İncir Yetiştiriciliği – İncir Üretimi Yapmak
Geçen yıl 74 bin ton olan kuru incir rekoltesi bu yıl 72 bin tona düştü. Ancak havalar iyi gidince içindeki bal oranı arttı. Tarlada 8-10 TL arasında satılan kuru incir bu yıl üreticiyi de ihracatçıyı da memnun edecek…
İNCİR, fındık ve kayısıyla birlikte dünyada en iddialı olduğumuz ürünlerden biri. Dünya üretiminin neredeyse yarısını Türkiye karşılıyor. Türkiye üretiminin yüzde 80’i ise bereketli topraklara sahip Aydın’da gerçekleşiyor. Yıllık yaş incir üretimi yaklaşık 300 bin ton. Bu yılki kuru incir rekoltesinin ise 72 bin ton olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Dünya incir ticaretinin hacmi 600 milyon dolar civarında hesaplanıyor. Bunun yarısını Türk inciri gerçekleştiriyor.
Halen ülkemizde 35 bin kayıtlı çiftçi incir üretiminden para kazanıyor. 20 dönümlük incir bahçesine sahip bir ailenin yıllık gelirinin 30 bin TL civarında olduğu hesaplanıyor. Ülkemizde yaklaşık 70-8Q;bin kişi incirden geçiniyor.
Şu sıralar incirde hasat mevsimi. Bugünlerde taze olarak tükettiğimiz incirde asıl piyasayı kurutulmuş ürün oluşturuyor. Şimdilerde kurutulan incirler ağırlıklı olarak ihraç ediliyor. Bayram sonrası, Eylül sonu gibi yeni mahsul kuru incirler piyasaya çıkacak.
DÜŞÜK REKOLTE, YÜKSEK TAT
İncirin merkezi Aydm’da sezon öncesi küçük bir araştırma yaptık. Üretici, ihracatçı ve iç piyasaya çalışan tarafların sezon değerlendirmelerini aldık. İhracatçı firmalar, ABD, Fransa, Almanya ve Ingiltere’den alım heyetlerini ağırlıyor. Yıllardır ihracatçı ile üretici arasında fiyat sorunu olurdu. Bu yıl ilk kez hem üretici hem de ihracatçı tarafı piyasa fiyatlarından memnun. Kuru incirin tarladaki fiyatı 8-10 TL arasında. Ekstra kaliteli ürünler ise 10 TL’nin üzerinde alıcı bulacak gibi görünüyor.
Rekolte tahminleri ise geçen yılın biraz altında. Geçen yıl 74 bin ton olan kuru incir rekoltesinin bu yıl 72 bin tona inmesi bekleniyor. Köşk, Nazilli, Sultanhisar ve Bozdoğan bölgelerinde aşırı yağışlar nedeniyle rekoltede düşüş yaşanmış. Ancak kuru incirin içindeki bal oranı yüksekmiş. İncirin gelişim döneminde iyi güneş alması bal oranını yükseltmiş. Bu da kuru incirdeki moloz diye tabir edilen balsız incir oranını düşürmüş. Yani bu yıl incirlerin bal oranı yüksek. Yerel üreticilerin tabiriyle “incirin ballı yılı”.
TARİŞ ALIMLARA BAŞLADI
İncir piyasasında ilk sahaya inenler genelde tüccarlar olur. Nakit sıkıntısı yaşayan üreticiler de ellerindeki malı bir an önce satabilmek için piyasa tam açılmadan tüccarlara satar. Böyle olunca da piyasanın dengesi bozulur ve üretici istediği fiyatları bir türlü tutturamaz. Ancak birkaç yıldır Tariş İncir Birliği piyasada aktif rol oynuyor. Tariş, üreticinin mağdur olmaması için kuru incir alımlarına başlamış durumda. Ortalama fiyatı da kalitesine göre 8.5-10 TL olarak belirlemiş.
Tariş İncir Birliği Başkanı Ahmet Fevzi Aruman, kuru incir alımlarına başladıklarım söylüyor. Üreticinin de fiyatlardan memnun olduğunu belirten Aruman, geçen yıl 7.5 TL olan incir fiyatının bu yıl 8.5 TL’den açıldığını vurguluyor. Ege Kuru Meyve İhracatçıları Birliği’nin yönetiminde de yer alan Aruman, “Fiyatlar hem üretici hem de ihracatçı için iyi. Ancak bizim fiyat konusundan daha çok önem sediğimiz bir nokta var. incir piyasasında denetimler şıklaştırılmalı. Üreticiden çıktıktan sonra bazı firmaların kuru incirleri bazı kimyasallara tabi tuttuklarını duyuyoruz. Bu konu çok önemli, incirin genel yapısını bozuyorlar. Piyasada haksız rekabet oluşuyor. Denetimler yapılıyor ama daha sıklaştırılması gerekiyor” diyor.
İHRACAT HEDEFİ 300 MİLYON DOLAR
incirin ağırlıklı olarak ihraç edildiğini belirtmiştik. Geçen sezonu 200 milyon dolarlık döviz girdisiyle kapatan ihracatçının yeni hedefi yüksek. incir, kayısı ve üzüm ihracatıyla uğraşan Ege Kuru Meyve İhracatçıları Birliği Başkanı Birol Celep de dünyada söz sahibi olduğumuz bir üründe, ihracatçı ve üretici dahil bütün paydaşların mantıklı hareket etmesi gerektiğini söylüyor. Bu yıl 65 bin tonluk bir ihracat hedefi belirlediklerini söyleyen Celep, bunun döviz karşılığının da 300 milyon dolara denk geldiğini belirtiyor.
