Ekonomist Dergisinin İstihdam 50 Araştırması

İş değiştirmek için doğru zaman mı?

Her gün birçok çalışan farklı nedeniyle iş değiştirme kararı alıyor. Kimisi daha iyi olanaklar, kimisi sektör değişikliği, kimisi ise mevcut işlerindeki düzelmeyen sorunlar nedeniyle veya haklarını alamadığını düşündüğü durumlarda iş değiştirme kararı alıyor. Bu kararın verilmesi veya akla gelmesi genellikle yılın belli zamanlarında daha fazla oluyor. Bunlar da yılbaşında terfilerin, yeni işe alım planlarının yapıldığı dönem ve yılın son üç ayında performans değerlendirmelerinin yapıldığı dönemler. Bu dönemler aynı zamanda iş alternatiflerinin de daha fazla olduğu zamanlar.

Peki 2016 iş değiştirmek için doğru bir zaman mı? Oxygen Consultancy Genel Müdürü Zeynep Doğrul Aşar, bu konuda şu önerilerde bulunuyor: “Kasım ayındaki seçimler sonrasında piyasa tekrar hareketlendi. Bu hareketlenmenin yılın ilk yarısında da devam edeceği görüşündeyiz. En azından proje akışının artmasıyla bu hareketliliğin bizdeki yansıması bu şekilde. Ancak 2015’in etkilerinin 20l6’ya da tesir edip yılın geneline baktığımızda bu durumun istikrarlı olarak devam edemeyeceği, küçülmeler, satın alma ve birleşmelerle işsizliğin yine artarak süreceği görüşündeyiz. Dolayısıyla iş değiştirme kararında olan çalışanların geçmeyi planladıkları şirket ve sektörleri iyice araştırıp hızlı karar vermemelerini, temkinli hareket etmelerini öneriyoruz.”

Ülke gündeminin yoğun olduğu bir yılı geride bırakıyoruz. 20l6’ya sayılı günler kala şirketler yeni yıla ilişkin planlarını tamamlıyorlar. Peki yeni istihdam yaratmak bu planlar içinde ne kadar var? Ekonomist olarak yaptığımız İstihdam 50 Araştırmasında yer alan şirketlerin 52 bin 239 kişiyi işe alacak olması 20l6’ya ilişkin umut vaat ediyor, işe atımlarda ilk üçü 5 bin 120 kişiyle Carrefoursa, 5 bin kişiyle Doğuş Grubu ve 4 bin 700 kişiyle Turkcell Global Bilgi çekiyor.

Artık sonuna yaklaştığımız 2015, siyasi belirsizlikler ve Ortadoğu’daki çatışmaların getirdiği ekonomik dalgalanmalar nedeniyle Türkiye için zor bir yıl oldu. Pek çok şirketin yatırımlarını erteleme kararı alması, işe alım-larda yılın başında beklenen artışın ya-kalanamamasını beraberinde getirdi. Bunun sonucu olarak da geçen yıl yüzde 9,9 olan işsizlik oranının bu yıl yüzde 10,5 dolayında kapatması bekleniyor.

Elbette işe alımlar tamamen durmadı. Özellikle rekabetin yoğun olduğu, fınans, inşaat, perakende ve bilişim sektörleri işe alımlara devam etti. Yıl içinde ilginç gelişmelerden biri de hiç şüphesiz orta ve üst düzey yönetici atama ve transferlerinin artması oldu. Özellikle perakende, ilaç ve hızlı tüketim ürünleri, yönetici değişiminin en çok olduğu sektörler olarak öne çıktı.

2016 NASIL GEÇER?

Yeni yıla sayılı günler kala şirketlerin 20l6’da nasıl bir istihdam politikası izleyecekleri çokça konuşulmaya başladı. Açıkçası 2016’ya ilişkin büyüme tahminleri çok iyimser değil.

Beklentiler genelde yine yüzde 3-3,5 arasında bir büyümeye işaret ediyor. Bu da bize 2016 yılının istihdam artışı için zor bir yıl olacağını gösteriyor.

Ancak Ekonomist olarak yaptığımız İstihdam 50 Araştırması bu yönde çok da karamsar bir tablo çizmiyor. Çünkü perakende, bankacılık, ilaç, eğitim, inşaat sektörlerinde yeni yatırımlara paralel işe alım yönünde karar almış pek çok şirket var.

