Ekonomiye güven tam

Ekonomik Güven Endeksi temmuzda yüksek artış gösterdi. Veriler 15 Temmuz öncesine ait olsa da uzmanlar, birlik ve beraberlik duygusu sayesinde ağustosta da güvenin artmaya devam edeceği görüşünde…

KÜRESEL piyasalarda yükseliş eğilimi sürüyor. Brexit sonrası merkez bankalarından gelen parasal genişleme adımları risk iştahım artırıyor. Amerikan Merkez Bankası FED’in geçen hafta yaptığı toplantıda faiz artışına yönelik herhangi bir işarete yer vermemesi doların değer kaybetmesine neden oldu. FED’in faiz artışları konusunda acele etmeyeceğini göstermesi gelişen ülke piyasalarına yönelik sermaye akımına olumlu yansıyor.

İçeride ise 15 Temmuz’da yaşanan darbe girişiminin ardından normale dönme çabaları sürüyor. Ekonomide gelen makro veriler henüz olumsuz bir yansıma olmadığını gösteriyor. Temmuz ayma ilişkin ekonomik güven endeksi ve alt endeksleri oluşturan reel kesim, tüketici ile sektörel endeksler artışa işaret ediyor. Uzmanlar güven endeksleri için yapılan anketlerin 15 Temmuz öncesini kapsaması nedeniyle verilere henüz yansımadığı görüşünde. Ekonomik Güven Endeksi’nin 15 Temmuz öncesi ortaya çıkan iyimser havanın etkisiyle yüzde 15’e yakın arttığına dikkat çeken uzmanlar, küresel ölçekteki parasal genişlemenin yanı sıra Rusya ve İsrail ile krizin çözülmesinin yarattığı iyimserliği hatırlatıyor. Uzmanlar, 15 Temmuz darbe girişiminin tüketici ve reel kesim üzerindeki etkileri konusunda ise temkinli beklentilere sahip. Darbe girişimi sonrası ortaya çıkan milli birlik ve beraberlik duygusu olumsuz beklentilerin aksine güven endekslerini olumlu bile etkileyebilir.

EKONOMİYE GÜVEN ARTTI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), temmuz ayına ilişkin ekonomik güven endeksini geçen hafta açıkladı. Buna göre, Ekonomik Güven Endeksi, temmuzda geçen aya göre yüzde 14.9 artarak 83.33 değerinden 95.7 değerine çıktı. Ekonomik Güven Endeksi’ndeki artış, hizmet sektörü, perakende ticaret sektörü, inşaat sektörü ve reel kesim (imalat sanayi) güven endekslerindeki artışlardan kaynaklandı. Temmuzda, İnşaat Sektörü Güven Endeksi yüzde 2.5 artarak 82.95, Hizmet Sektörü Güven Endeksi yüzde 5.3 artarak 100.86, Reel Kesim (imalat sanayi) Güven Endeksi yüzde 1.9 artarak 106.30 ve Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi ise yüzde 3.9 artarak 103.56 değerine yükseldi. Tüketici Güven Endeksi ise söz konusu dönemde yüzde 3.5 azalarak, 67.03 değerine düştü.

REEL KESİMDE İYİMSERLİK

Merkez Bankası tarafından hesaplanan Reel Kesim Güven Endeksi temmuzda 1.2 puan artarak 108’e yükselirken, Mev-simsellikten Arındırılmış Güven Endeksi 2 puan artarak 106.3’e yükseldi. Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, son üç aydaki toplam sipariş miktarı, gelecek üç aydaki üretim miktarı, mevcut toplam sipariş miktarı, mevcut mamul mal stoku miktarı, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, genel gidişat ve gelecek üç aydaki toplam istihdam miktarı endeksi artış yönünde etkilerken, sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkiledi.

Gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi ve ihracat sipariş miktarına ilişkin artış yönlü beklentilerin bir önceki aya göre güçlendiği, iç piyasa sipariş miktarına ilişkin artış yönlü beklentilerin ise zayıfladığı görüldü.

TÜKETİCİ GÜVENİ AZALDI

TÜİK ve Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen Tüketici Eğilim Anketi sonuçlarından hesaplanan Tüketici Güven Endeksi, temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 3.5 oranında azaldı. Haziran ayında 69.43 olan endeks temmuzda 67.03 oldu. Endeksi oluşturan anket sonuçlarına göre, hanenin maddi durum beklentisi yüzde 3.1, genel ekonomik durum beklentisi yüzde 1.6, işsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre yüzde 3.3 oranında azaldı. Ayrıca Tasarruf Etme İhtimali Endeksi yüzde 11.9 oranında düştü.

