İmalat sanayi kapasite kullanımı moral verdi
İmalat sanayi kapasite kullanımında son dokuz yılın en yüksek değerine ulaşıldı. Ekonomik büyümeyle uyumlu bir eğilim sergileyen oran, kasımda bir önceki aya göre 0.2 puan artarak yüzde 79.9 oldu. Sanayide çarklar tam gaz çalışıyor… hülya gençsertkaya
ABD ile Türkiye ilişkisinde yaşanan gerilimin piyasalara yansıdığı bir haftayı geride bıraktık. Döviz kurlarında geçen hafta yaşanan sert yükseliş, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nm (TCMB) hafta içinde attığı ölçülü adımlar ve hamle yapabileceğine yönelik beklentilerle fren yaptı. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun (PPK) 14 Aralık’ta gerçekleştireceği toplantıda alacağı karar ve öncesinde atacağı adımlar ise en önemli gündem maddelerinden biri olarak yerini aldı. Geçen hafta açıklanan önemli verilerden biri de imalat sanayi kapasite kullanım oranı oldu. Ekonomik büyümeyle uyumlu bir eğilim sergileyen imalat sanayi kapasite kullanım oranı kasımda bir önceki aya göre 0.2 puan artarak yüzde 79.9 düzeyinde gerçekleşti.
Geçen hafta reel sektörün kur riskini azaltmaya yönelik Türk Lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım ihalelerine başlayan ve yılsonuna kadar vadeli döviz satım pozisyon tutarının en fazla 3 milyar dolar olmasını planlayan TCMB, ayrıca bünyesinde faaliyette bulunan Bankalararası Para Piyasası’nda bankaların borç alabilme limitlerini (BAL) 22 Kasım’dan geçerli olmak üzere gecelik vadede yapılan işlemler için sıfıra düşürmüştü. TCMB ayrıca aynı tarihten itibaren geçerli olmak üzere gün içi limit (GIL) işlemleri için bankalara tanınan limitleri 21 Kasım’dan geçerli olan BAL limitlerinin iki katı olarak belirledi. Bilindiği üzere TCMB geç likidite penceresi (GLP) çerçevesinde, BAL’da gecelik vadede uygulanan Merkez Bankası borç verme faiz oranı yüzde 12.25’te bulunuyordu. TCMB’nin uyguladığı likidite politikalarının bileşiminde ortaya çıkan son faizi gösteren ağırlıklı ortalama fonla-ma maliyeti yılın başlarında yüzde 8.30’lu seviyelerde, kararın alındığı gün ise ağırlıklı ortalama maliyeti yüzde 11.99 seviyesindeydi.
“YERİNDE AKSİYONLAR”
Gedikportföy Portföy Yönetim Müdürü Eral Karayazıcı, ABD-Türkiye ilişkisinde yükselen gerilimin piyasalara yansıdığı bir hafta geçirildiğini belirterek, “Var olan belirsizlikler ortadan kalkana kadar nane molla bu halin sürdüğüne şahit olabiliriz” dedi. Döviz kurlarındaki yükselişin de tamamen bu sis bulutunun bir sonucu olduğunu dile getiren Karayazıcı, hafta içinde gerek TCMB’nin ölçülü adımları gerek son günlerde siyasi kanattan gelen TCMB hamle yapabilir yönündeki değerlendirmelerin yükselen tansiyonu düşürmeye yönelik yerinde aksiyonlar olduğunu vurguladı. Karayazıcı, “Yönü değiştirmese de en azından yukarı yönlü seyrin hızını keserek bence etkili oldu. Sorun Türkiye’nin uyguladığı faizin yetersizliği değil. Ancak bu vesile ile uygulanan faiz politikası sadeleştirilir pratikte politika faizi kullanılabilir hale getirilirse 2018 ilk çeyrek içinde reel faizlerde bir gerileme zemini kazanabiliriz” diye konuştu.
Prof. Dr. Burak Arzova ise, Para Politikası Kurulu toplantılarını 12’den 8’e indiren Merkez Bankası’nın 14 Aralık’ı beklemeden sürpriz bir şekilde ara toplantı yapabileceği görüşünde. Merkez Bankası’nın ABD’de 4 Aralık’ta görülmeye başlayacak Zarraf davasının gelişmelerini beklediğini dile getiren Arzova, “Bir faiz artışı gelecek. Davanın seyrine göre faiz artışı, ya sürpriz bir ara toplantıyla ya da 14 Aralık’ta gelecek. Faiz artış oranını davanın seyri, Türkiye’ye etkisi ve diğer küresel piyasalardaki gelişmeler belirleyecek” diye konuştu.
KAPASİTE KULLANIMI ARTTI
Ekonomik büyümeyle uyumlu bir eğilim sergileyen imalat sanayi kapasite kullanım oranı kasımda da artışını sürdürdü. Merkez Bankası’nın imalat sanayinde faaliyet gösteren 2 bin 102 katılımcıdan aldığı yanıtları ağırlıklı olarak toplulaştırmasıyla elde ettiği imalat sanayi kapasite kullanım oram kasımda bir önceki aya göre 0.2 puan artarak yüzde 79.9 oldu. Kapasite kullanım oranı bu düzeyi ile ekimde olduğu gibi, 2008 ağustostan bu yana en yüksek seviyesini korudu.
İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise aylık 0.1 puan artışla yüzde 79.5 oldu. Yüzde 80’e dayanan kapasite kullanım oranıyla kriz öncesi ortalamanın yakalanabildiğine dikkat çeken uzmanlar, büyümenin 2017 son çeyreğinde de devam edeceği görüşünde. 3. Göz Danışmanlık CEO’su ekonomist Hikmet Baydar, kasımda bu yılın en yüksek kapasite kullanım oranının yakalandığına işaret ederek, yüzde 79.9’un son dokuz yılın en yüksek verisi olduğunu vurguladı. Son çeyrekte ekonomide büyüme eğiliminin sürdüğünü belirten Baydar, “Önümüzdeki dönem için olumlu bir sinyal. 2018 için de umut veriyor” dedi.
REEL KESİM GÜVENİ
Güven endekslerinde yavaşlama kasım ayında da devam etti. İyimserlik sınırının üzerinde olan reel sektör güven endeksi kasımda bir önceki aya kıyasla 3.2 puan gerileyerek 106.3 oldu. Kasımda sabit sermaye yatırım harcaması ve mevcut mamul mal stoku miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, son üç aydaki toplam sipariş miktarı, gelecek üç aydaki üretim hacmi, gelecek üç aydaki toplam istihdam miktarı, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, genel gidişat ve mevcut toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endekse azalış yönünde yansıdı. Mevsim-sellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi kasımda bir önceki aya göre 2.4 puan azalarak 109.8 puan seviyesinde gerçekleşti.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) geçen hafta açıkladığı sektörel güven endeksleri de kasımda geriledi. Hizmet ile perakende ticaret bu gerilemeyle iyimserlik sınırı olan 100’ün altına inmiş oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış verilerle hizmet sektörü güven endeksi kasımda aylık yüzde 1.4 azalışla 99.7’ye düştü. Perakende ticaret sektörü güven endeksi kasımda aylık bazda yüzde 3.9 azalışla 99.9, inşaat sektörü güven endeksi yüzde 2.1 azalışla 82.4 düzeyinde gerçekleşti.
