İş Arama Yapay Zeka İle Olacak

İş arama süreçleri yapay zeka temelli online kariyer platformlarına kayıyor. Önyargı ve torpil bariyerlerini aşarak her adaya eşit fırsat sunan yapay zeka, beklenen adaleti sağlayabilir mi? İK’cılarla konuşup bu sorunun yanıtını aradık…

HAYATIMIZA iyice giren online kariyer platformları, geleneksel İK yönetimlerine destek olmakla kalmıyor, gün geçtikçe rakip de olmaya başlıyor. îş arayanlarla şirketleri belirli kriterler doğrultusunda otomatik olarak eşleştiren bu yeni nesil yapay zeka platformları, personel seçiminde duygu kaynaklı önyargı bariyerini de aşıyor. Peki, yapay zeka iş arama sürecinde havada uçuşan, “Bir tanıdık yok ki”, “Torpilim yok ki” kabilinden sitem cümlelerine bir son verebilir mi? Beklenen adaleti sağlayabilir mi? CV’ler yapay zekaya uygun olarak nasıl güncellenmeli? Online kariyer platformlarının yetkili isimleriyle bu sorulara cevap aradık. IK’da yapay zekanın geleceğini tartıştık…

ÖNYARGISIZ ADİL DEĞERLENDİRME

Expertera Satış ve Iş Geliştirme Sorumlusu Hayal Koç’a göre, yapay zeka kullanan platformlar İK’cinin yerini almaktan ziyade onun daha verimli çalışmasını sağlıyor. Mülakatların organize edilmesi, referansların kontrol edilmesi, adayların standart sorularının cevaplanması gibi manuel olan ve çok zaman alan işlerin otomasyonunu sağlayarak iş akışını kolaylaştırıyor. Adayları daha hızlı, daha adil ve daha efektif bir şekilde değerlendirip en uygun rollere yerleştirilmelerini sağlıyor.

Bazı platformların kullandığı oyunlaştırma ve çözümleme yöntemleriyle, profesyonellerin ilerideki olası performans seviyelerini ve işyerinde devamlılık sürelerini öngörmenin de yakın gelecekte mümkün olabileceğini aktaran Koç, “Online kariyer platformlarının en iyi yönü ise kişisel önyargılara yer vermemesi ve insan gücünün göz ardı edebileceği adaylara şans tanıyabiliyor olması” diyor.

Koç’a göre, yapay zeka kullanan platformların oluşumunu tetikleyen fak- tör, iş dünyasındaki ‘esnek işgücü’ devrimi. Yurtdışında ‘Future of Work’, yani ‘Geleceğin Çalışma Modeli’ olarak tanımlanan bu devrimde firmalar ve profesyoneller artık daha esnek zamanlı, proje bazlı çalışıyor. Expertera‘nm platformunda bugün tüm sektörlerden 15 bini aşkın uzman yer aldığına değinen Koç, online kariyer platformlarında dikkat çekmek için şu tavsiyelerde bulunuyor:

“Gençler gelecekte aranacak uzmanlık alanlarını araştırmalı ve ilgilerini çeken alanlarda kendilerini geliştirmeli. Örneğin, siber güvenlik, veri analitiği, bulut bilişim, mobil yazılım uzmanlığı, büyük veri madenciliği, nesnelerin interneti (IoT), robotik teknoloji, yapay zeka uzmanlığı, makine öğrenimi ve sanal gerçeklik programcılığı gibi alanlarda… İşgücü platformlarında profillerini oluştururken teknik uzmanlık alanları kadar sosyal becerilerini de detaylı bir şekilde ifade etmelerinde fayda var. Günlük iş tanımlarından ziyade, rakamlar ve örneklerle birlikte performanslarından bahsetmeleri gerekiyor. Örneğin, yeni bir teknolojiyi kaç hafta veya ayda öğrenip, etkili bir şekilde kullanabildiler, iletişim kabiliyetlerini nasıl ve nerede kullandılar, nasıl bir sonuç elde ettiler, yaratıcı bir çözüm, fikir oluşturmuşlarsa nasıl kullandılar gibi somut örnekleri de profillerine dahil etmeliler. Eğitim sürecini hayat boyu devam eden bir yolculuk gibi görmeliler ve bilgilerini güncellemeliler.”

