İstanbul merkezli Koç’tan Sabancı’ya, Zorlu’ya kadar Türkiye’nin büyük gruplarının iddialı oldukları alanların başında yer alan enerjiye Anadolu devleri de büyük ilgi gösteriyor. Sanko, Boydak, Kipaş, Erdemoğlu, Doğtaş gibi pek çok Anadolu devi, enerji sektöründe büyüme hedefliyor.

Enerji tüketimi her yıl büyüyen ülkelerden biriyiz. Çin’den s’onra enerji talebi en çok aıtan ülke olan Türkiye, fosil enerji kaynaklarına sahip değil. Bu nedenle de enerjide yüzde 76 oranında dışa bağımlı durumda ve yılda 60 milyar dolarlık enerji ithal ediyor. Bunun için son yıllarda enerji arzının güvenliği ile ilgili olarak nükleer enerji, yerli kömür rezervlerinin elektrik enerji üretiminde kullanılması ve yenilenebilir enerji konuları destekleniyor.

Buna bağlı olarak da son dönemde Türkiye’nin büyük gruplarının faaliyet alanları içinde ilk sıralara yerleşen enerji alanında yatırım hamleleri hız kesmeden sürüyor. İstanbul ağırlıklı yürüyen bu yatırım dalgasına Anadolu şirketlerinin de kayıtsız kalmadığı da bir gerçek. Sanko, Boydak, Erdemoğlu, Konya Şeker gibi Anadolu merkezli pek çok holding ve grup, işkolları arasına aldıklan enerji ile büyüme planları yapıyor.

1.3 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM

Kurulu kapasite olarak en büyük güce sahip olan Sanko Holding, grup şirketlerinin ihtiyacı olan enerjiyi üretmek için 1997’de enerji sektörüne adım attı. Sahip olduğu yenilenebilir enerji kaynaklarını 2006’da ‘Sanko Enerji’ çatısı altında toplayan şirket, bugün 550 MW kurulu güce sahip. Şirket, önümüzdeki 5 yıl içerisinde ise hidroelektrik, rüzgar, jeo-termal ve termik alanlarında yaklaşık bin 300 MW’lık ilave yatırım gerçekleştirmeyi hedefliyor. Şu ana kadar 1 milyar doların üzerinde enerji yatırımı yaptıklarını söyleyen Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdulkadir Konukoğlu, önümüzdeki dönemde 1.3 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirmeyi planladıklarını belirtiyor. Konukoğlu, şunları ekliyor: “Adana’da Sanibey Barajı, Rize’de Cevizlik, Kalkandere ve Kızılağaç hidroelektrik santralleri ile İstanbul Çatalca’daki rüzgar santralimiz işletmede. Yapımı devam eden iki hidroelektrik santral inşaatımız var. Bunlardan; 70 MW kurulu gücündeki Tepekışla Barajı ve HES Projesi Tokat’ta, 36 MW kurulu gücündeki Koçlu Regülatörü ve HES Projesi ise Giresun’da. Adıyaman-Gölbaşı’nda da devam eden bir termik santral yatırımımız var.”

GÜNEŞTE FIRSAT GÖRDÜ

Kayserili Boydak Holding, enerjiye gönül veren Anadolu devlerinden. 2010 yılından beri enerji sektöründe de varlık gösteren holdingin; iştirakleriyle birlikte devrede olan 150 MW kurulu gücündeki hidroelektrik santralleri, yapım ve projelendirme aşamaları devam eden 225 MW kurulu gücündeki rüzgar santralleri bulunuyor. Şirket, 2015 yılında 500 MW, 2017 yılında ise 1000 MW’a ulaşmayı hedefliyor.

Bugüne kadar yaklaşık 500 milyon dolar yatınm gerçekleştiren şirket, 2015 yılına kadar toplam yatınm tutarının 1 milyar doları aşmasını planlıyor. Önümüzdeki dönemde de hidrolik, rüzgar, güneş ve jeotermal gibi yerli ve yeşil kaynaklara ilgi duymaya devam edeceklerini söyleyen Boydak Enerji Genel Müdürü Gülte-kin Eranıl, “Gün Güneş Enerjisi şirketini de geçen yılın şubat ayında kurduk. 400 MW’lık 20 adet güneş enerjisi projesi için EPDK’ya lisans başvurusunda bulunduk” diyor.