KAPASİTE YATAY SEYREDİYOR

Merkez Bankası tarafından temmuz ayında imalat sanayisinde faaliyet gösteren 2 bin 624 işyerine İktisadi Yönelim Anketi formu gönderildi. 2 bin 113 katılımcıdan yanıt alındı. Tüm katılımcıların yatırımları ağırlıklı olarak toplulaştırıldı. Buna göre, imalat sanayisi genelinde kapasite kullanımı, temmuz ayında bir önceki aya göre 0.4 puan düşüşle yüzde 75.7’ye geriledi. Aynı dönemde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı da bir önceki aya göre 0.5 puan düşüşle yüzde 74.8 oldu.

“15 TEMMUZ ETKİLEMEYEBİLİR”

Piri Reis Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, güven endekslerinin her ayın 20’sinden diğer ayın 20’si arasındaki dönemi kapsadığına dikkat çekiyor. Ya da ayın ilk 15 ila 20 gününü kapsadığını belirtiyor. Aslanoğlu’na göre, temmuz ayının ilk 15 gününe bakıldığında Rusya krizi çözülmüştü. İsrail ile yeniden yakınlaşma olmuştu. Küresel ölçekteki parasal genişleme adımları moralleri düzeltmişti. Nitekim sektörel bazda hizmet ve perakende ticaret sektörlerinin artışı turizmdeki düzelmeden kaynaklanıyor. Güven endeksiyle ilgili verilere 15 Temmuz etkisinin henüz yansımadığım belirten Aslanoğlu, ağustos ayı verilerinde etkilerin görülebileceğini söylüyor. Aslanoğlu bu etkilerin ise beklendiği gibi olumsuz olmayabileceğini, darbe girişimine karşı toplumda birlik beraberlik duygusunun öne çıktığını vurguluyor. Ağustosta güven endekslerinin artmaya devam etme ihtimaline dikkat çekiyor.

“KÜRESEL ŞARTLAR OLUMLU”

Burgan Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü Burak Demir-pehlivan’a göre, 15 Temmuz darbe girişimi olmasaydı piyasa önemli bir rahatlama süreci izliyordu. FED’in faiz artışının ötelenmesi ve Brexit sonrası parasal genişleme kararları risk iştahını artırmıştı. Şu anda küresel tarafta Türkiye’yi baskılayacak bir gelişme yok. Küresel şartlar iyi gidiyor. Güven endekslerini en çok etkileyen dolar kurunda gevşeme yaşanıyor. İçerdeki gelişmeler bir miktar tansiyonu yükseltiyor. İçerisi ne zaman sakinleşirse küresel gelişmelerin doğru yansımalarını görebiliriz. Şu anda volatil olmaması nispeten önemli. Şu an için 15 Temmuz’un komplikasyonlarını görebilecek veriler yok. Daha önceki hava küresel şartlardan kaynaklanıyordu.

Tedbirler! oynaklığı sınırladı

Merkez Bankası 2016 yılının III. Enflasyon Raporu’nu geçen hafta Ankara’da açıkladı. Raporda bir önceki enflasyon tahminleri değişmedi. Buna göre, enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla, 2016 sonunda yüzde 6.6 ila yüzde 8.4 aralığında orta noktası yüzde 7.5, 2017 sonunda ise yüzde 4.3 ila yüzde 7.7 aralığında orta noktası yüzde 6 olarak gerçekleşeceği öngörülüyor. Raporun sunumunu yapan Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası piyasalarda yaşanan dalgalanmaların risk primlerinin tekrar artmasına ve piyasa oynaklığına yol açtığına işaret etti. Buna karşın Çetinkaya piyasaların etkin işleyişi için 17 Temmuz’da yeni önlemler aldıklarını hatırlattı. Çetinkaya’ya göre, likidite tedbirleri piyasalarda yaşanan yurtiçi gelişmeler kaynaklı oynaklığı sınırladı. Merkez Bankası darbe girişiminden iki gün sonra maıjinal fonlama faizini 25 baz puan düşürerek yüzde 8.75 seviyesine indirmişti. Murat Çetinkaya piyasalardaki gelişmeleri yakından takip ederek, gerekmesi halinde finansal istikrarı destekleyici ek tedbirler almaya devam edeceklerini ifade etti.