Enerji sektörünün 2015 beklentileri

Türkiye’nin elektrikte kurulu gücü 2014 sonunda 69 bin MW’a ulaştı. 2015 yılında 3 bin MW’lık kapasite artışıyla kurulu gücün 71 bin W’a ulaşması bekleniyor. Enerji tüketimi her yıl yüzde 5 oranmda artan Türkiye’nin yılda 3-4 bin MW seviyesinde yatırıma ihtiyacı bulunuyor. Bu da 6-8 milyar dolarlık yatırnn anlamma geliyor. 2015’te iddiah özelleştirmelerin de gündemde olması bekleniyor.

Son iki yılda eklenen 12 bin MW’lık kapasiteyle birlikte Türkiye’nin toplam elektrik enerjisi kurulu gücü 2014 sonuna doğru 69 bin MW’a yaklaştı. Elektrik üretiminin ise 2014 sonunda yüzde 3’e yakın bir büyüme ile 254 bin Gwh civarında olması bekleniyor. Ancak son 10 yıl boyunca ortalama tüketim artışının yüzde 5 dolayında gerçekleştiği, Türkiye ekonomisinin büyümeye devam ettiği ve kişi başı tüketimin hala gelişmiş ülkeler ortalamasının çok altında olduğu düşünülürse, Türkiye’nin önümüzdeki yıllarda sıkıntıya düşmemesi için hala ciddi yatırımlara ihtiyaç duyduğu bir gerçek. Türkiye’nin yılda ortalama 3-4 bin MW’lık ilave kurulu güce ihtiyacı olduğunu belirten sektör temsilcileri, “Bu da 6-8 milyar dolarlık yatırımı temsil ediyor” diyor.

Gerek TEÎAŞ tarafından yapılan kapasite projeksiyon senaryolarının ortalaması, gerekse piyasada takip edilen devreye girecek santrallerin süreçlerine bakıldığında, 2015 yılında yaklaşık 3 bin MW’lık bir kapasite artışı öngörülüyor. Dolayısıyla 2015 yılında Türkiye’nin kurulu gücünün 71 bin MW’a ulaşması bekleniyor. Sektörde şu anda 100 bine yakın kişi istihdam ediliyor. 2015’te elektrik üretim ve ticareti alanlarında yapılacak yeni yatırımlarla birlikte istihdamda bir miktar artış olacağı belirtiliyor.

EPİAŞ FAALİYETE GEÇECEK

Enerji sektörünün 2015 beklentilerinin başında ise EPİAŞ’m tescil ve kuruluş işlemlerinin tamamlanarak şirketin yıl ortası gibi faaliyetlerine başlaması geliyor. Enerji Ticareti Derneği (ETD) Başkam Cemi Aşık, 2015’te serbest tüketicilere perakende elektrik satışı konusunda rekabetin sağlanabilmesine yönelik mevzuat düzenlemelerinin ve uygulamaların denetim ve takibinin sıkılaştırıl-ması beklentisi olduğunu söylüyor. Aşık, “Diğer yandan üretim tarafında önemli özelleştirmeler de gündemde. 2015 te Doğalgaz Piyasası Kanunu Değişiklik Tasarısı’nın en kısa zamanda yasalaşması ve bu yasa uyarınca BOTAŞ’ın dikey bütünleşik yapısının ayrıştırılarak şeffaf ve rekabetçi bir piyasa yapısının oluşturulması da bekleniyor” diye konuşuyor.

İGDAŞ ÖZELLEŞTİRİLİYOR

2015 yılında gerçekleşmesi beklenen tGDAŞ özelleştirmesi de sektörün önemli işlemleri arasında yer alıyor. İGDAŞ’m sadece Türkiye’nin değil Avrupa’nın da en büyük özelleştirmelerinden biri olacağını belirten EY Türkiye Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı Müşfik Cantekinler, “İGDAŞ özelleştirmesi için yurtdışı ofislerimiz vasıtasıyla yabancı yatırımcıların ilgilendiğini ve özelleştirme sürecinde yer almak için ihale sürecini değerlendirdiklerini biliyoruz” diyor.

Deloitte Enerji ve Doğal Kaynaklar Endüstri Lideri Uygar Yörük de enerji sektörünün 2015 ajandasına ilişkin şu bilgileri de veriyor: “Dağıtık üretim dediğimiz yeni enerji kaynaklarının kullanımı konusunda 2015’te gelişmeler bekliyoruz. Lisanssız üretim bacağında birtakım sıkıntılar var. 30 kWh altı üretim tesislerine ilişkin bir taslak var, bu da önümüzdeki yılın önemli başlıklarından olacak.”

