Hazır Giyimde Etiket Modası

Sadece hazır giyimde değil, bu sanayinin alt sektörlerinde de dünyada söz sahibiyiz. Piyasada ünlü firmaların onaylı etiket tedarikçisi sayısı 3 bini buldu. Etiketçiler, dokumadan deriye, plastikten metale birçok farklı malzemeden üretim yapıyor…

IHRACATA ve istihdama en fazla katkı yapan sektörlerin başında hazır giyim ve konfeksiyon geliyor. Bu sektörde AvrupalI perakende zincirlerinin en büyük tedarikçisi konumunda bulunan Türkiye, Avrupa Birliği pazarına en çok ihracat yapan ülkeler arasında Çin’in ardından ikinci sırada. Hazır giyim ve konfeksiyoncular dünyada ise en fazla ihracat yapan ülkeler sıralamasında altıncı sırada bulunuyor.

Türkiye’nin 1980’li yıllardan bu yana dünya hazır giyim üretimi ve ihracatında ağırlığını korumasında elbette direkt bu sektöre yapılan milyarlarca dolarlık yatırımın büyük payı var.

Ancak bunda en az sektöre direkt yapılan yatırımlar kadar pay sahibi olan bir başka gelişme de yan sanayi alanında atılan dev adımlar.

öyle ki düğmeden fermuara, askıdan tela ve vatkaya hazır giyim sektörünün tamamlayıcısı yor. Hem de öyle böyle değil, her birinde yüzlerce hatta binlerce şirket faaliyet gösteriyor. Konfeksiyon yan sanayi olarak adlandırılan bu alanda en güçlü alt sektörlerden biri de etiket sanayi.

ÜÇ BİNE YAKIN FİRMA VAR

Üretiminde kullanılan hammaddenin cinsinden menşei ve yıkama talimatına kadar tüketicilere ürünün özelliklerini anlatan etiket, bir yerde o markanın imajını yansıtan kimliği yerine geçiyor. Fermuar, kapitone gibi diğer alt sektörlerde olduğu gibi hazır giyim ve konfeksiyon sektöründeki büyümeye paralel olarak gelişen etiket sanayinde günümüzde yaklaşık 3 bin firma faaliyet gösteriyor. Çoğu 50’den az işçi çalıştıran KOBİ niteliğindeki bu firmalar üretimlerini İstanbul’da Merter, Yenibosna, Güneşli gibi tekstil sektörünün yoğun olduğu semtlerde sürdürüyor. Bunun yanında Bursa, Gaziantep, Adana, İzmir gibi şehirlerde de etiket üretimi yapan çok sayıda firma var.

ÜNLÜ MARKALARININ TEDARİKÇİSİ

Sektörün önde gelen şirketlerinden Şimşek-Ege Etiket, yaklaşık 25 yıldır etiket, metal düğme, perçin ve matbaa ürünleri üretiyor. Avrupa ve ABD’deki çeşitli perakende zincirlerinin dünyadaki onaylı etiketçisi olan şirket, Türkiye’deki birçok yerli markanın da en önemli tedarikçileri arasında bulunuyor.

Şimşek-Ege Etiket Yönetim Kurulu Başkanı Osman Ege, etiket üreticilerinin hem perakende mağaza zinciri sahibi yerli firmalara hem de ihracatçı hazır giyimcilere hizmet verdiklerini belirtiyor. Ege, bunun yanında direkt ihracatçı olan etiket üreticilerinin de olduğunu vurguluyor.

400 MİLYON DOLARLIK İŞ HACMİ

Aynı zamanda Konfeksiyon Yan Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkam da olan Ege’nin verdiği bilgilere göre, Türkiye etiket sanayinin iş hacmi yaklaşık 400 milyon dolar civarında. Türkiye’nin hazır giyim sektöründe olduğu gibi etiket üretiminde de dünyada söz sahibi olduğunu ifade eden Ege, son dönemde Rusya’ya ihracat yapan hazır giyimcilerin yaşadığı sıkıntılardan etiket üreticilerinin de etkilendiğini söylüyor. Ege, buna karşılık Avrupa ve ABD’ye ihracat yapan hazır giyimcilerin tedarikçisi konumundaki etiket üreticilerinde ise sıkıntı olmadığını vurguluyor.

