Gelecek Dijital ve Akıllı Fabrikalarda

Dünyanın önde gelen teknoloji firmaları Türk sanayicisini Endüstri 4.0 uyumlu fabrikalar kurmaya davet ediyor. Teknoloji devleri, robotik ürünlerle dönüştürülecek Türk sanayisinin sınıf atlayabileceğine dikkat çekiyor…

ENDÜSTRİ 4.0 kavramı konuşulmaya başladığından bu yana küresel üretimde insan ve otomasyonun hakim olduğu fabrikalar, kademeli olarak sanal gerçeklikle tanıştırılıyor. Uluslararası Robot Federasyonu (IFR), geleceğin dijital ve akıllı fabrikalarda olduğunu belirtirken, teknoloji geliştiren markalar küçük ve orta ölçekli üreticileri otomasyona, akıllı fabrikalara dönüşmeye ikna etmek için çeşitli leasing modelleri üzerinde çalışıyor.

Sistemlerin karmaşıklığı ve verilerin sistemlere uyumlu hale getirilmesi gibi temel sorunlar aşıldıkça, fabrikalar robotları da makinelere ve sistemlere uyumlu hale getiriyor. Bu nedenle robot üreticileri yeni hizmet modelleri geliştirip pazarlamaya başladı. Bu modellerin temelinde robotlara iliştirilen sensörlerin gerçek zamanlı olarak bilgi toplaması yatıyor. Bu modelin getirdiği kolaylıklar fark edilince, analistler bir robotun aynı veya farklı bir yerdeki robotlarda bulunan verinin karşılaştırılmasını sağlayan “bulut robotiği” pazarının hızla gelişeceğini öngörmeye başladılar. Bu bulut ağı birbirine bağlı robotların aynı işi yapmasını sağlıyor.

Robotlar, bu ay sayesinde aynı hız, güç veya açı parametrelerinde hareket ediyor ve böylece yerine getirilen iş optimize ediliyor. IFR’ye göre, bu ağa sahip olan fabrikaların sayısı arttıkça, üretimdeki büyük veri tabam endüstri içindeki “malzeme yapıcı” ile “üretici” arasındaki sınırın yeniden tanımlanmasına neden olacak.

EN ÖNEMLİ SORUN FİNANSMAN

Ancak bu ağm nasıl yaygınlaşacağı konusunda finansman birincil önem taşıyor. Robot üreticileri, robotların kullanımı ve programlanmasının artık eskisinden çok daha kolay olduğu ve daha akıllı sonuçlara ulaşmak için daha esnek otomasyona ihtiyaç olduğunun altını çiziyor. Bunun genellikle üretim alanında bazı alanlarla uzmanlaşmış mühendislik gerektiren personel bulundurmayan alanlar için geçerli olduğunu belirten robot üreticileri, robot kullanımını en basite indirgeyerek sisteme en kolay şekilde uyum sağlayabilecek hale getirmeyi amaçlıyor.

Türkiye’de yeni yeni görülmeye başlanan mobil robotlar, bu dönüşümde yer almaya çalışan teknolojik ürünlerin başında geliyor. Türkiye dahil 110’den fazla ülkede endüstriyel otomasyon sistemleri arzında bulunan Omron’un üç ay önce Türkiye piyasasına sunduğu mobil robot, bunlardan biri.

“ROBOTLAR 7/24 HİZMETİNİZDE”

Firmanın Hareket Kontrol, Sürücüler, Robotik Ürün Pazarlama Müdürü Yusuf Safran, Türkiye’nin akıllı fabrika kavramına nasıl hazırlandığını şöyle anlatıyor:

“Türkiye’de özellikle son iki yıldır yeni nesil üretim modellerine j yönelik büyük bir ilgi var. Otomotiv sektörü bu konuda birkaç adım önde; aynı ilerlemenin diğer sektörlerde de yaşanması gerekiyor. Öncelikle üretim hatlarının entegrasyonunu sağlamalıyız. Akıllı sistemlerin gerçekleşmesine temel oluşturacak büyük verinin elde edilmesi ve işlenmesi için birbirinden kopuk üretim hattı ve süreçleri entegre etmeliyiz.”

Yeni nesil esnek ve entegre üretim hatlarının kurulmasında mobil robotların önemli bir yerinin olacağını belirten Safran, “Tüketiciler daha kısa sürede, daha geniş çeşitlilikte ve daha küçük hacimde ürünler istiyor. Bu artan talep manuel malzeme taşıma süreçlerinde artışa neden oluyor; bu da genellikle işçi yorgunluğuna ve hatalara yol açarak kalite ve verimlilik sorunlarına neden oluyor. Bu sorunu mobil robotlar ortadan kaldırıyor. Mobil robotlar, istediğiniz zaman ve istediğiniz şekilde, 7/24 tesisinizin içindeki malzemeleri taşıyabilir.

Artık yarı işlenmiş malları bir sonraki aşamaya taşımadan önce depolamaya Tolga gerek yok. Çünkü bu işlem, sürece insanlar dahil olduğunda gerekliydi. Mobil robotlar, belirli bir zamanda bitiş noktasında doğru miktarda malzeme bulundurmanız için toplama ve bırakma bölgeleri arasında birden çok kez gidip gelebilir” diyor.

