İmalat sanayi kapasite kullanımı moral verdi

“BEKLENTİLER İYİ YÖNETİLMELİ”

Suriye’de yaşananlardan en çok hizmetler sektörünün etkilendiğini vurgulayan Ekonomist Hikmet Baydar, düşüş oram az gibi görünse de endeksin 100’ün altına inmesinin mentaliteyi değiştirdiğini ifade etti. Hizmet sektöründe geleceğe karamsar bakanların oranında artış olduğunu dile getiren Baydar, “Önümüzdeki dönemde hizmet sektörü yatırımları ve istihdamında bir daralma görebiliriz. Kasımda perakende ticaret sektörü güven endeksi de 100’ün altında inmiş. Karamsarlık hizmet sektörü kadar değil ancak yüzde 3.9’luk düşüş önemli. Piyasada ciddi şekilde güven törpülenmesi yaşandığını gösteriyor. Burada beni en çok tedirgin eden inşaat sektörü güven endeksi. İnşaat sektöründe yaşanan gelişmeler ciddi şekilde başımızı ağrıtacak gibi görünüyor. O nedenle beklentilerin iyi yönetilmesi lazım” diye konuştu.

Tüketici güveni gerilemeyi sürdürdü. TÜİK ve TCMB işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi kasımda bir önceki aya göre yüzde 3.2 azalışla 65.2 oldu. Ekonomik büyüme, üretim ve ihracatla ilgili göstergeler olumlu seyretmesine rağmen, tüketici güven endeksi son dört aydır geriliyor. Ekonomistlere göre tüketici güvenindeki gerilemede beklentilerin üzerinde seyreden enflasyon, kurda yaşanan dalgalanma, işsizlik oranının tek haneye gerilememesi ve jeopolitik riskler etkili oldu.

TİCARET VE HİZMETTE CİRO ARTTI

Çift haneli büyüme beklentilerinin dile getirildiği 2017 üçüncü çeyreğinde ticaret ve hizmet ciro endeksleri artış gösterdi. TÜÎK verilerine göre takvim etkilerinden arındırılmış verilerle ticaret ve hizmet ciro endeksi 2017 üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19.1 artışla 231.1 oldu. Bu dönemde ticaret ve hizmet sektörlerinde istihdam yüzde 0.5 artışla 111.4, çalışılan saat yüzde 0.7 azalışla 104.5, brüt ücret-maaş yüzde 9.9 artışla 250.6 değerini aldı.

Yılın üçüncü çeyreğinde sanayide istihdam artış gösterdi. TÜÎK verilerine göre, sanayide istihdam takvim etkisinden arındırılmış, verilerle yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1.1 artışla 119.3 oldu. Bu dönemde sanayide çalışılan saat yüzde 1.6 artışla 110.9, sanayide brüt ücret-maaş yüzde 13.7 artışla 268.8 düzeyinde gerçekleşti.

Ekonomist Hikmet Baydar, yılın üçüncü çeyreğinde sanayide istihdam artışının yıllık bazda yüzde 1.1, sanayide çalışılan saatin ise yüzde 1.6 arttığını vurgulayarak, bunu sanayide kapasitenin az da olsa yukarıya taşındığının bir göstergesi olarak yorumladı. Yılın üçüncü çeyreğinde ticaret ve hizmette ciro artışı yaşandığına dikkat çeken Baydar, kasım ayı güven endeksleri ile karşılaştırıldığında ise çeyrekteki artışın son çeyreğe taşınmadığının işaretleri olarak değerlendirdi.

YAPI RUHSATINDA REKOR ARTIŞ

Ekimde yürürlüğe giren yeni imar yönetmeliğinin getireceği kısıtlamalara takılmak istemeyen müteahhitler, yapı ruhsatında rekor artış getirdi. TÜÎK verilerine göre, belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen binaların yüzölçümü 2017’nin ilk dokuz ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32 artışla 125 bin 846 düzeyinde gerçekleşti. Yılın ilk dokuz ayında geçen yılın aynı dönemine göre yapı ruhsatı verilen binaların yüzölçümü yüzde 52.2 artışla 222 milyon 439.8 bin metrekareye, değeri 237 milyar 891.4 milyon TL’ye ulaştı. Yılın ilk dokuz ayında yapı kullanma izin belgesi verilen bina sayısı yüzde 7 artışla 82 bin 68 olurken, yapıların yüzölçümü yüzde 10.5 artışla 112 milyon 517 bin metrekare, değeri 118 milyar 914.8 milyon TL düzeyinde belirlendi.

EKİMDE 122 BİN 882 KONUT SATILDI

Yapı harcı avantajıyla konut sektöründe eylülde yaşanan büyük artışın ardından, konut satışları ekimde geriledi. Bu gerilemede kredilerdeki faiz artışı da etkili oldu. Türkiye genelinde konut satışları ekimde geçen yılın aynı ajana göre yüzde 5.7 azalışla 122 bin 882, yılın ilk 10 ayında ise yüzde 8.2 artışla 1 milyon 153 bin 610 adet oldu. TÜIK verilerine göre, ipotekli konut satışları ekimde geçen yılın aynı ayma göre yüzde 19.8 azalışla 38 bin 593 olurken, toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 31.4 olarak belirlendi. Ocak-ekim döneminde ipotekli konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14.3 artışla 401 bin 820 düzeyinde gerçekleşti. Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı ekimde geçen yılın aynı ayma göre yüzde 7.6 azalarak 56 bin 994 olurken, toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 46.4 olarak belirlendi. îkinci el konut satışları bu dönemde yüzde 3.9 azalışla 65 bin 888’e geriledi.

Yabancılara yapılan konut satışları ise ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 70.9 artarak 2 bin 677 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında Ekim 2017’de ilk sırayı bin 321 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul’u sırasıyla Antalya ve Bursa izledi. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Suudi Arabistan vatandaşlarına oldu. Suudi Arabistan’ı sırasıyla Irak, Azerbaycan, Kuveyt ile Rusya Federasyonu takip etti.