Sadece araştırmamıza katılan 50 şirketin toplam 52 bin 239 kişiyi işe alma planı yaptığı görülüyor. En yüksek alımı ise Carrefoursa yapmayı planlıyor. Grup, yıl içinde 5 bin 120 kişiyi işe alma hazırlığında. Önümüzdeki yıl en çok alım yapacak şirketler sıralamasında ikinci sırada ise Doğuş Grubu yer alıyor. Bugün, 50 bin kişiye istihdam sağlayan grup, 5 bin kişilik işe alım planlıyor. Doğuş Grubu’nu, 12 bin çalışanı olan ve 2016’da 4 bin 700 kişilik alım yapacak olan Turkcell Global Bilgi izliyor. Şirketin yapacağı işe alımların büyük kısmını müşteri temsilcisi pozisyonu oluşturuyor. Hazır giyimin en büyük markası LC Waikiki de 4 bin yeni alım yapacak.

HAREKETLENECEK SEKTÖRLER

Konunun uzmanları, ise alım koşullarını nasıl değerlendiriyor? 2015 yılının belirsizliklerle ve iniş çıkışlarla geçen bir yıl olduğunu hatırlatan Manpower Türkiye Genel Müdürü Reha Hatipoğlu “İş piyasalarının daraldığı bu yılın temel değişikliği, işe alım süreçlerinin uzamasıydı. İşverenlerin pozisyon almasındaki yavaşlama işe alım süreçlerini de olumsuz etkiledi” diye konuşuyor. Hatipoğlu, 2016 yılının tamamını ön-göremeseler de işe alım eğrisinin yılın birinci çeyreğinde yukarı doğru seyir izleyeceği yönünde tahminlerini de paylaşıyor. Bu gelişmelere rağmen, 2016’nın istihdam piyasaları açısından zor bir yıl olacağını öngören Hatipoğlu, enerji ve ilaç sektörünün 2016’da yeniden hareketlenmesini beklediklerini sözlerine ekliyor.

HumanGroup Genel Müdürü Gaye Özcan, artması beklenen altyapı ve üstyapı yatınmlarıyla birlikte gayrimenkul sektörü, AVM yatırımları inşaat ve yan sanayiinde de istihdam artışının söz konusu olmasını beklediğini anlatıyor. Özcan da Hatipoğlu gibi bankacılık ve fınans sektörünün de hareketliliğini koruyacağı görüşünde. Rekabetçiliğini sürdürmek isteyen Türk firmalarının uluslararasılaşma ve yurtdışı pazarlara açılma ya da mevcut pazarlarını genişletme eğiliminde olduklarını hatırlatan Özcan, bunun da istihdama olumlu yansıyacağını anlatıyor.

SATIŞ VE PAZARLAMA ÖNDE

Gaye Özcan, “Asgari ücrette yapılacak artış da istihdam eğiliminde etkili olacaktır. Özellikle emek yoğun çalışan perakende, tekstil, inşaat, imalat gibi sektörlerdeki alımlarda bu anlamda bekleme devam ediyor” diyor. Özcan, 2016’da özellikle bankacılıkta dijital iş tanımı içeriği bulunan pozisyonların öne çıkmasını beklediğinin de altını çiziyor.

Her konjonktürde olduğu gibi satış ve pazarlamanın her seviyede en çok istihdam edilen pozisyon olacağını söyleyen Reed Türkiye Genel Müdürü Asiye Yıldırım, “2015 yılında yapılan yatırımların 2016’ya da sarkacağı gerçeğinden yola çıkarak, telekomünikasyon alanındaki teknik, proje yönetimi, müşteri yönetimi pozisyonlarının da öne çıkacağını düşünüyoruz” diyor. Yıldırım, dijitalleşmenin çok hızlı şekilde hayatımıza girmesiyle birlikte, hemen hemen tüm sektörlerde, e-ticaret yönetimi, sosyal medya yönetimi, dijital pazarlama yönetimi üzerine orta düzey yönetici koltuklarının açılmakta olduğunu anlatıyor. Asiye Yıldırım, müşterilerinden bu pozisyonların istihdamı için başvurular aldıklarını belirtiyor. Yıldırım, yine hızlı gelişen teknolojinin bir sonucu olarak, özellikle teknoloji, finansal hizmetler gibi sektörlerde risk yönetimi ve risk denetimi pozisyonlarının işe alımı ile ilgili talepler aldıklarına da vurgu yapıyor.

