Ezberbozan zamanlar!
Geçen hafta bir uluslararası danışmanlık firmasının Türkiye’deki yöneticilere yönelik yaptığı bir etkinliğin ana teması İngilizce ‘Disruptive Innovation’. Dünyaca ünlü birçok konuşmacının geldiği etkinlikte konu da oldukça ilginç, Türkçeye ‘Ezberbozan İnovasyon’ olarak çevrilmiş. Ben ise ‘yıkıcı inovasyon’ olarak çevirmiştim kafamda. ‘Ezberbozan’ daha yapıcı bir kelime! Amacım çeviriye takılmak değil ama teknolojinin önümüzdeki dönemde iyimser bir düşünceyle bütün ezberleri bozacağını düşünmek veya biraz daha gerçekçi bir düşünceyle yıkıcı bir şekilde sektörlerdeki kemikleşmiş fikirleri ve düşünceleri yıkacağını söylemek için üzerine düşünmekte fayda var.
Teknoloji penceresinden bakıldığında önümüzde yükselmekte olan teknoloji dalgası bundan önce yaşadığımız dalgalara benzemiyor. Yükselen dalga biz sahildeki iş insanları için bir Tsunami dalgası ve bütün ezberleri bozacak iş yapış modellerini, tüketici beklentilerini değiştirecek bir dalga… Bu dalgayı iyi değerlendirecek firmalar bunun keyfini çıkartırken, dalganın gelişini seyreden firmalar altında kalacaklar gibi gözüküyor. Sensörlerin cent’ler mertebesine indiği, her şeyin ölçüldüğü ve sayısallaştığı dönemde, bunu öngörmek ve yararlanmak lazım. Bu şirketler için çok büyük fırsat veya çok büyük tehlike…
Bugünün global dünyasında içinde bulunduğumuz 10 yıllık dilim bütün ezberleri bozan cinsten bir dönemi yansıtıyor. 2009’da başlayan ekonomik dalgalanma özellikle gelişmiş pazarlar için oldukça sarsıcıydı. Zira İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra böylesine bir sert dalga ile karşılaşmamışlardı. 2009 sonunda Türkiye’ye ziyarete gelen bir Amerikalı dostumun yüzündeki şaşkınlığı ve moral bozukluğunu unutmam mümkün değil. Bizim alışkın olduğumuz krizlere ve dalgalanmalara Batılı yöneticiler pek de alışkın değildi ama şimdi alışıyorlar. Bu satırları yazarken Yunanistan ile ilgili süreç belirsizliğini koruyor. Kriz sadece komşumuzla sınırlı değil. 300 milyar dolarlık borcun büyük kısmı AB’nin lider ülkelerinin büyük bankalarından verilen krediler oluşturuyor ve Yunanistan’ın iflas etmesi bu bankaları ve bulunan ülkeleri sarsacak cinsten.
Jeopolitik riskler
Öte yandan jeopolitik olarak da ezberbozan zamanlardan geçiyoruz ki özellikle içinde bulunduğumuz coğrafya için bu geçerli ama sadece Ortadoğu ile sınırlı da değil. Yani başımızda Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan krizde bütün Avrupa’da ve bizde de etkili olabilecek bir kriz.
Toparlayacak olursak teknolojik, ekonomik ve jeopolitik olarak ezberbozan zamanlardan geçiyoruz. Peki, ezberbozan zamanlarda biz iş insanlarına düşen görev nedir? Bize düşen rüzgârın bittiği yerde küreklere asılmak ve sağ salim yeni limanlara varmaktır. Bunun için en önemli iş belirsizliği yönetmek, hesaplanmış risk almak ve başarıların ardından yorulmadan koşmak.
Burak Aydın
