Girişimcilik 2017

Türkiye girişimcilik ekosistemi 2017 yılına umutlu giriyor. 2017’de TÜBİTAK, KOSGEB ve özel fon desteklerinin artması bekleniyor. 2017’nin melek yatırımcılık açısından da daha iştahlı bir yıl olacağı ifade ediliyor.

İnternet ve mobil üzerinden e-ticaret, pazar yerleri, paylaşım ekonomisi, online eğitim, oyunlar, müşteriye özel üretim siparişleri olarak ifade edilen B2C girişimleri gelişmeye devam ederken, ‘büyük veri’(big data) 201/ye de damaasını vuracak. Bunların yanı sıra eğitim, tekstil-hazır giyim, kafe-restoran, mobilya, mağazacılık, enerji gibi alanlarda franchising sektöründe öne çıkacak girişimlerin büyüyeceği ifade ediliyor.

Dünya, teknoloji ve internet girişimlerinin zirveye oturduğu bir yılı geride bıraktı. Zira dünyada ilk defa piyasa değeri açısından en değerli üç şirket Apple, Microsoft ve Google oldu. Bu şirketlerin ortalama yaşı 35 bile değil. 10 yıl öncesiyle kıyaslarsak Türk internet eko-sistemi de hem melek yatırım hacmi hem de girişimcilerin sermayeye ulaşım kolaylığı açısından başka bir noktaya ulaştı. 2016 yılı aslında yabancı yatırımcıların Türkiye’ye gelmek için iştahlı olduğu bir yıl olabilirdi ama ulusal ve uluslararası konjonktür dolayısıyla potansiyelinin bir hayli gerisinde kaldı.

Ancak bu yıl olumlu gelişmelere de tanık olduk. Örnek verecek olursak, iş kuran genç girişimcilere üç yıl süresince vergi muafiyeti getirildi. Dünya Girişimcilik Platformu’na (GEM) göre ülkemizdeki genç girişimcilerin oranı yüzde 50 arttı. TÜBİTAK ve KOSGEB girişimci destek programlarının kapsamını genişletti. Bunun yanı sıra yerli ödeme altyapısı Troy uygulamaya kondu. Yerli sanal POS sistemi iyizico BDDK lisansını aldı. Ayrıca Türkiye inovasyon Haftası, 3G zirvesi, Startup İstanbul gibi girişimcilik etkinlikleri devam ettirildi.

Politik dalgalanmalara rağmen Türkiye’deki girişimciler ve yatırımcılar bu yıl da sıkı çalışmaya devam etti. Ekosistemdeki risk sermayesi şirketlerinin, melek yatırımcıların, hızlandırma programlarının sayısı arttı. En çok ilgi gösterilen dikeyler gayrimenkul, fintech ve pazar yerleri oldu. Türkiye’de gerçekleşen yatırımlar, Türkiye’nin Güneydoğu Avrupa’daki en büyük start up ekosistemi olduğunu kanıtladı.

Akıllı sermaye arayışı

Ancak 2016 yılında tüm dünyada yatırımcılar girişimlere yatırım yaparken daha gerçekçi olmaya başladı. Keza yazılım artık tüm dünya için çok önemli. Tüm sektörler teknoloji şirketleriyle daha yakın bağlantılar kurmaya başladı. Örneğin sürücüsüz otomobillerden loT sektörüne kadar geniş bir yelpazede artık nesnelerin interneti hayatımıza daha çok giriyor. Bu nedenle girişimcilerin yatırım alırken artık sadece müşterileri olmaları yetmiyor. Yaptıkları kârlar da yatırımcıların yatırım kararlarında önemli bir kriter haline geliyor.

Hızla artan melek yatırımcı toplulukları ve girişimciler herhangi bir yatırıma değil, Smart Money dediğimiz ‘Akıllı Sermaye’ arayışı konusunda bilinçlenmeleriyle daha efektif yatırımlara yöneldi. Ayrıca girişimlerin başarı hikayeleri arttıkça yatırımcıların da bir girişime yatırım yaparken daha cesur davrandıklarını görüyoruz. Keza geçmişten günümüze başarısızlık hikayelerinin gözlemlenmesiyle de artık girişimcilerin ölçüsüz risk almak yerine daha planlı programlı ilerledikleri görülüyor. Bu nedenle ayakları yere basan ve yatırımcıyı etkileyebilen fikirlerle fark yaratan girişimlerin oranı artıyor.

