkez Bankası’nın fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisinin belirlemesi, esas olmaya devam edecek. Gıda Komitesi yeniden yapılandırılacak.

FAİZSİZ BANKACILIĞA VERGİ DESTEĞİ

Finansal araçlar ile bunların dayanak varlıklarına ilişkin vergi uygulamaları uyumlu hale getirilecek. Farklı finans kurumlan arasında haksız rekabete yol açan vergi uygulamaları ortadan kaldırılacak. Finans alanında ihtisas mahkemeleri kurulacak.

Faizsiz finans alanında koordinasyonu sağlayacak bir mekanizma oluşturulacak. Ürün ve hizmet çeşitliliği artırılacak. Faizsiz finansman yöntemlerinin payı artırılacak. Daha fazla katılım için teşvik edici vergisel düzenlemeler yapılacak.

KOBI’ler ve nitelikli altyapı yatırımları başta olmak üzere, yatırım finansmanına yönelik, finansa erişimi kolaylaştıran, maliyeti düşüren tedbirler alınacak.

CARİ AÇIĞA KAUCI ÇÖZÜM

Cari açığm kalıcı çözümüne yönelik politika ve önlemler hayata geçirilecek. Ekonomide yapısal dönüşümü sağlayacak tedbirleri alacak ve yurtiçi tasarrufların artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecek.

Önemli bazı ithalat kalemlerinde yurtiçi üretim dünya ile rekabet edebilir şekilde artırılacak, uluslararası haksız rekabete karşı gerekli tedbirler alınacak.

Girdi Tedarik Stratejisi güncellenecek. Büyük ölçekli yatırımlar ve stratejik sektörler teşvik edilmeye devam edecek. Tedarik zincirindeki işletmeler arasındaki işbirliğini ve katma değer artışını sağlayacak kümelenme faaliyetleri desteklenecek. Serbest bölgelerin cazibesi artırılacak.

MALİ DİSİPLİN SÜRDÜRÜLECEK

Mali disiplin kararlılıkla sürdürülecek, harcamalara azami dikkat gösterilerek, israf engellenecek. Gelirleri çeşitlendirecek ve kalitesini artıracak tedbirler alınacak.

Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunları birleştirilerek yeni Gelir Vergisi Kanunu çıkarılacak. Söz konusu düzenleme ile yüksek teknolojiye dayalı ihracatı ve bu kapsamdaki yatırımları destekleyecek vergi teşvikleri getirilecek. Vergi mevzuatı sadeleştirilecek. İstisna, muafiyet ve indirimleri kapsamlı bir analize tabi tutulacak. Kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı ücretle mücadele ederek, kayıtlı çalışan sayısı artırılacak ve prim tabanı genişletilecek. Denetimlerin kapasitesi güçlendirilecek. Prim yapılandırmalarmı ekonomik kriz ve doğal afet gibi istisnai haller dışında uygulanmayacak.

LÜKS İTHALATA CAYDIRICI VERGİ

Taşınmaz alımlarmm finansmanında kullandırılan kredilere ilişkin vergi istisna ve muafiyetleri gözden geçirilecek. Lüks ve ithalat yoğunluğu yüksek tüketim mallarına caydırıcı vergilendirme yapılacak. Özel amaçlı tasarruf mekanizmaları geliştirilecek, altın bankacılığı başta olmak üzere, altın şeklinde tutulan tasarrufların sisteme çekilmesi için çeşitli mekanizmalar oluşturulacak.

Bireysel emeklilik sisteminde kesinti oranları uluslararası düzeylere yaklaştırılacak. Sistemde “otomatik katılım sistemi” pilot çalışması yapılacak. Hayat sigortalarının ve bir yılı aşan özel sağlık sigortalarının geliştirilmesi sağlanacak.

ÖZEL ALTYAPI FONU

Büyümeyi destekleyecek kamu altyapı yatırımlarına daha fazla kaynak ayrılacak. Bu amaçla “Özel Altyapı Fonu” kurulacak. Temel altyapı yatırımlarında kullanılmak üzere yurtdışında projeye dayalı “özel kredi ve fon tedariki” sağlanacak.

Kamu-özel iş birliği yöntemiyle başlatılan büyük projeleri tamamlanacak.

Yeni otoyolları, yeni yüksek hızlı tren hatları dahil olmak üzere, birçok alanda kamu-özel iş birliği çalışmaları sürdürülecek.

Özel sektör yatırımlarında üretim, istihdam, yüksek katma değer ve ihracat artışına yönelik alanlara öncelik verilecek.