FİNANSMAN ZORLAŞTI

Proje finansmanı bulmanın zorlaşması nedeniyle 2015 yılından sonra özel sektör enerji üretim yatırımlarında azalma bekliyor. Bu trendin 2020’ye kadar devam etmesi öngörülüyor.

Sektörde olması beklenen diğer gelişmelerden bir de yenilenebilir enerji alanında. Uzun zamandır kabul edilmeyen rüzgar başvurularının Nisan 2015’ten itibaren yeniden alınmaya başlaması gündemde, Güneş enerjisi yatırımlarında da ihale aşamasına gelindiği biliniyor.

Öte yandan elektrik üretimi özelleştirmelerinin de 2015’te devam edeceğini belirten enerji uzmanları, “Portföyde kömür santrali kalmayacağı için 2015’te hidro santral özelleştirmelerine doğru bir geçiş öngörüyoruz. Daha önceki özelleştirmelerin hepsinde yerliler ilgiliydi ama hidro santral özelleştirmelerine yabancılann ilgi göstermesini bekliyoruz” değerlendirmesinde bulunuyor.

Serbest tüketici limiti düşecek

Bilindiği üzere her yıl EPDK tarafından belirlenen yıllık toplam elektrik tüketim miktarını aşan tüm tüketiciler ‘serbest tüketici’ sıfatı kazanarak elektriği arzu ettikleri bir tedarik şirketinden sağlama hakkını elde ediyor. 2014’te yıllık 4 bin 500 kWh olan serbest tüketici limitinin 2015’te kısıtlı bir düşüşle 2 bin 500 kVVh’a indirilebileceği öngörülüyor. Limitin sıfırlanmasının ise 20l6’yı bulacağı düşünülüyor.

Enerjide 2015’te neler bekleniyor?

Sinan Ak (Zorlu Enerji Genel Müdürü)

“Elektrik üretiminde doğalgazın payının azalacağı öngörüsüyle önümüzdeki dönemde yenilenebilir enerji yatırımları ağırlıklı enerji portföyümüzü çeşitlendireceğiz.

Toplam bin 6l MVV’lık kurulu gücü yönetiyoruz. 2018 sonunda kurulu gücümüzü bin 600 megavata çıkarmayı hedefliyoruz. Türkiye’nin en büyük yatırımcısı olduğumuz jeotermal alanında ise kurulu gücümüzü 300 megavata çıkarmayı öngörüyoruz. Manisa Alaşehir’deki 45 megavatlık jeotermal enerji santrali yatırımımızı 2015’in son çeyreğinde devreye almayı planlıyoruz. Zorlu Elektrik olarak da 2015’te mevcut müşteri sayımızın iki katı kadar yeni müşteri edinmeyi hedefliyoruz. Müşteri sayı ve hacmindeki büyümeyi özellikle KOBİ tarafında gerçekleştirebilmek bizim için ayrı bir önem taşıyor.”

Mehmet Acarla (Borusan EnBW Genel Müdürü)

“Kurulu gücümüz 160 MW. 2014 yıl sonu itibariyle Bandırma RES kapasite artışı projemizin devreye alınmasıyla kurulu gücümüz 187 MW olacak. Rüzgâr enerjisinde başlatmış olduğumuz diğer yatırımları 2015 yılı ortalarında devreye alacağız. Yeni yatırımlarımız bize 180 MW kazandıracak.

Böylece rüzgâr enerjisinde orta vadeli hedefimiz olan 317 MVV’lık üretim kapasitesini yakalamış olacağız. Portföyümüzde bulunan Çanakkale Saros RES, 138 MW kurulu gücü ile Türkiye’nin en büyük rüzgâr enerji santrallerinden biri olacak. En kısa zamanda bu yatırıma başlamayı düşünüyoruz. Güneş enerjisiyle de ilgileniyoruz ve bu alanda 200 MW civarında kurulu güç planlıyoruz. Ancak güneş enerjisinde henüz proje geliştirme aşamasındayız, ihaleleri takip ederek bunların sonuçlarına göre projelere yönelik çalışmalarımıza devam edeceğiz. Hidroelektrik santrallerle ilgili fırsatları da değerlendireceğiz.”

Yetik K. Mert (Enerjise CEO’su)

“2014 yıl sonu itibariyle, yüzde 53’ünü yenilenebilir enerji kaynaklarının oluşturduğu yaklaşık 2 bin 800 MW kurulu gücümüz ile Türkiye’nin en büyük serbest üreticisi konumundayız. 2015 yılı içinde, inşaatına devam eden 450 MW’lık Tufanbeyli santralinin ilk ünitesini, 82 MVV’lık Yamanlı ve 62 MVV’lık Doğançay hidroelektrik santrallarımızı işletmeye almayı planlıyoruz.”