“FİYAT İSTİKRARI SAĞLANMALI”
Türkiye’nin incir ihracatında ABD ilk sırada. ABD’yi Fransa, Almanya ve diğer AB ülkeleri takip ediyor. Bu ülkeler arasına son yıllarda Japonya, Çin ve diğer Uzakdoğu ülkeleri de katıldı. Dünya piyasalarında istikrarın önemli olduğunu söyleyen Celep şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Kayısı ve kuru üzümde üretici ile ihracatçı arasında geçmişte sıkıntılar yaşandı. Bu sıkıntılar fiyat istikrarına da yansıdı. Uluslararası pazarlarda 12 dolara sattığımız kayısının fiyatı 3.5 dolara indi. Kuru üzümde ise fiyat 6.5 TL’den 3 TL’ye indi. Benzer bir durumu incirde yaşamamalıyız. Fiyatı düşen bir ürünü yukarı taşımak çok zor. Bu nedenle fiyatlar konusunda dikkatli olmak lazım. Piyasa açıldı. 8-10 TL arasında incir alınacak. Bu fiyatlar hem üretici hem de ihracatçı için yeterli. Bütün paydaşlar gönül birliği ve mantıklı hareket edersek bu üründe piyasa hakimiyetimizi kaybetmeyiz.”
YENİ BAHÇELER KURULUYOR
incir üreticisi gelirden memnun olunca, haliyle yeni bahçeler de kuruluyor. Aydın Ziraat Odası Başkanı Rıza Posacı, incir bahçelerinde artış olduğunu söylüyor. Yeni bahçe kurulumlarının arttığını söyleyen Posacı, “Aydın çok verimli topraklara sahip. Ne eksek, ne diksek yetişiyor, incir bölgenin doğal meyvesi. Bugüne kadar taban arazilerde idi. Son yıllarda sulama imkanları geliştikçe eski kırsal bölgelerde de ciddi bahçeler kuruluyor” diyor.
Bu sezon incir kalitesinin oldukça yüksek olduğunu söyleyen Posacı, “Bu yıl hem kalite hem de fiyatlar üreticinin yüzünü güldürecek. Bir iki ilçemiz dışında rekolte kaybı yok” diyor.
Özhan ŞEN / İzmir Ticaret Borsası Yön. Kurulu Üyesi
Beyaz olanları yemeyin
İncir sektörü için önemli konulardan birisi hidrojen peroksit kullanımıdır. Bu konuda da yetkili kurumların denetimlerinin daha etkin olmasını istiyoruz. Halkımızın da özellikle incirin doğal kuru rengi dışında çok beyaz renkteki kuru incirleri tüketmemeye dikkat etmesini istiyoruz. Bir diğer önemli konu, çeşitli nedenlerle son yıllarda incir üretimi taban ve kır taban arazilerden daha yüksek arazilere kaymış bulunuyor. Bu değişimin uzun vadede ürün kalitesi ve verimliliğini olumsuz etkilememesi için kültürel işlemler ve toprak erozyonunun önlenmesi amacıyla teraslama faaliyetlerine önem verilmeli. Buradaki önerimiz Tarım Bakanlığı tarafından, belirli yükseklikteki incir bahçelerinin teraslama çalışmalarına 2-3 yıl boyunca destek verilmesidir. Bu uygulamanın uzun vadede sürdürülebilir üretime ve toprağımızın korunmasına katkı sağlayacağına inanıyoruz.
Belli başlı kuru incir üreticileri
Tariş, Gabay, Osman Akça, Şentaş, KFC Gıda, Franko Meyve, Clarke Driet, Selçuk Gıda, Timtaş, Elmas Gıda, Kırıcı, Kral İncir, Pagysa Gıda, Rapunzel Organik, Related Exporters, Sertaş Tarım, Yateks Tarım, Didem Gıda, Dirafko, Gençler Tarım, Hazal Tarım, Nimeks Organik, Öner Türkoğlu Gıda.
Çiftçilere yerinde eğitim
Kurutulmuş ürünlerin en büyük sıkıntısı aflatoksindir. Bu sorun, ürün gerektiği gibi kurutulmadığında meydana gelir. Artık ihracatçı da pazarlarda sıkıntı yaşamamak için bu konuda eğitime özel önem veriyor. Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği, Ege Üniversitesi, Aydın Ticaret Borsası ve Erbeyli İncir Araştırma Enstitüsü işbirliğiyle “Kuru İncir Eğitim ve Bilinçlendirme Toplantıları” düzenleniyor. Enstitüdeki eğitimler bununla sinirli değil, incir entegre mücadele eğitimi ile organik incir yetiştirme eğitimleri de veriliyor. Böylece hem kaliteli üretim hedefleniyor hem de verim artışları sağlanıyor. Bu eğitimler sayesinde incir ile ilgili pazarlarda sıkıntı yaşanmasının önüne geçilmiş oluyor.
