Enerji şirketlerinin ilk çeyrek bilanço görünümü

Enerji şirketleri, ilk çeyrekte de iyi sonuçlar elde edemedi. Şirketlerin döviz borçlu yapısının kârlılıkları baskıladığı, kur artışıyla yükselen finansman maliyetlerinin risk oluşturduğu kaydediliyor. Toparlanma için ise TL’de dengeli bir seyre ihtiyaç duyuluyor.

Geçen hafta piyasaların dikkati, S-400 konusunda ABD’den gelecek olası yaptırımlardaydı. İlk ülke arasındaki görüşmeler yaptırımların sınırlı olacağı beklentisini artırarak piyasaları destekledi.

Haftanın genelinde de Türkiye varlıkları dünyadan pozitif ayrıştı. Piyasalarda görünüm böyleyken, dövizdeki hareketlenmelerin sektörel bazda etkileri borsa yatırımcıları için önem arz ediyor.

Döviz denince akla gelen ilk sektörlerden biri ise enerji. Çünkü TL’deki değer kaybı, hammaddede ithal girdi kullanımının yaygın olduğu enerji sektörü için önemli bir risk oluşturuyor. Biz de enerji şirketlerinin ilk çeyrek bilanço görünümünü analiz ettik, beklentileri araştırdık.

ZARARLAR YÜKSEK!

2016’da yüksek zarar yazan enerji şirketlerinin kârlılığı 2017’de iyileşmeye başlamıştı. Ancak 11 enerji ve elektrik şirketinin altısı 2018’i zararla kapattı. 2019 ilk çeyrekte de bu 11 şirketten altısı zarar etti.

Kârlılıkta en iyi performansı gösteren şirket yüzde 296,8 artışla Aksa Enerji olurken onu yüzde 115,3 artışla İpek Doğal Enerji izledi. Net satışlarda ise 11 şirketten beşinin gelirleri yıllık bazda geriledi.

Global Menkul Değerler Stratejisti Rıdvan Baştürk, sektörün yüksek döviz borçlu yapısının kârlılıkları baskıladığını ve zarara neden olduğunu kaydediyor. Baştürk, borçluluk nedeniyle TL aleyhine dalgalanmaların şirketler için negatif olduğuna dikkat çekiyor.

GCM Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, “Kurda göreceli normalleşme gerçekleşse de geçmiş dönemlerden gelen uzun dönemli finansman maliyetleri mevcut kârlılıklarla kapatılmayan ve ciddi risk oluşturan bir seviyede” diyor.

Bu durumda şirketler için kredi yeniden yapılandırmalarının geçici çözümler olduğunu, kalıcı çözüm için kredi maliyetlerinde düşüşe ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. Erkan, bu olmadığı sürece enerji sektöründe yüksek finansman maliyetinin ve kur hassasiyetinin süreceğine dikkat çekiyor. Bu nedenle de sektörü bir miktar riskli buluyor.

HANGİ ŞİRKETLER?

Ahlatcı Yatırım Kıdemli Analisti Muammer Demir’in listesinde Enerjisa ile Aksa Enerji var. Demir, portföylerinde enerji hisselerine yer vermek isteyen yatırımcılara, “Finansalları, hissenin rasyo ve çarpanlarını inceleyin” önerisinde bulunuyor.

Demir, enerji hisseleri üzerinde etkili olacak unsurlar arasında, ticaret savaşı endişelerinin oluşturduğu küresel ekonomik durgunluk beklentilerinin petrol fiyatlarına etkilerini, OPEC kararlarını, ABD-İran arasındaki gerilimin petrol fiyatlarına yansımalarını gösteriyor.

Muammer Demir’e göre, sektör için fırsatlar ise makroekonomik göstergelerde iyileşme beklentisi, TL’de dengelenme çabası, ürün çeşitliliği, teşvikler, yabancı yatırımcı ilgisi ve talepte artış beklentisi. Global Menkul’den Rıdvan Baştürk ise Enerjisa’yı beğeniyor.

Baştürk, “Odaş Elektrik ve Zorlu Enerji’yi ucuz bulsak da katlanmak zorunda oldukları yüksek finansman maliyetleri bu hisseleri TL’nin hareketlerine ve faizlerdeki oynaklığa karşı hassas bırakıyor” diyor. Rıdvan Baştürk’e göre, TL’de dengeli seyir ve faizlerde düşüş bu hisseler için pozitif olabilir.

ZAMLAR NASIL ETKİLER?

Bu arada BOTAŞ, temmuzdan itibaren geçerli olmak üzere doğalgaz fiyatında elektrik üretimi amaçlı ve kompozit kullanımda yüzde 6,5’lik artışa gitti.