TALEP GÖREN POZİSYONLAR

2016 yılında bankacılık sektöründe kredi kartı satış temsilcisi ve gişe yetkilisi pozisyonlarının sayı olarak ön plana çıkacağını söyleyen Adecco Türkiye İK Direktörü Akgül Can Beyhan, özellikle bilişim sektöründe uzmanlık gerektiren niş pozisyonların başı çekeceğini de anlatıyor. Beyhan, perakende sektöründeki mağaza yöneticisi ve satış temsilcisi pozisyonlarının, hem işe alım sayısı hem de iş fırsatlarına yapılacak başvuru sayısı olarak bankacılık sektörüyle başa baş seyredeceğini de sözlerine ekliyor.

Eleman.net Murahhas Üyesi Savaş Ünsal ise talebin yoğun olacağı pozisyonlarla ilgili olarak şunları söylüyor: “Tarım sektörüne yönelik işlere ilgide ciddi bir azalış söz konusu. Bilgisayar programcılığı, bilgisayar mühendisliği, yazılım uzmanlığı, veritabanı yönetimi, grafik, dijital tasarım, sosyal medya uzmanlığı, internet pazarlama, iş ve çevre güvenliği uzmanlığı, pilot ve uçak teknisyeni gibi pozisyonlara ilgi ise giderek artıyor.”

Savaş Ünsal, sosyal medya uzmanlığı, iş güvenliği uzmanlığı ve yazılım geliştirme gibi pozisyonların, son yıllarda hem aday hem de firmalar açısından talebin arttığı meslek dalları olarak karşımıza çıktığını söylüyor. Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde ise inovasyon ve gelişim uzmanlığı, fason yöneticiliği, internet gazeteciliği, mobil uygulama geliştirme, risk yöneticiliği ve iş zekası uzmanlığı gibi mesleklerin yıldızının parlayacağını öngörüyor.

YÖNETİMDE DEĞİŞİM SÜRECEK

2015 yılında dümene kriz yönetimi ve değişim yönetimi nitelikleriyle öne çıkan işgücü profillerinin geçtiğini söyleyen İK danışmanları, bu trendin 2016 yılında da devam edeceğini öngörüyor. Üst düzey değişimin ikinci dalgasına genelde CFO-fı-nans direktörü ve CHRO-İK direktörü pozisyonlarının girmesi bekleniyor.

MY Executive Kurucu Ortağı Müge Yalçın, önümüzdeki yıl öne çıkacak ve sık duyacağımız pozisyonlardan birinin de CDO-dijital dönüşüm direktörlüğü olacağını söylüyor. Yalçın, konuşmasını şöyle sürdürüyor: “Şirketlerin dijital stratejilerinin oluşturulmasından ve uygulanmasından, kısaca tüm dijital aktivitelerden sorumlu; bilişim teknolojileri, satış, pazarlama, strateji ve iş geliştirme, flnans alanlarının birçoğunda deneyim kazanmış, YK başkanı ya da genel müdüre bağlı çalışan üst düzey yöneticiler olarak tanımlayabileceğimiz CDO’lar, önümüzdeki yılın en çok aranan pozisyonu olacak gibi görünüyor.”

BÜYÜK GRUPLARIN ALIMLARI

2016 yılında büyük gruplarda da alımların sürmesi bekleniyor. 50 bin çalışanı olan Doğuş Grubu bunlardan biri. Doğuş Grubu, 2016 yılında yaklaşık 5 bin kişiyi istihdam etmeye hazırlanıyor. Doğuş Holding İnsan Kaynaklan Bölüm Başkanı Ebru Esmen Mete, “Doğuş Grubu olarak son dönemde teknoloji, spor, yeme-içme ve eğlence sektörlerinde yaptığımız yatırımlar kapsamında teknik bilgi ve uzmanlık gerektiren pozisyonlarda işe alımlara yoğunluk vereceğiz” diyor.