Bunun yanı sıra mayıs ayında 200 milyon Euro’luk fonların fonu Turkish Growth and İn-novation Fund (TGIF) tanıtıldı. European In-vestment Fund (EIF), KOSGEB ve TSKB ortaklığında kurulan fonun yüzde 40’ının özel fonlara, risk sermayesi şirketlerine ve melek yatırımcılara ayrılması bekleniyor. Dolayısıyla özellikle erken aşama girişimlere daha fazla fon yaratılmasının sağlanması açısından çok önemli bir adım.

KOSGEB destekleri artırdı

KOSGEB de bu yıl girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesi adına önemli adımlar attı. Özellikle kurum bütçesinin girişimcilik ve yenilik desteklerinde kullanılan kısmım yaklaşık üç kat arttırdı. Türkiye’nin Girişimcilik Stratejisi Eylem Planı Temmuz 2016’da yürürlüğe alındı. Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri’nin süresi 70 saatten 32 saate indirilerek eğitimlerin daha da yaygınlaştırılması sağlandı. Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması ve tabana yayılması amacıyla, KOSGEB ile YÖK arasında yapılan protokol çerçevesinde 120 üniversitede girişimcilik dersleri verilmeye başlandı.

Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü ile protokol imzalanarak, girişimcilik konusunda ders alan öğrencilerin mezun olduktan sonra iş kurmaları halinde destek başvurusu yapmalarına olanak sağlandı. Kalkınma Ajansları ile Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi protokolleri yenilendi. IPA fonlarıyla yürütülen “seçili yörelerde üç İŞGEM’in kurulması ve İŞGEM’ler arasında network kurulması” projesinin teknik yardım süreci tamamlanarak, Kastamonu, Malatya ve Tokat illerindeki İŞGEM’ler faaliyete geçirildi. Daha önce 30 bin TL geri ödemesiz, 70 bin TL geri ödemeli, toplamı 100 bin TL olan Yeni Girişimci Desteği kapsamındaki destek üst limitleri, geri ödemesiz 50 bin TL, geri ödemeli 100 bin TL olmak üzere toplam 150 bin TL’ye yükseltildi.

Daha önce girişimciler işletmelerini kurmadan KOSGEB desteğinden faydalanamazken girişimcilerin işletmelerini kurmadan KOSGEB desteğinden faydalanabilmelerinin önü açıldı. Artık girişimci işyerini açmadan KOSGEB desteğine başvuruda bulunabilecek. 29 Kasım 2016 itibariyle düzenlenen 4 bin 237 adet Uygulamalı Girişimcilik Eğitim Programı’na toplam 134 bin 179 kişi katıldı. Uygulamalı Girişimcilik Eğitim Programı’nı tamamladıktan sonra işini kuran girişimcilere yönelik verilen Yeni Girişimci Des-teği’nde 29 Kasım 2016 itibariyle 13 bin 665 adet destek verildi ve toplam 170 milyon 794 bin TL ödeme yapıldı.

Büyük veri yine gündemde

Biz de girişimcilik ekosisteminin önde gelen kanaat liderlerine ‘2017’de girişimciliğin rotası ne olacak?’ sorusunu yönelttik. Aldığımız yanıtlar özetle şöyle: 10 yıl önce internet ve mobil üzerinde kurulan pazar yerleri ve uygulamalarını görürken son beş yıldır sektörün içinden gelen deneyimli beyaz yakalı girişimcilerin çoğaldığını, özellikle big data, bulut teknolojisi ve AR-GE’ye yatırım yapan B2B start up’ları görüyoruz. Son iki yıldır da yaratıcı endüstri girişimcilerinin çoğaldığına tanık oluyoruz. Gelecek dönemde bilim girişimcilerinin de artması öngörülürken, önümüzdeki yıl KOBİ’lere hizmet eden girişimcilerin ön plana çıkacağı vurgusu yapılıyor. AR-GE temelli ve tasarım kökenli ürün ve hizmetlerin ticarileştirmesi ve markalaşması da çok kritik bir gündem haline gelecek, ihracat, sağlık ve tarım odaklı start up’lar ön plana çıkacak. Öncelikle internet ve mobil üzerinden e-ticaret, pazar yerleri, paylaşım ekonomisi, online eğitim, oyunlar, müşteriye özel üretim siparişleri olarak ifade edilen B2C örnekler geliştirilmeye devam edilecek. Büyük veri (big data) 2017’ye de damgasını vuracak. Bunların yanı sıra eğitim, teks-til-hazır giyim, cafe-restoran, mobilya, mağazacılık, enerji, zücaciye, kişisel bakım, aksesuar, kozmetik, hediyelik eşya, spor merkezleri, otomotiv gibi alanların franchising sektöründe öne çıkacağı ifade ediliyor.

