Hayvancılık Teşvikleri – Besicilik Hibe ve Kredileri

Ali KOPUZ / İstanbul Ticaret Borsası Başkanı
Destek ve hibelerle ilgili köklü değişiklik lazım

Ülkemizde hayvancılık sektörünün büyük bir çoğunluğu küçük ve orta ölçekli aile işletmelerinden oluşuyor. Bu sebeple, destek politikaları bu gerçeğe uygun olarak belirlenmeli ve destekler, işin ehli insanlara dağıtılmalı. Bu yapısal gerçekliğe uygun olmadan ortalığa saçılan paralar, sektöre destek olmaktan çok köstek oluyor.

Daha önceki faizsiz kredilerin cazibesine kapılan çok sayıda şirket (ki bunların bazıları çok büyük müesseselerdi] sektörden çekildi.

Sonuç olarak tarımsal destek ve hibelerle ilgili anlayışın kökten değişmesi gerekiyor.

Yıllardır amaçsız, hedefsiz ve para dağıtma anlayışı ile verilen destekler, hibeler ve düşük faizli krediler dolaylı olarak ithalatın finansmanına gidiyor.

Diğer bir ifadeyle, üretimi destekleyecek hibe ve desteklere ihtiyaç var. Büyükbaşta 10-50 baş anaç kapasiteli, küçükbaş hayvancılıkta ise 100-200 baş anaç kapasiteli ahır ve ağılların tadilatı veya yeniden yapımında inşaat yatırımlarının yüzde 50’sinin hibe olarak verilmesi çok önemli. Bu desteklerin hayata geçirilmesi durumunda, olumlu sonuçların kısa sürede alınacağına inanıyorum.

Uygulamanın aynı zamanda işsizliğe de önemli fayda sağlayacağı kanaatindeyim. Türkiye’de et tüketimi katlanarak artıyor. Büyükbaş hayvan kesimi iki kat arttı. Bu sebeple, et sektörüne yatırım hala cazip. Nitekim bazı büyük işletmelerin kapasitelerini artırdıklarını daha fazla yatırım yaptıklarını medyada her gün okuyoruz. Sektörün en büyük girdisi olan yem konusunda da iyileştirmeler olmalı.

Mustafa BILIKÇI / Ulusal Kırmızı Et Konseyi ve Et Üreticileri Birliği Başkanı
Destekler yatırımcılar için özendirici

Bu destekleme özellikle et verimliliğini artırmaya yönelik. Özellikle besi ırkı damızlık hayvan yatırımına getirilen desteğin önemli ve teşvik edici olacağını düşünüyoruz. Damızlık hayvan alımı yatırımında, hayvan alım tutarının yüzde 80’i oranında hibe desteği uygulanacak. Bu kapsamda damızlık boğa ve damızlık koç-teke alımı yapılabilecek. Ağıl-ahır yapımında da yüzde 50 hem onarım hem de yeni yapıma destek verilecek olması yeni yatırım yapmayı düşünenler için özendirici olacaktır. Yakın geçmişte verilen kesimde kilogram başına destek karkas verimliliğini artırmak için yararlı bir teşvik olmuştu. Bunun tekrar uygulamaya konmasını, ülkemizde karkas verimliliğini artırmak bakımından önemsiyoruz. İç piyasanın ihtiyacına yetecek kadar canlı hayvan varlığımız var.

Dursun AKDAĞ / Yonca Hayvancılık Yöneticisi
Gelecek büyük işletmelerde

Söz konusu destek özellikle küçük ölçekli hayvancılık yapan işletmeler açısından önem taşıyor. Ancak verilen destek sadece altyapı ile ilgili. Yeterli bulmuyoruz, fakat olumlu bir adım olarak değerlendiriyoruz. Söz konusu desteğin küçük çiftçiyi bir nebze de olsa rahatlatacağını düşünüyoruz. Yeni yatırımların önünü açabilir. Ancak hayvancılık sektörünün çok daha büyük ve yapısal sorunları bulunuyor. Bu sorunların en başında da zaten üretimin küçük ölçekli olması ve uluslararası ölçekte rekabet edebilecek verimliliğe ulaşamamak geliyor. Hayvancılık sektörünün gelişmesi için öncelikle sağlıklı, ciddi ve uygulanabilir politikalar üretmek gerekiyor. Çiftliklerin büyük ölçekli hale getirilmesi, entegre üretime geçilmesi, hayvancılığın tarım sektörüyle birlikte ele alınması, çağdaş tarım ve hayvancılık teknolojilerinin hayata geçirilmesi ve çevre politikalarıyla birlikte değerlendirilmesi gerekiyor.

Özer MATLI / Bursa Ticaret Borsası Başkanı ve Matlı Yemcilik Sahibi
Sektörün en önemli sorunu kaba yem

Ülkemizde hayvancılık sektöründe son yıllarda büyük gelişmeler yaşandığı muhakkak. Bu gelişmelerin yansıması olarak gerek süt üretimi gerekse hayvan sayısında son yıllarda önemli artışlar meydana geldi. Devletin açıkladığı rakamlara göre 2010 yılında Türkiye’de yıllık 13.5 milyon ton süt üretilirken 2013 yılında yüzde 34.5 artış ile 18 milyon ton/ yıl çiğ süt üretildi.