Safran, fabrika veya depo içerisinde insan işçilerin yapabileceği fakat robotların yapamayacağı görevler bulunduğunun altını çizerken, malzeme ve lojistik trendlerinin yakın gelecekteki öngörüsünde bulunan ABD merkezli Material Handling&Logistics U.S. Roadmap isimli lojistik dünyasının nabzım tutan kurum, 2030’da malzeme taşıma ve lojistik iş gücün, insan işçilerle ve otomasyonun birleşiminden oluşacağını, insan işçilere olan ihtiyaç ile otomasyon ihtiyacının birbirinden ayrı değil, iç içe olacağını gösteriyor.

DUŞUK MALİYET, KUSURSUZ UYUM

Dünyanın önde gelen elektronik ve dijital markalarından Mitsubishi ise Nagoya’da üretim üssü başta olmak üzere pilot programlarla dünyanın pek çok ülkesinde elektronik-akıllı fabrika verimliliğini deneyimlemiş. Nagoya fabrikası e-fabrika olduktan sonra üretimde yüzde 180’lik bir artış, sistem içi mimari harcamalarda ise yüzde 65’lik düşüş yakalamış.

Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri OEM Iş Geliştirme Kıdemli Müdürü Tolga Bizel, Intel’in Malezya fabrikasının nasıl 9 milyon dolar tasarruf sağladığını ise şöyle anlatıyor:

“Mitsubishi Electric’in e-F@ctory otomasyon uzmanlığını, InteFin Malezya üretim üssünde nesnelerin interneti (IoT) konusunda çözüm üretme uzmanlığı ile birleştiren pilot bir programa aktardık. Bu program sayesinde, üretimin önüne bulut üzerinden takip edilmesinin yanında, arızalarm önceden fark edilmesi ve arıza gerçekleşmeden müdahale edilmesi mümkün hale geldi. Pilot program yüksek verimlilik, önleyici bakım faaliyetleri olanağı, düşük aksam arıza oranı, düşük maliyet ve kusursuz uyumla sonuçlandı.”

“TURK SANAYİCİSİ HEVESLİ”

Türk sanayicilerine Endüstri 4.0 ile uyumlu çözümlere yönelme tavsiyesinde bulunan Bizel, “Ar-Ge’ye önem veren, ileri teknolojisi ve patentli ürünleri üe öne çıkan, güçlü bir know-how’a sahip, akıllı fabrikalar konusunda uzun yıllardır çalışmalar yapan köklü firmalardan destek almak bugün ve gelecekte yaşanabilecek sorunların önüne geçmek konusunda avantaj sağlar” diyor. Türk sanayisinin akıllı ve dijital fabrikalara geçiş konusunda oldukça hevesli olduğunu altını çizen Bizel, sanayicilerin yol haritalarını belirlerken uzun vadeli düşünmeleri gerektiğini, bu kararın hammaddenin daha verimli kullanılacağı, enerji yönetiminin daha planlı olduğu, çevreye dost e-fabrikalar anlamına geleceğini söylüyor. Bizel, “Sanayi 4.0 evresinde işletmelerin, merkezi donanım ve yazılım altyapısının, eş zamanlı olarak kontrol edilebilir duruma geleceğini ve tüm altyapının kontrolünün tamamen bulut (cloud) üzerindeki algoritmalar tarafından yönetileceğini düşünerek planlama yapmaları oldukça önemli” ifadelerini kullanıyor.

Mobil robot nasıl çalışıyor?

Omron mobil robotlar zemin mıknatıslar, ve duvara monte edilmiş işaretler olmadan güvenle gezinebiliyor Bu robo£ sensörlerinden aldığı anlık saha verilerin, öğrendiği harita ile karşılaştırarak anlık rotasını belirliyor. Herhangi bir operatör müdahalesi veya yatırımı gerektirmeden malzeme taşım operasyonlarında dinamik olarak engellerden kaçınarak çalışabiliyor.

Bu da geleceğin akıllı fabrikalarında esnek ve entegre üretim süreçlerinin kurulmasına yardımcı oluyor.

Önce sanal fabrika kurup test edin

Dünyanın önde gelen teknoloji firmaları, dijital ve akıllı fabrikalar dönemi başlatarak herhangi bir üretim alanında faaliyet gösteren sanayicilere önce sanal fabrika kurarak risk/fayda analizini yapmayı vaat ediyor. Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri OEM iş Geliştirme Kıdemli Müdürü Tolga Bizel, bir fabrikayı yeni endüstri evresindeki tüm ihtiyaçları karşılayacak şekilde kurmanın ve e-fabrika partner programı üyesi ürünlerle kurulan sanal fabrika sayesinde üretimi test etmenin mümkün olduğunu söylüyor. “Bu sayede işletmeler üretime geçmeden önce sanal fabrikalarını çalıştırarak ihtiyaçlarını ve verimliliklerini görebilir, yatırımlarını bu çıktılara göre şekillendirebilir” diyen Bizel, yönetimden üretim katına fabrikanın tüm aşamalarının optimize edilebileceğini ve böylece ciddi maliyet tasarrufu sağlanacağını vurguluyor.

ŞULE GÜNER