Yaklaşık 27 bin çalışanı olan Zorlu Grubu, 2016 yılında 3 bin 200 kişiyi işe almayı planlıyor. Yaratacakları yeni istihdamın yüzde 80’inin üretim yapan sanayi şirketleri için mavi yakalı çalışan alımı olacağını söyleyen Zorlu Holding İnsan Kaynaklan Direktörü İbrahim İnceçam, faaliyet gösterdikleri tüm illerde işe alım yapmayı planladıklarını anlatıyor.

13 bin 492 kişinin çalıştığı Eroğlu Holding ise önümüzdeki yıl bin 500 kişiyi işe almaya hazırlanıyor. Eroğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Eroğlu, “Daha çok mavi yakalı personel olan fabrika çalışanı ve buna ek olarak perakende satış danışmanı pozisyonlarında işe alım yapılmasını planlıyoruz” diye konuşuyor.

Tekstil, enerji, çimento, iş ve tarım makinaları ve ambalaj gibi değişik sektörlerde faaliyet gösteren Sanko Holding ise 2016 yılında 2 bin 500 kişiyi bünyesine katmayı planlıyor. Özellikle üretim ile satış ve pazarlama pozisyonları için işe alım yapılması hedefleniyor.

FİNANSTA KİMLER ALIYOR?

İK danışmanlarının da altını çizdiği üzere, 2016’da istihdam açısından hareketlilik yaşanacak sektörlerden biri de fınans sektörü olacak. Örneğin TEB, banka ve grup şirketleri için iş hedeflerine bağlı büyümeyle birlikte yaklaşık 250-300 kişiyi işe almayı planlıyor. TEB İK ve İnovasyondan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Nilsen Altıntaş, ağırlıklı olarak alımla-n 2016’nın ilk altı aylık döneminde yapacaklarını söylüyor.

2016’da yaklaşık 80 kişiyi işe almayı planlayan NN Hayat ve Emeklilik, alımları satış pozisyonları için yapmaya hazırlanıyor. Burgan Bank İK Genel Müdür Yardımcısı Levent Ergin, şu anda iştirakleri hariç bin 28 çalışanlan olduğunu hatırlatıyor ve bu rakamı 2016 yılında yüzde 10 artırma hedefinde olduklannı paylaşıyor.

Finansbank, 2016 yılında bankanın stratejisi ve hedefleri kapsamında, 2 binin üzerinde işe alım gerçekleştirmeyi planlıyor. İşe alımları Türkiye genelindeki farklı şubeler, saha satış, çağrı merkezi ve genel müdürlük ekipleri için gerçekleştireceklerini söyleyen Finansbank İK Genel Müdür Yardımcısı Hakan Alp, “Genel müdürlük kapsamındaki müfettiş yardımcısı ilanımızı önümüzdeki nisan ayında yayınlayacağız. Onun haricindeki işe alımlarımızı yıl içerisine yayılmış bir şekilde gerçekleştireceğiz” diye konuşuyor.

İşe alımları ihtiyaçları doğrultusunda tüm yıl boyunca yapan Garanti Emeklilik ise 2016 yılında Türkiye genelinde 100 kişilik bir alım yapmayı öngörüyor.

PERAKENDE HAREKETLİ

Çalışan sirkülasyonu nedeniyle her zaman işe alımlar açısından hareketli sektörlerden olan perakende, 2016’da da işe alımlan sürdürecek. Bu sektörün önemli oyuncuları yılın başından itibaren işe alım yapmaya hazırlanıyor.

LC Waikiki, Türkiye dahil 28 ülkede 580 mağazası ve 25 bin 500 çalışanı bulunan bir kurum. 2016 yılında merkez ofis için 200 kişi işe almayı planladıklarını söyleyen LC WAikiki İK Kordinatörü Edward David Southall, bu yöndeki diğer planlarını ise şöyle anlatıyor: “Merkez ofis dışında Türkiye’de açılmasını planladığımız yaklaşık 45 yeni mağazamız ile birlikte ortalama bin 800 kişilik alım yapmayı planlanıyoruz. Uluslararası Mağazacılık kapsamında, yurtdışında operasyonda bulunduğumuz 27 ülkede, önümüzdeki yıl açacağımız yeni mağazalarla birlikte yaklaşık 2 bin kişi istihdam edeceğiz.”

