İnovasyonun yaşı olur mu?
İnovasyon genç enerjisi taşıyan bir sözcük; yeniden, yenilikten söz edilince akla gençlerin gelmesi normal. Ancak inovasyonu sadece gençlerden beklemek ne kadar doğru?..
CEP telefonundan dizüstü bilgisayara kadar elektronik ürünlerde kullanılan lityum iyon pilin mucidi olan John Goodenough’un, şimdi de üç kat daha fazla enerji depolayabilen yeni bir teknoloji geliştirdiğini kısa bir süre önce paylaşmıştık. Haber bu haliyle de inova-tifti ama ayrıntılarında Goodenough’un 94 yaşında olduğu ve Austin Texas Üniversitesi Cockrell Mühendislik Fakültesi’nde profesör olarak çalıştığı da vardı.
Bir yandan hayranlık duydum, diğer yandan aklım almadı, itiraf edeyim, ekip belki dikkat çekmek için profesörü projenin yüzü olarak kullamyordur, fikri bile aklımdan geçti. Ancak hemen sonra haksızlık ettiğimi fark ettim. Bir insan inovatifse inovatiftir; bazılarının doğasında vardır. Bazıları sonradan geliştirir ama inovasyonun, girişimciliğin gençlere özgü bir iş olduğunu söylemek ne kadar doğru? Kimileri Mark Zuckerberg gibi hayatının işini 19 yaşında bulur, kimisi de Albay Sanders gibi 62 yaşında… Hatırlayanlar olacaktır daha önce bir başarı hikayesi olarak KFC’nin halen logosunda yer almaya devam eden ‘Albay’ lakaplı kurucusu Harland David Sanders’tan söz etmiştik. Albay, içindeki inovatif girişimciyi biraz geç keşfetmiş ve ilk restoranını 62 yaşında açmıştı.
Kabul edelim ki inovasyon genç enerjisi taşıyan bir sözcük; yemden, yenilikten söz edilince akla gençlerin gelmesi normal. Girişimcilik de öyle. Haliyle inovasyonu da, girişimciliği de gençlere havale edip kenardan bilgiç bilgiç konuşmayı daha çok seviyoruz sanki. Biraz da 40 yaşından itibaren emeklilik hayalleri kurmaya başladığımızdan olsa gerek, ‘genç girişimci dehalar’, ‘40 yaşın altındaki milyarderler’ gibi başarı hikayelerine bayılıyoruz. ‘Bizden geçti’ diyerek gençleri motive edebileceğimizi sanıyoruz. Tarih bunun böyle olmadığını gösteren onlarca örnekle doluyken inovasyonu, girişimciliği sadece gençlerden beklemek tüm jenerasyonlara haksızlık değil mi? Gençler gibi ilerleyen yaşlarında girişimciliğe niyetlenen inovatif insanları da desteklemek, yüreklendirmek gerekmez mi? ‘Geç kaldık’ diye hayıflanmadan önce lütfen şu örneklere de bir göz atın:
Charles Flint, IBM’i kurduğunda yaşı 61’di. Nestle’nin kurucusu Henri Nest-le şirketini kurduğunda 52 yaşındaydı. Yazar iken girişimci olan Gordon Bow-ker, biri İngilizce diğeri tarih öğretmeni ortakları ile ilk Starbucks şubesini açtığında 52 yaşındaydı. Sam Walton’m ilk Wal-Mart mağazasını açtığında yaşı 44’tü ve 70 yaşma kadar CEO olarak görevine devam etti. Adi Dassler, babası gibi ayakkabı tamirciliği ile başladığı iş hayatında Adidas’ı kurduğunda 48 yaşındaydı. Ferdinand Porsche yıllarca mühendis olarak görev aldığı otomotiv sektöründe kendi şirketini kurduğunda yaşı 56’ydı. Markalarının ünü kendi isimlerini geçen bu inovatif girişimcilerin geçmişte kaldığını sakın düşünmeyin. Sizin için günümüzden start-up örneklerini de araştırıyorum, inovasyonun yaşı olmadığı konusunda artık hemfikir olduğumuza eminim, sonraki yazılarda güncel örnekleri de paylaşacağım. Denemekten ve bizi okumaktan vazgeçmeyin…