Ak Yatırım, elektrik fiyatlarına gelen yüzde 15’lik zammın ardından doğalgaz fiyatındaki artışın sınırlı kalmasının portföyünde doğalgaz çevrim santrali olan elektrik üreticileri için olumlu karşılanabileceği analizini yapıyor.

Bu gelişmeyi Akenerji, Aksa Enerji, Odaş Elektrik ve Zorlu Enerji için hafif olumlu buluyor. Ak Yatırım, fiyat artışının doğalgazı kendi üretimi ve elektrik üretimi amaçlı kullanan Soda Sanayii’nin doğalgaz maliyetlerini ise hafif yukarı çekeceği görüşünde.

DÖVIZ AÇIK POZİSYONLARINDA SON DURUM

Merkez Bankası’nın verilerine göre, 2018’e 3,77’den başlayan dolar/ TL yılı 5,27’den, 4,55’ten başlayan Euro/TL 6,04’ten kapattı. 2019 ilk çeyrekte dolar/TL 5,34’ten 5,64’e, Euro/TL 6,12’den 6,33’e yükseldi. Bu değişimler enerji şirketlerinin TL cinsinden açık pozisyonlarına da olumsuz yansıdı.

İlk çeyrek bilançolarına göre, Zorlu Enerji 7,7 milyar TL, Akenerji 4,3 milyar TL, Odaş Elektrik 1,5 milyar TL, Ayen Enerji 1,4 milyar TL döviz açık pozisyonuna sahip. Aksa Enerji’nin 856 milyon TL, Enerjisa’nın 842 milyon TL, Aksu Enerji’nin 36 milyon TL, Emek Elektrik’in 6 milyon TL döviz açığı var. Gersan Elektrik’in ise 66 milyon TL’lik döviz fazlası bulunuyor.

İkinci çeyrekte kurlar yine yükseldiğinden ikinci çeyrek bilançolarında kur farkı giderleri görülebilir, TL cinsinden döviz açıkları artabilir. Ancak şirketlerin bu riskin önemli kısmından türev enstrümanlarla ve/veya hedge mekanizmasıyla korunduklarını da not etmek gerekiyor.

BEŞ ENERJİ HİSSESİNİN ÖZEL ANALİZİ

1- AKENERJİ: İlk çeyrekte 259 milyon TL net zarar açıkladı. 1,4 milyar kWs elektrik satışı gerçekleştirdi ki bu da yıllık yüzde 45 azalma demek. Şirket, TL’nin değer kaybından dolayı 384 milyon TL net finansal gider kaydetti. Mart sonu itibarıyla 4,7 milyar TL net borç pozisyonu var.

2- AKSA ENERJİ: İlk üç ayda 51 milyon TL net kâr açıkladı. Artan kur farkı ve faiz giderlerine bağlı olarak 149 milyon TL net finansal gider kaydetti. 2019’da 4 milyar 835 milyon TL satış ve yüzde 30 artışla 1 milyar 339 milyon TL FVAÖK bekliyor.

3- ENERJİSA ENERJİ: 297 milyon TL net kâr açıkladığı ilk çeyrekte, operasyonel nakit akışı geçen yılki -104 milyon TL’den 705 milyon TL’ye, serbest nakit akışı -573 milyon TL’den 33 milyon TL’ye ulaştı. Bu iyileşme olumlu bulunuyor. İlk çeyrekte, faizlerdeki
volatilitenin finansallara etkisini düşürmek için 2019 yılı finansmanını tamamladı. Bunun riskleri sınırladığı belirtiliyor.

4- ODAŞ ELEKTRİK: 2018 ilk çeyrekte 56,6 milyon TL olan net zarar 2019 ilk çeyrekte 108,5 milyon TL’ye yükseldi. Tamamlanan Çan-2 Termik Santrali’nin operasyonel kâr etkilerinin ilk defa 2019 yılı ikinci çeyrek itibarıyla etkisini göstereceği kaydediliyor. Euro açık pozisyonunun yüksek olduğu da söyleniyor.

5- ZORLU ENERJİ: Konsolide satışlar 1,9 milyar TL oldu. Büyümeyi, Kızıldere III santralinin ikinci ünitesinin devrede olması, Alaşehir I JES’te kapasite kullanım oranının artması ve rüzgâr santralleri destekledi. FVAÖK’ün yüzde 51’inin dolar bazında olması dolar borcuna karşılık doğal koruma sağlıyor. 2019’da satışların 7,3- 7,6 milyar TL arasında, FVAÖK’ün 2,15-2,3 milyar TL aralığında olmasını bekliyor.

CEREN ORAL BALABAN
coral@ekonomist.com.tr