Enflasyonda tek hane kalıcı olur mu?
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) enflasyonu temmuz ayında yüzde 0,15 olarak gerçekleşti. Bu oran geçen yılın aynı ayında gerçekleşen enflasyon oranının çok altında kalıyor. Geçen yılın temmuz ayında tüketici enflasyonu yüzde 1,16 olmuştu. Bu yılki temmuz ayı enflasyonunun 1 puan kadar daha düşük olması, yıllık enflasyonda da aynen o kadar düşüş yaşanmasını sağladı. Haziran ayında yüzde 10,90 düzeyinde bulunan yıllık tüketici enflasyonu, temmuz ayında yüzde 9,79’a indi. Böylece yıllık tüketici enflasyonu beş ay aradan sonra yeniden tek haneye gerilemiş de oldu.
YOKUŞTAN İNİŞ BİTTİ
Enflasyonun temmuz ayında yeniden tek haneye inmesi pek de sürpriz olmadı. Çünkü geçen yılın yaz aylarında “mevsim normalleri”nin çok üzerinde aylık enflasyon oranları gerçekleştiği için, olağanüstü gelişmeler olmadığı takdirde, bu yılın aynı aylarında yıllık enflasyonda ciddi bir düşüş olacağı belliydi. Bu yüzden de ekonomik kamuoyunda bu yönde bir beklenti vardı. Biz de son 10 yılın ortalama verilerini alarak hesapladığımız “mevsim normalleri”ne dayanarak aylar öncesinden haziran ve temmuz aylarında yıllık enflasyonda ciddi bir düşüş olacağını yazmaya başlamıştık. Bu yazılarımızda yıllık enflasyonun temmuz ayında yüzde 10’un hafif altma yani tek haneye inme ihtimali olduğunu da sürekli belirtmiştik. Gerçekleşme de aynen böyle oldu.
Ancak aynı yazılarımızda, eğer aylık enflasyon oranları mevsim notmallerinde seyretmeye devam ederse, ağustos ayından itibaren yıllık enflasyonun yeniden yükselişe geçeceğini de ifade etmiştik, işte şimdi tam o noktaya geldik. Yani enflasyondaki yokuştan iniş artık sona erdi ve bu aydan itibaren yokuştan çıkış başlayacak. Bu çıkış muhtemelen hemen ağustos ayında enflasyonun tekrar çift haneye yükselmesine yol açacak. Söz konusu çıkış dört ay sürecek ve kasım ayında yıllık enflasyon yeniden yüzde 12 dolayına yaklaşacak. Aralık ayında ise bir kez daha olumlu baz etkisi devreye girecek ve enflasyonda hızlı bir düşüş olacak. Ancak bu düşüşe rağmen büyük ihtimalle 2017 yılı yüzde 10’un biraz üzerinde yani çift haneli enflasyonla kapanacak.
Bu senaryo önümüzdeki aylarda ekonomide olağanüstü gelişmelerin olmayacağı ve böylece aylık enflasyon oranlarının hep mevsim normalleri dolayında gerçekleşeceği varsayımına dayanıyor. Elbette bu varsayım gerçekleşmezse sonuç çok daha farklı olabilir. Mesela kurlarda yeni bir sıçrama yaşanırsa enflasyon çok daha yu-kanlara gidebilir. Gıda fiyatlannda gevşeme gibi olumlu gelişmelerin yaşanması halinde ise enflasyonun 2017’yi tek haneli bir düzeyde kapatması mümkün olabilir.
MERKEZ NE DİYOR?
Geçen haftanın enflasyonla ilgili diğer önemli olayı, Merkez Bankası’nın 2017’nin üçüncü Enflasyon Raporu’nu yaymlamasıydı. Temmuz ayı enflasyon oranlarının açıklanmasından üç gün önce yayınlanan bu raporda, Merkez Bankası yıl sonu enflasyon tahminini hafifçe yukarı revize etti ve yüzde 8,5’ten yüzde 8,7’ye yükseltti. 2018 yıl sonu enflasyon tahminini ise yüzde 6,4 düzeyinde sabit tuttu. Raporda enflasyonun orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacağı öngörüsü de aynen korundu.
Bu tahminlerin de gösterdiği gibi, Merkez Bankası önümüzdeki aylarda enflasyonun bizim yukarıda çizdiğimiz senaryoya göre biraz daha olumlu bir seyir izleyeceğini düşünüyor. Ancak gerçekleşme Merkez Bankası’nın öngördüğü gibi olsa bile 2017 yılının yüzde 5’lik hedefin çok üzerinde bir enflasyonla kapanacağı kesin görünüyor. Yıllardır süregelen bu durumu değiştirmek için ise enflasyonla mücadelede işleri daha sıkı tutmak gerekiyor.
