En çok kullanılan 10 online seçim platformunu inceledik

DÎJİTAL teknolojiler hayatın her alanına girmeye devam ediyor. Seçimler de bu alanlardan bir tanesi. Ne var ki, güvenlik ve gizlilikle ilgili çekinceler halen aşılabilmiş değil. Ancak gerek maliyeti düşürmesi gerekse işleri hızlandırması teknolojinin en mahrem alanlarımızdan birisi olan seçim konusuna da girmesini zaruri kılıyor. Teknolojik gelişmeler, çok uzak olmayan bir gelecekte internetten oy kullanma biçiminin hayatın her alanına yaygınlaşabileceğim gösteriyor.

Seçimlerde yolsuzluk yapılması ve kişisel bilgilerin gün yüzüne çıkması ihtimali ise insanların bu sisteme halen mesafeli durmasına neden oluyor. Sistemin arızalanması, oyları hatalı kaydetmesi, elektriklerin kesilmesi elektronik seçimin başına gelebilecek sorunlardan bazıları. 2004’te ABD’nin Kaliforniya Eyaleti’nde yapılan elektronik seçimlerde 6 binden fazla yabancı oy tespit edildi. Benzer bir durum 2005’te Almanya’da tespit edildi ve güvenlik açığı sebebiyle sistemin kullanımından vazgeçildi.

Kanada, Estonya, İngiltere, İsviçre, Belçika, Fransa ise bu sistemi pilot proje olarak bazı bölgelerde uyguluyor. Seçmenlerin birden fazla oy kullanmasını önlemek için bir aygıt aracılığıyla seçmenin parmak izi almıyor ve ulusal veri tabanındaki parmak izleriyle karşılaştırılıyor. Günümüzde cep telefonlarının parmak izi alabildiğini düşünürsek mobil uygulamadan oy vermek çok daha kolay olacak tahmininde bulunabiliriz.

Şimdilik bu platformlar şirketler ve okullar tarafından kurum içi seçimlerde kullanılıyor ancak yakın gelecekte güvenlik problemleri aşılıp ulusal ve yerel seçimlerde de kullanılacağı aşikar, işte, bu nedenle dünyada çeşitli platformlarda kullanılan 10 online seçim platformunu inceledik…

VoxVote

FİYATI 99 DOLARDAN BAŞLIYOR

2013’te Vincent van Witteloostuyn tarafından Hollanda’da kurulan online oy verme uygulaması VoxVote şimdilik konferanslar, seminerler ve diğer toplantılardaki interaktif oylama işlemleri için kullanılıyor. Kurucusunun 20 yılı aşkın bir veri toplama ve pazar araştırmacılığı deneyimi üzerine kurulan ve araştırma geliştirme faaliyetleri için Hindistan’da bir merkez açan VoxVote “Keep it simple” (Basit tut) mottosunu benimsemiş, ilk beş etkinlik için ücret talep edilmeyen uygulamada kullanıcılara doğru/yanlış sorularının yanı sıra çoktan seçmeli sorular da yönlendirilebiliyor. Sonuçların soru soran tarafından anında görülebildiği uygulamada oy kullananların kimliği ise isteğe göre gizli tutulabiliyor. Sonuçlar grafikler halinde sosyal medyada paylaşılabiliyor ve mail vasıtasıyla isteyen herkese gönderilebiliyor. İlk beş ücretsiz etkinlik dahil olmak üzere toplamda sekiz etkinliğin yapılabildiği paket 99 dolardan satılırken 15 etkinliğin olduğu paket 199 dolardan, 65 etkinliğin yapılabildiği paket ise 599 dolardan satılıyor.

Election Runner

1 MİLYON KİŞİ KULLANABİLİYOR

Amerika menşeili Eko Internet Marketi ng firması tarafından geliştirilen ve 2016’da piyasaya sürülen Election Runner her kesime ve sektöre hitap eden bir online oy verme uygulaması. Hazırlanan sorular uygulamanın bulut ortamında saklanıyor. Dileyen kişi uygulamaya girip arama kısmına okul, şirket gibi seçim yaptıran kurumun adını yazıyor. Sonuçlar kullanıcılar tarafından da görüntülenebiliyor. 20 seçmene kadar ücretsiz olan uygulama 100 seçmene kadar 15 dolar, 300 seçmene kadar ise 29 dolardan satılıyor. 1 milyon ve daha fazla oy veren için de hizmet veren uygulamada bu rakamlar için özel fiyat talebinde bulunulması gerekiyor. Hatta firma 2016 Amerika başkanlık seçimleri için “Eğer çocuklar oy kullanabilseydi Amerika başkanı kim olurdu?” başlıklı bir seçim yapmış; ne var ki 5-18 yaş arası çocuklara oy kullanma hakkı tanınan seçimin sonuçlan açıklanmamış.

OPAVOTE

GÜVENLİK KONUSUNDA ÇOK İDDİALI

2011’de avukat ve elektrik mühendisi girişimci Jeff O’Ncill tarafından Amerika’da geliştirilen online oy verme uygulaması OpaVote dört farklı seçim sistemleri uyguluyor.

• Geleneksel yöntem: Seçmenin bir adayı seçmek için sadece bir kutuyu işaretlediği yöntem.

• Sıralama usulü: Adayları seçmek yerine tercihlerine göre sıraladıkları yöntem.