“DÜNYADA İLK SIRADAYIZ”

Sektörün önde gelen firmalarından bir diğeri de Tunteks. İstanbul Yenibos-na’da üretim yapan firma dokumadan baskılı kumaş etiketlere, karton etiketlerden ambalaj malzemelerine kadar çok geniş bir ürün gamma sahip. Tunteks Genel Müdürü Nuri Tuncel, Türk etiket sanayinin gerek üretim kapasitesi, gerekse kalite bakımından dünyada ilk sıralarda yer aldığım vurguluyor. Türk firmaların özellikle dokuma etikette söz sahibi olduklarını ifade eden Tuncel, “Bir hazır giyim ürünü, kullanılan iplikten düğmesine, fermuarından etiketine her şeyiyle aynı kalitede olmak zorunda, örneğin, yıkandığında nasıl ipliği boya vermiyorsa etiketin de boya vermemesi gerekiyor. Bu konuda dünyaca ünlü perakende zincirlerinin onayladığı, modern teknolojiye sahip birçok firmamız var. Bunların bir kısmı ürettikleri etiketlerin tasarımlarını da kendileri yapıyor. Sektör olarak hızlı servis vermemiz de bir başka avantajımız” diyor.

“REKABET ÇOK YOĞUN”

Hazır giyim ihracatında son dönemde bir daralma yaşandığım ifade eden Tuncel, bundan etiket firmalarının da etkilendiğini söylüyor. Tuncel, şöyle devam ediyor:

“Sektörde yoğun bir rekabet var. Kurumsallaşmayı başaran, kendisini farklı bir alanda konumlandırabilen firmalar büyüyor. Hazır giyim üretimini Türkiye, Mısır, Romanya, Bulgaristan, Portekiz gibi farklı ülkelerde yaptıran Avrupalı perakendeciler var. Bunlar etiketlerini onay verdikleri bir yerden almayı tercih ediyorlar. Firma olarak biz de bu etiketçilerdeniz.

Ancak etiket, bedeli çok düşük bir ürün olduğu için nakliye gideri maliyetlerimiz içinde önemli bir yer tutuyor. Bu yüzden daha çok çevre ülkelere ihracat yapıyoruz.

Fakat bu ülkelerde hazır giyim üretimi gerilemeye başladı. Bu yüzden sektördeki firmalar daha çok iç piyasaya ağırlık veriyor.”

Kahraman ÖZTÜRK / Öz-EI Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı
Çok büyük kapasiteye sahibiz

Türkiye’de gerek dokuma, gerek örme gerekse baskı olmak üzere tüm etiket çeşitlerinin üretimine yönelik çok fazla yatırım yapıldı ve etiket pazarı çok hızlı büyüdü. Çünkü talep çok fazlaydı. Bu yüzden bu alanda önemli bir kapasiteye sahibiz. Firmalarımız sadece kapasite olarak da değil, tasarım konusunda da çok geliştiler. Dünyanın önde gelen markalarına etiket tasarımları sunup, öyle sipariş alıyoruz. Etiketsiz bir ürün olmayacağı için önemi çok fazla. Çünkü yıkama talimatından tutun da o ürünün nasıl kullanılacağına kadar her şey etikette yazılıdır. Yani bir ürünün tacıdır. Ancak son 7-8 aydır dünya ticaretinde bir yavaşlama var.

Türkiye’nin hazır giyim ihracatı da bazında geriliyor. Bu etiket talebini olumsuz etkiliyor. Bu yüzden etiket makinesi alımları yavaşlamış vaziyette.