Kapak haberimizde girişimciliğin 2017 rotasını sorduk. Aldığımız yanıtları konumuzun devamında bulabilirsiniz.

Teşvik paketi ne getiriyor?

Başbakan Binali Yıldıran, geçtiğimiz hafta Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda alman kararlan paylaşmıştı. Buna göre, firmaların piyasada nakit ihtiyaçlan ve nakit sıkıntılarını gidermeye yönelik bir dizi önlem alındı. Bu nakit sıkıntısını rahatlatmak, işlerini genişletmelerini sağlamak, istihdamı artırmak için hazine kefaleti getirmek suretiyle, Kredi Garanti Fonu’nun kefaletiyle 250 milyar liraya kadar bir kredi hacmi oluşturulacak. 2017’de özel sektör yatırımlarım daha da teşvik etmek, artmasını sağlamak amacıyla imalat sanayine, yatırım teşvik kapsamındaki projelere artı destek vermek için, yatırımın teşvik edilmesinde de bir seferberlik başlatılıyor. 2017’de yapılan imalata yönelik yatırım harcamaları için yatırıma katkı oranım mevcudun üzerine yüzde 15 daha artırılacak. Kurumlar vergisi mdirtroini de tam olarak uygulanacak. Bilim, Sanayi Bakanlığı KOBİ’lere yönelik bir desteği olacak. Bu destek çerçevesinde mevcut bilançoları esas alınarak, işletmelere ilk 12 ay için geri ödemesiz olmak üzere 3 yıl vadeli 50 bin lira kredi sağlanacak.

Uluslararası kadın tedarikçiler buluşacak

KAGİDER, 2017’de önemli bir toplantıya da ev salıipliği yapacak. Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Merkezi’nin (ITC) her yıl başka bir ülkede düzenlediği Kadın Tedarikçiler Sergi ve Forumu’nun beşincisi bu yıl İstanbul’da KAGİDER ev sahipliğinde gerçekleşecek. 23-24 Şubat tarihlerinde yapılacak forum, kadın tedarikçiler ile ulusal ve uluslararası düzeyde satın almacılan bir araya getirecek. Geçtiğimiz yıllarda Çin, Ruanda, Brezilya ve Meksika’da gerçekleşen forumlarda toplam 50 milyon dolarlık iş anlaşmaları imzalandı ve her bir foruma toplam 500 satın almacı ve kadın tedarikçi katılım gösterdi. Bu etkinlikte hedef, 350 kadın tedarikçinin foruma katılması ve 10 milyon dolarlık iş hacmi yaratmak. Forum, Ekonomi Bakanlığı’mn desteği ile gerçekleştirilecek ve dünyadan birçok ticaret heyeti İstanbul’da ağırlanacak.

KOSGEB’den yeni destekler geliyor

■ TÜBİTAK ile imzalanan protokol kapsamında yapılan eğitimler neticesinde bin 601 girişimci adayının projelerinin KOSGEB tarafından desteklenmesi sağlanacak.

■ Girişimcilerin, yatırımcıların ve diğer paydaşların elektronik ortamda buluşturulacağı girişimcilik portalı 2017 yılında tamamlanarak faaliyete geçirilecek.

■ Girişimcilerin gelişen ihtiyaçlarına yönelik olarak yeni trendlerin belirlenmesi ve girişimcilik ekosisteminde yer alan tüm unsurların geliştirilmesi için gerekli araştırmaların yapılarak sonuçlarının uygulamaya alınması planlanıyor.

■ İlgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yapılarak eğitim sistemi ile işgücü piyasası arasındaki uyum, hayat boyu öğrenme perspektifinden hareketle iş yaşamının gerektirdiği beceri ve yetkinliklerin kazandırılması, girişimcilik kültürünün benimsenmesi, mesleki ve teknik eğitimde okul-işletme ilişkisinin orta ve uzun vadeli sektör projeksiyonlarım dikkate alacak biçimde güçlendirilmesi çalışmalarının yürütülmesi planlanıyor.

■ Girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesi, sağlanan desteklerin yenilikçi ve büyüyen/büyüme potansiyeli olan girişimlere odaklanması ve izleme-değerlendirme sistemlerinin geliştirilmesi ile etki analizleri yapılması sonucunda sektörlerin geüşiminin daha da hızlanacağı öngörülerek bu analizlerin 2017 yılı içerisinde planlanması hedefleniyor.