Boyner Grup, 12 bine yakın çalışanı ve 500’ün üzerinde mağazasıyla Türkiye’nin en büyük gıda ve elektronik dışı perakende grubu. Hem üretim faaliyetleri, hem mağazacılık faaliyetleri hem de online ve mobil perakende alanında onlarca farklı pozisyon için istihdam yaratan şirket, 2015 yılında 2 bin 700 yeni işe alım yaptı. Boyner Grup İnsan Kaynaklan Müdürü Buse Özen, 2016 yılında yaklaşık olarak bin yeni istihdam yaratmayı hedeflediklerini söylüyor. Özen, bu pozisyonların çoğunun ise mağazalar için satış danışmanlarından, çoğunlukla da gençlerden oluşacağını belirtiyor.

KADROLARI GENİŞLEYECEK

H&M Türkiye IK Müdürü Melike Fora Özkar, 43 olan mağaza sayısını 2016 yılında yüzde 10-15 oranında büyütmeyi hedeflediklerini söylüyor. Bu hedef doğrultusunda bin 200-bin 400 kişiyi işe alacaklarını belirten Özkar, ofis pozisyonları, mağaza müdürü, departman müdürü, görsel düzenleme sorumlusu, nakit ofis sorumlusu ve satış danışmanı almayı planladıklarının altını çiziyor.

Bugün bin kişiye yakın personeli bulunan Saat & Saat, 2016 yılında her ay 15 kişiyi ekibe katma planı yapıyor. Saat & Saat Genel Müdür Yardımcısı Hayati Bayraktar, “Şirketimizde işe alımlar ağırlıklı olarak mağaza müdürü ve satış danışmanı pozisyonunda yapılmakla birlikte, yıl içerisinde işten çıkan personelin yerine veya yeni kadro planlamalanmızla, ihtiyaç doğrultusunda değişiklik gösteriyor” diye konuşuyor.

ÖZEL OKULLARA ÖĞRETMEN

Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da eğitim sektörü işe alımlara devam edecek. Bugün yaklaşık 10 bin kişiye istihdam sağlayan Doğa Okulları’nın CEO’su Bünyamin Çelikten, 2016 yılında büyüme hedefleri doğrultusunda ekiplerine bin 500 kişi katacaklarını söylüyor. Ağırlıklı olarak öğretmenlik pozisyonlan için alım yapacaklarını söyleyen Çelikten, sınıf öğretmenliği ve İngilizce öğretmenliği pozisyonları için aday arayışlannın daha yoğun olduğunun altını çiziyor.

Bahçeşehir Koleji, 450-500 kişiyi bünyesine katmaya hazırlanıyor. İstanbul için yaklaşık 300, Ankara için 80, İzmir için 75, diğer iller için ise 25 kişi almayı planlayan kurum, öğretmenlik ve destek personeli alacak.

Şu anda 524 kişiye istihdam sağlayan Era Koleji de 2016’da işe alım yapma planları yapıyor. 400 kişiye istihdam sağlamayı planlayan kurum, kampüs müdürü ve müdür yardımcısı, sınıf öğretmeni, rehber öğretmen, branş öğretmeni almayı planlıyor.

Talebin yoğun olacağı 15 pozisyon

1. Satış ve pazarlama uzman ve yöneticisi
2. Mühendis
3. E-ticaret yöneticisi
4. Sosyal medya yöneticisi
5. Risk yönetimi uzmanı
6. Mağaza yöneticisi
7. Bilgisayar programcılığı
8. Veri tabanı yöneticisi
9. Öğretmen
10. Grafiker
11. iş ve çevre güvenliği uzmanı
12. Uçak teknisyeni
13. Kredi kartı satış temsilcisi
14. Gişe yetkilisi
15. CF0

Adayları öne çıkartan 13 özellik

1. iletişim becerisi
2. Farklı kültürlere adapte olabilmek
3. Birden fazla yabancı dil kullanımı
4. Mobilite
5. Ekip çalışmasına yatkınlık
6. Yaratıcılık
7. Zaman yönetimi
8. Müşteri odaklılık
9. Sonuç odaklılık
10. Problem çözme kabiliyeti
11. Stresle başa çıkabilmek
12. Analitik düşünmek
13. Gelişmeye açık olmak