Çiğ süt miktarının bu kadar artması hem hayvan sayısındaki artış hem de hayvan başına üretilen süt miktarındaki artıştan ileri geliyor. Son yıllarda hayvan sayısının ve hayvan başına süt miktarının artması ülkemizde bu işin daha bilinçli yapıldığının göstergesi. Hayvancılık alanında yapılan desteklemelerde yine hayvancılığın gelişmesine şüphesiz ki katkı sağlıyor. Günümüzde hayvancılığın önemli sorunları, kaliteli kaba yem üretimi, bilgi ve eğitim eksikliği ve de istikrarsız fiyat politikaları olarak sıralanabilir. Türkiye’de hayvancılık sektöründe başta et ve süt piyasası olmak üzere fiyat istikrarsızlığı (yem/süt-et paritesi] söz konusu. İstikrar oluştuğunda bu istikrar kaliteli kaba yem üretimine, bilgi ve eğitimin artmasına sonuçta da hayvancılığın gelişmesine katkı sağlayacaktır.

Faruk KAYAR / Namet Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Yatırımlar etçi ırklara yoğunlaşsın

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın bölgesel desteklerini yerinde buluyorum. Yatırımlar etçi ırklar üzerinde yoğunlaşırsa sektörümüz açısından verimlilik arz eder. Kısa ve orta vadede hayvan sayısı artar, ortalama karkas ağırlığı yükselir. Bu da ülkemizdeki et üretiminin artması demektir. Bu destekler iki tip besicilikte de daha çok yatırım yapılmasına katkı sağlar.

Et besiciliği için, Türkiye’nin coğrafi koşullarıyla uyumlu, Simental ve İsviçre Esmeri gibi ırklara yönelinirse, yatırımlar daha rantabl hale gelir. Sektör için en önemli konulardan bir tanesi uygun fiyatlı ve kaliteli hammadde teminidir. Dolayısıyla besicilere bu destekler verilirken, yem bitkileri yetiştiricilerinin de kompanse edilmesi gerekiyor. Bununla birlikte, mera anlamında, coğrafi bölgelerin özelliklerine göre, sütçü-etçi ırk ayrımına gidilmesi, doğru bir hareket olacaktır.

Cüneyt ASAN / Günaydın Et ve Restoranları Grubu Kurucu Ortağı
Restoranlar daha istikrarlı et tedarik eder

Yeni hibe programı, hayvancılıkla uğraşanların maddi giderlerinin bir bölümünü karşılayacak, ayrıca yeni yatırımcıların da önünü açacaktır. Ülkemiz, özellikle hayvancılık sektöründe dünya oyuncuları arasında yer alabilecek son derece verimli bir potansiyele sahip. Bu nedenle öncellikle hayvan ithalatının önüne geçerek ihracatın yolunu açmak için bakanlık tarafından gerçekleştirilen bu desteklerin belirlenen sabit bir oran doğrultusunda herhangi bir değişiklik gözetmeksizin düzenli olarak gerçekleştirilmesi önemli. Hayvancılara sağlanan bu gibi devlet desteklerinin ve hibelerinin istikrarlı olması dahilinde uzun vadede geri dönüşleri alınabilir.

Bu nedenle özellikle hayvancılıkta dışa bağlılığın azaltılması, ihracatın desteklenmesi ve yerli ırk üretimlerinin gerçekleştirilmesi gibi maddelerin neticelenmesi ile birlikte et fiyatlarının sabitlenmesinde ve son tüketiciye ulaşan restoranların istikrarlı et tedarik etmelerine yardımcı olacaktır.

Hamdi BAĞCI / Anadolu Birlik Holding CEO’su
Konya için mükemmel bir zamanlama

Hayvancılığa yapılan her türlü destek mutlaka et ve süt sektörüne katkı sağlayacaktır. Bu teşvik kararı Konya bölgesi için önemli ve zamanlama itibarıyla da mükemmel bir zamanlamaya sahip.

Çünkü Konya Şeker olarak biz Konya Meram’da dünyanın tek kampus içindeki en büyük et-süt entegre tesisini kurduk ve işletmeye aldık. Bu tesis henüz üretim kapasitesi itibarıyla ilk aşamada. Tesis tam kapasiteye ulaştığında besi ve süt ihtiyacının tamamını bölgeden karşılayabilmesi için bölge hayvancılığının hem büyükbaş hem küçükbaş olarak katlanarak büyümesi gerekiyor.

Nitekim bölge üreticisi tesis henüz devreye girmeden hayvancılığa yönelik yatırımlarını arttırmaya, yani yeni bir fabrikaya göre pozisyon almaya başlamıştı. Bu çerçevede bölge üreticisinden imkanı olanlar ahırını, ağılını büyütmüş, olmayanlar da mevcudu maksimum seviyede kullanmaya başlamıştı. Bu kararla çok daha fazla sayıda küçük işletme yeni duruma göre pozisyonunu güçlendirme ve ahırlarını, ağıllarını yenileme imkânına kavuşacak. O nedenle bu kararın Konya bölgesi açısından zamanlamasının son derece isabetli olduğunu düşünüyoruz.

İdriz Cokal