• Tek aktarılabilir yöntem: Orantılı temsil ile birden çok aday seçmek için tercih edilen yöntem.

• Oraniısal yöntem: Seçmenlerin ellerindeki yüzdelik oranı adaylara istedikleri şekilde dağıttıkları yöntemdir.

Sonuçların yalnızca seçimi yapan ve oy veren tarafından görülebildiği uygulamada kimin hangi seçeneği işaretlediği ne seçim düzenleyici ne de seçmenler tarafından görülebiliyor. En fazla 1 milyon kişinin oy kullanabildiği uygulama yanlış kullanılan oylar ise geri alınamıyor. Firma “Encryption (SSL)” sistemi tarafından gizliliği korunan uygulamaya kötü niyetli internet korsanlarının girmesinin imkansız olduğunu iddia ediyor. 10 tane adayın ve 25 seçmenin olduğu seçimler ücretsizken bu rakamların üstünde gerçekleşen seçimler ise ücrete tabi. Ücretler aday sayısıyla doğru orantılı. Örneğin 20 adayın yarıştığı bir seçimde bu uygulamayı kullanmak için organizatörün 20 doları gözden çıkarması gerekiyor.

ASSOCIATION VOTING

DERNEK VE OKULLARIN TERCİHİ

ABD menşeili AV firması tarafından 2008’de geliştirilmeye uygulama mobil cihaza indirilmeden, internet üzerinden hizmet veren bir servis. 15 milyon kişiye kadar seçim yaptırabilen uygulama ayrıca sonuçları istenildiği takdirde verilen e-mail listesiyle de paylaşıyor. Noter vasıtasıyla uygulanan seçimlere resmiyet kazandırılan sistemde her seçim için noter onayı ve sertifika da sağlanıyor. 500 seçmeni geçmeyen tek seferlik seçimler 299 dolardan yapılırken bu fiyata 90 dolarlık resmi sertifika ücreti dahil edilmiyor. Kurumlar için sınırsız sayıda seçim yapılmasına izin veren yıllık paket ise 699 dolardan satışa sunuluyor. Bu paketi genelde dernek, vakıf, okul, şirket gibi düzenli seçim yapılabilecek yerler tercih ediyor. Tek seferlik deneme paketi ise ücretsiz.

BALLOTEER

SEÇMEN SAYISI SINIRI YOK

ABD’li Telusys firması tarafından yüzde 99 güvenlik ve gizlilik garantisiyle piyasaya sunulan uygulamada seçmen sayısı sınırı yok. “Temel” ve “Girişimci” ismiyle iki farklı paket sunan firma girişimci pakette birçok özellik sunuyor. Adayların fotoğrafından biyografisine kadar birçok bilginin eklenebildiği pakette yıllık sınırsız sayıda seçim yapılabiliyor. Tek seferde 500 seçmene kadar oyun kullanılabildiği paketin fiyatı 675 dolar. Bu rakamdan sonra her 5000 kişide 500 dolar daha ödenmesi gerekiyor. Telefona indirilmesi gerekmeyen Balloteer internet üzerinden seçimleri yapıyor. Sonuçlar istenilen mail adreslerine postalanabiliyor ve seçmenlerin bilgileri gizli tutuluyor.

SECURED VOTİNG

ÇOK SAYIDA SEÇENEK SUNUYOR

ABD menşeili şirket olan ve aynı isimli uygulamayı geliştiren Secured Voting firması ilk aşamada müşterilerinden seçim planını belirlemesini istiyor. Tek oy atma, yüzdelik dilim dağıtma, adayları önceliğe göre sıralama gibi opsiyonlar arasından uygun olan seçildikten sonra üyelerin cep telefonu numaralarını ya da e-mail adreslerini seçim organizatöründen talep eden firma seçmenlere bir bağlantı göndererek uygulamayı telefonlarına indirmelerini istiyor. Daha sonra seçim organizatörü adayların fotoğraflarını, bilgilerini, vaatlerini Secured Voting’e göndererek adayları bildirmiş oluyor. Seçim organizatöründen ödemeyi aldıktan sonra seçim tarihi belirleniyor ve propaganda süreci başlıyor. Seçmenlere adaylarla ilgili bilgiler gönderiliyor, vaatleri açıklanıyor. Daha sonra seçim yapılıyor ve bir saat içinde sonuçlar grafiklerle duyurulmaya başlanıyor. 25 seçmene kadar ücretsiz olan uygulama 100 kişilik seçmen grubu için 50 dolar.

POLL GATEWAY

KÜÇÜK ÖLÇEKLER İÇİN UYGUN

Konferans, şirket toplantıları, işe alımlar gibi seçmenlerin oylarının gizli kalmasını istediği daha küçük ölçekli işlerde kullanılan Poll Gateway Hindistan orijinli bir firma. Uygulamayı mobil cihaza indirmenin zorunlu olmadığı sistemde seçmenler kendi aralarında belirledikleri yahut organizatör tarafından belirlenen adaylara tek oy sistemiyle oy veriyor. Kimin hangi adaya oy verdiği bilgisinin gizli tutulduğu online uygulamada sonuçlar anında açıklanıyor. Firma bütün dünyada işbirliği yapabileceği şirketler ve yatırımcılar arıyor.