JEOTERMAL İLE İLGİLİ

Kahramanmaraş’ın sanayi kuruluşlarından Kipaş Holding de enerji sektörüne Karaman Ermenek’te bulunan baraj ve hidroelektrik santrallerine, Karen Kahramanmaraş Elektrik Üretim A.Ş adına 2007’de aldığı üretim lisansı ile adım attı. Bu alandaki faaliyetleri, Aydm’daki jeotermal yatırımlarının başlangıcı olan Maren Maraş Elektrik Üretim Sanayi’nin 2009’da üretim lisansı almasıyla devam etti. Germencik’ teki üç jeotermal santralinde 68 MW’lık üretim gerçekleştiren şirket, Nazilli’deki jeotermal santrali için 20 MW’lık, Aydındaki iki jeotermal santrali içinse 24 MW’lık üretim lisansı aldı. Ayrıca Karaman Ermenek’te şu anda işletmede olan Balkusan Barajı ve Hidroelektrik Santralleri de bulunan şirketin dört üniteden oluşan bu santralleri, 38 MW’lık kurulu güce sahip. 208 MW’lık kurulu güç kapasitesine ulaşmayı hedeflediklerini söyleyen Maren Enerji Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ahmet Öksüz, Ermenek’te lisans başvurusunda bulundukları 38 MW gücündeki güneş enerji santral projesinin de devam ettiğini belirtiyor.

2009’dan itibaren saha lisansları ve sondaj çalışmaları için 280 milyon dolarlık, Balkusan Barajı ve HES projesi için ise 75 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını ifade eden Öksüz, “Jeotermal santrali kurmaya devam edeceğiz. Rüzgar ve güneş santralleri için eğer lisans alırsak, bu projeleri tamamlamayı istiyoruz. Jeotermal sondaj için yılda 20 adet kuyu açmayı hedefliyoruz. 2017 yılı sonuna kadar 300 MW’lık kurulu güce sahip olmayı planlıyoruz” diyor.

200 MİLYON kWh’LİK ÜRETİM

Erdemoğlu Holding de, Gaziantep’teki fabrikalarının enerji ve buhar ihtiyacını sağlamak amacıyla 2012’de 10 MW’lık kojenerasyon tesisi kurdu. Nisan ayında aldığı Çatalca’daki rüzgar santrali lisansı ile sektördeki varlığını güçlendirmeye başlayan şirketin 52,5 MW’lık bir rüzgâr santrali lisansı bulunuyor.

Bu lisansın enerji sektörüne attıkları önemli bir adım olduğunu ifade eden Erdemoğlu Holding Yönetim Kumlu Başkanı İbrahim Erdemoğlu, “Aldığımız lisans doğmltusunda, rüzgar santralimizde 100 milyon dolarlık bir yatırım yaparak, yılda 200 milyon kWh elektrik üretmeyi hedefliyoruz” diyor.

5 YILDA ENERJİDE BÜYÜYECEK

Enerjiye yatırım yapan bir başka Anadolu devi de Doğtaş. Doğtaş bünyesindeki D-Enerji Grubu’nun Çanakkale ve Denizli’deki 4 RES projesi var. Toplam 235 MW kurulu güce sahip olacak olan RES’lere Amerikalı ortaklarıyla birlikte başlamak üzere olduklarını söyleyen Doğanlar Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan, “Güney Koreli ortaklarımızla Aydın’da 141 MW’lık bir doğalgaz çevrim santrali projesi için 165 milyon dolarlık yatırım yaptık. 2016 sonu devreye girecek. Doğalgazda Çin’le de 400 MW santral için ortaklık ve finansman görüşmelerimiz var. Üç lokasyonda HES projemiz bulunuyor” diyor.

Konya Şeker ise elektrik üretiminde 59 yıllık bir tecrübeye sahip. Toplam elektrik üretimi 100 MW’a ulaşan şirket, geçen ağustosta 985 milyon dolara özelleştirilen Kangal Termik Santrali’ni de devraldı. Şirket, bununla birlikte var olan elektrik üretimini ve sektör payını yaklaşık 5’e katlamayı hedefliyor.

Kendi enerjilerini üretiyorlar

Anadolu şirketlerinin bazıları enerji sektörüne kendi ihtiyacı olan enerjiyi üretmek için girmiş. Kardemir bunlardan biri. Fabrikasında havaya atılan gazdan enerji üretecek olan şirket, 50 MVV’ltk gaz yakıtlı enerji santrali için deneme üretimine başladı. Santral yatırımına üç yıl önce başlayan ve bu işe 62 milyon dolarlık yatırım yapan şirket, artık kendi elektriğini kendi üretmeyi ve kullanım fazlasını da satmayı planlıyor. Saray Halı da kendi enerjisini üretmek için 2012 yılında enerji sektörüne adım atan şirketlerden. Şirket, geçen yıl devreye aldıkları 4 bin 290 kWh üretim kapasiteli koojenerasyon tesisinde elektrik üretim gerçekleştiriyor.

Özlem Bay Yılmaz