Enflasyonda çift haneyi petrol engelledi
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) enflasyonu kasım ayında yüzde 0,18 olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayındaki enflasyon yüzde 0,01 düzeyindeydi. Bu yılki enflasyon geçen yılkinden yüksek olduğu için kasım ayında yıllık enflasyonda da yükseliş yaşandı. Ekim ayında yüzde 8,96 olan yıllık enflasyon kasım ayında yüzde 9,15’e çıktı.
Ancak bu yükselişe rağmen kasım ayında enflasyonda yaşanan gelişmeler yine de olumlu. Çünkü kasım ayındaki enflasyon yüzde 1 dolayındaki “mevsim normalleri”nin (son 10 yılın ortalaması) çok altında kaldı. Eğer kasım ayı enflasyonu mevsim normalleri dolayında çıksaydı, yıllık enflasyon yüzde 10 civarım . bulacaktı. Yani kasım ayında’ enflasyon olması gerekenden düşük çıktı ve bu da yıllık enflasyonun çift haneye çıkmasını engelledi.
PETROL ETKİSİ
TÜFE’deki harcama gruplarındaki fiyat hareketlerine bakıldığında, kasım ayında yıllık enflasyonun çift haneye çıkmasını çok büyük ölçüde ulaştırma grubunda fiyatların düşmesinin engellediği ortaya çıkıyor. Bunun nedenini de elbette petrol fiyatlarında haziran ayından bu yana yaşanan düşüş oluşturuyor. Haziran ayı ortalarında 110 doların üzerinde olan brent petrolün varil fiyatı geçen hafta bir ara 70 dolann altına kadar indi. Petrol fiyatlarındaki yüzde 40’a yaklaşan bu düşüşün akaryakıt fiyatlarına yansıtılması, kasım ayında ulaştırma grubundaki fiyatlan yüzde 1,79 aşağı çekti. Ulaştırma grubu fiyatlarında geçen yılın kasım ayında da düşüş vardı ama bu düşüş sadece yüzde 0,08’den ibaretti. Bu yılki düşüşün çok daha fazla olması, kasım ayı enflasyonuna düşüş yönünde 29 baz puanlık etkide bulundu.
Kasım ayında enflasyonun yükselmesine ise en çok giyim ve ayakkabı grubundaki fiyat artışları neden oldu. Bu gruptaki fiyatlar kasım ayında yüzde 4,11 artış gösterdi. Bu oran mevsin normallerine yakın ama geçen yılın aynı ayındaki yüzde 3,27’lik artışı çok aşıyor. Bu durum giyim ve ayakkabı grubunun kasım ayında enflasyona geçen yıl olduğundan 23 baz puan daha fazla katkı yapmasına neden oldu.
Geçen yıl kasım ayında yüzde 1,34 gerileyen gıda fiyatlannın bu yıl aynı ayda yüzde 0,24 artış göstermesi de enflasyonu olumsuz etkiledi. Bu durum kasım ayında enflasyona yükseliş yönünde 17 baz puanlık etki yaptı.
SON TAHMİN FAYDA VERMEZ
Kasım ayında petrol fiyatlarından gelen fren sayesinde 2014 un çift haneli enflasyonla kapanması tehlikesi artık pek kalmadı. Hatta aralık ayında bir miktar gerileme yaşanması ve 2014’ün bugünkünden biraz daha düşük bir enflasyonla kapanması bile mümkün görünüyor. Çünkü geçen yıl aralık ayı enflasyonu yüzde 0,2 dolayındaki mevsim normallerinden yüksek ve yüzde 0,46 olarak çıkmıştı. Bu yıl aralık ayında mevsim normallerine yakın bir enflasyonun çıkması, 2014’ün yüzde 9 dolayında bir enflasyonla kapanmasını sağlayabilir.
Merkez Bankası, ekim ayı sonunda yayınladığı 2014’ün son Enflasyon Raporu’nda bu yıl için yüzde 8,9’luk enflasyon tahmini yapmıştı. Şimdi bu tahminin tutması ihtimali yüksek görünüyor. Ancak yılın bitmesine iki ay kala başarılı bir tahmin yapmanın Merkez Bankası’na duyulan güven açısından pek faydası bulunmuyor. 2014 yılına girerken Merkez Bankası’mn enflasyon tahmini sadece yüzde 5,3’tü ve sonuç tam bir fiyasko oluşturuyor. Enflasyonun 2014 u yüzde 5’lik hedefin etrafındaki 2’şer puanlık belirsizlik aralığının epey ötesinde kapatacak olması da, Merkez Bankası’mn kredibilitesini biraz daha törpüleyeceğe benziyor.