Kamu altyapı yatırımları, ekonomide üretimin sağlıklı gelişmesini ve özel sektörün ihtiyaç duyduğu alanlarda pozitif dışsallık sağlayacak şekilde artırılacak. Kamu eliyle yapılacak nitelikli altyapı yatırımları, özel sektör yatırımlarını güdüleyerek üretim kapasitesini artıracak. Kamu yatırımları, bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmada ve bölgesel gelişme potansiyelini değerlendirmede etkili bir araç olarak kullanılacak. GAP, DAP, KOP, DOKAP gibi bölgesel eylem planları kapsamındaki projelere öncelik verilecek.

DÖRDÜNCÜ SANAYİ DEVRİMİ

Bilgi-iletişim teknolojileri başta olmak üzere, dördüncü sanayi devrimine geçiş için çalışmalara hız verilecek. Yerli marka otomobile dönük çalışmalar hızlanacak. Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin

artırılmasına yönelik destek sağlayan kurumlar arasında koordinasyon güçlendirilecek. Yerli ürün ve teknolojiler geliştirilmesine yönelik araştırma programları desteklenecek.

Başta uzay, havacılık ve savunma sanayi olmak üzere, yerli ve milli sanayini güçlendirmek için gerekli adımlar atılacak. Yüksek teknolojili ürünlerde kamu alım garantisine dayalı üretim yapılabilmesi için ürün bazlı yerli tedarik modelleri geliştirilecek ve uygulanacak.

Üretim Paketi açıklanacak.

Girişimcileri desteklemek için finansman eksiğinin en çok hissedildiği erken aşamaya yönelik bir fon kurulacak. Yüksek teknolojik değeri olan katma değerli ürünlere öncelik verilecek.

Yatırımlara, uzun vadeli finansman sağlayan yatırım kalkınma bankacılığı teşvik edilecek. Kalkınma Bankası stratejik sektörlerde yapılacak yatırımları uzun vadeli olarak fonlanacak. OSB’si olmayan il kalmayacak.

KIDEM TAZMİNATINDA UZLAŞMA

İş güvencesi ve kıdem tazminatı hususları tüm sosyal taraflarla görüşülerek çalışanın hak ve hukuku gözetilmek suretiyle birlikte ele alınacak. Nitelikli yabancı uyruklu çalışanların ve ailelerinin ikamet iznine ve çalışmalarma ilişkin süreçler kolaylaştırılacak ve iyileştirilecek.

Prim yapılandırmaları ekonomik kriz ve doğal afet gibi istisnai haller dışında uygulanmayacak.

ÜÇÜNCÜ NÜKLEER SANTRALA START

Enerjinin nihai tüketiciye sürekli, kaliteli, güvenli, asgari maliyetlerle arzını ve eneıji temininde kaynak ve bölge çeşitlendirmesi esas alınacak. Yerli ve yenilenebilir enerji kaynakları mümkün olan en üst düzeyde değerlendirilecek. Kömür ve yenilenebilir enerjiye dönük yeni model çalışmaları tamamlanacak.

Azerbaycan ile hükümetler arası anlaşmayla imzalanan, TransAnadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Projesi hayata geçirilecek. Nükleer eneıjide iki santrale ek olarak görüşmeleri yürütülen üçüncü santralin yapımına başlanacak. Komşu ülkelerde elektrik ticareti kapasitesi artırılacak.

MEGA PROJELERE DEVAM

Ulaştırmada mega projelere devam edilecek. Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Avrasya tüneli tamamlanacak. Ankara-Istanbul arasını 1.5 saate indirecek yüksek hızlı tren bitirilecek. Kanal İstanbul projelerine devam edilecek. Trafik yoğunluğunun yüksek olduğu kesimlerde trafik güvenliğinin artırılması ve taşıma sürelerinin kısaltılması amacıyla bölünmüş yol uzunluğu 30 bin kilometreye çıkarılacak.

Türkiye’nin liman üssü olması için büyük limanlar yapılacak. Marmara Denizi’nde kuzey güney aksında en az iki Ro-Ro terminali inşa edilecek. İstanbul limanı kurvaziyer gemilerin ana yolcu değişim limanına dönüştürülecek.

4.5G mobil elektronik haberleşme hizmetlerinin yaygınlaştırılması sağlanacak. 5 G mobil elektronik haberleşme altyapısına ilişkin Ar-Ge çalışmaları desteklenecek. Ulusal Genişbank Stratejisi hazırlanacak. Siber Suçla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı hazırlanacak. Bilişim suçları ihtisas mahkemeleri kurulacak.

EMEKLİYE UYGUN KOŞULLU KONUT

TOKİ eliyle emekliler uygun koşullarla konut sahibi yapılacak.

Toplum yararına programlarda ailesinde çalışan olmayanlara öncelik verilecek. Bu programa mesleki eğitim boyutu katılacak. Sosyal transferler ve vergi düzenlemelerinde en yoksul kesim korunacak. Genel Sağlık Sigortası kapsamında yapılan gelir testi sistemi ve buna bağlı Genel Sağlık Sigortası Primi ödemeleri gözden geçirilecek.