YAPAY ZEKÂ YETMEZ

Toptalent.co yönetici ortağı Mehmet Aksu’ya göre, bilgi ve teknoloji geometrik olarak yol alıyor ve artık hiçbir şey şaşırtıcı olmamaya başladı. “Yapay zekanın daha iyi tercihler ve hesaplamalar yapabileceğini biliyoruz. Ancak kültürü, dokuyu ne kadar anlayabileceğini şu an bilmiyoruz. Bildiğimiz kadarıyla bunu evrende bu sofistikas-yonda yapabilen tek canlı insanoğlu. Mevcut algoritmalar şimdilik bundan çok uzak” diyen Aksu’ya göre, yetenekle şirketin ne kadar iyi örtüştüğünü hissetmeyi zeka değil duygular sağlıyor. Yani İK işlevlerini devralmak için yapay zekanın yanında yapay duygu da gerekiyor. Dolayısıyla yapay zekanın tek başına bu işlevi üstlenmesi şimdilik kolay görünmüyor.

Toptalent.co’nun diğer ortağı Ahmet Yüce ise, online kariyer platformlarının iş bulma sürecinde adaleti sağlayabildiğine değiniyor. “Bizim çıkış noktamız iş hayatına girişte genç yeteneklerin ihtiyacı olan network’ü sağlamaktı. Bunun için gerçek networking buluşmalarım hayata geçirdik. Bu buluşmalarda genç yetenekler şirketleri tanıyarak iş hayatından profesyonellerle gerçek bağlantılar kuruyorlar, şirketler ise genç yetenekleri bir mülakat ortamı olmadan, doğal bir ortamda keşfedip işe alım yapabiliyorlar. Şimdiye kadar yüzlerce yetenek bu buluşmalarda iş sahibi oldu” diyen Yüce’ye göre her işi yaparım dönemi çoktan bitti. Ön plana çıkmak isteyenler yalnız tek bir alana odaklanmak Online
platformlardaki profillerinde de bunu öne çıkarmalı ve kendini o alanda geliştirmeye devam etmeli. Gerçek bir ilgi alanı, odaklı olunan bir konu, kapıları açan bir ‘tamdık’tan daha etkili olabiliyor. Diğer ‘tanıdıklar’ bir süre işe yarayabilir ancak günümüzde bu uzun vadeli bir başarı getirmiyor.

ANAHTAR KELİMELER ÖNEMLİ

Yenibiriş Ürün ve Teknolojiden Sorumlu Genel Müdürü Eren Çamlıkaya’ya göre, CV’ler artık yapay zeka tarafından otomatik olarak kontrol edildiği ve filtrelendiği için, iş arayanların detaylı ve doğru anahtar kelimeleri içeren özgeçmişler hazırlamaları çok kritik. Yenibiriş’in yeni CV değerlendirme botunun, yüzlerce özgeçmişi saniyeler içinde analiz edebildiğini ve öğrenen bir algoritmaya sahip olduğunu aktaran Çamlıkaya, “Üniversite eşittir iş garanti dönemi, üniversite sayısının az olduğu dönemlerde kaldı. 180 üniversitenin olduğu günümüzde rekabet çok fazla. Formasyonun yanı sıra üniversite öğrencisinin kendisine yatırım yapması gerekiyor. Mesleki ve bireysel anlamda daha nitelikli çalışanlara ihtiyaç duyuluyor. Eğitimin yanı sıra global anlamda dünyanın hangi yetkinliklere ihtiyacı var, hangi online eğitim olanakları var, “adayların bu bakış açısıyla kendilerim geliştirmesi, desteklemesi ve profillerinde bunları detaylıca aktarması gerekiyor” diyor.

Artık dünyada sosyal yetkinliklerin önem kazanmaya başladığım ifade eden Çamlıkaya’ya göre, ekip içi iletişim, birlikte iş yapma kültürü, işbirliği, ortak çözüm üretme ve değişime uyum sağlama becerisi ön planda ve yeni iş dünyasında en çok aranan özellikler.

HER ADAYA EŞİT FIRSAT

Crossover Türkiye Müdürü Mine Dedekoca ise, işi yapay zekaya bırakmanın çok mümkün olamayacağına inananlardan. Dedekoca, “Artık aday başvurularının değerlendirilmesinde, özellikle de anahtar sözcük taraması aşamasında yapay zekanın yaygın bir şekilde kullanıldığım söyleyebiliriz. Hatta makine öğrenmesi sayesinde işe yerleştirilecek aday seçiminin çok daha doğru yapılacağı düşünülüyor. Ancak şunu unutmamamız gerekiyor ki konumuz insan. Odağında insan olan bir sürecin tamamen yapay zekaya teslim edilmesi çok sağlıklı olmayacaktır. Bizi makinelerden ayıran en önemli özelliğimiz, empati, önsezi gibi becerilerimiz. Bu beşeri becerilerin aday seçimine dahil edilmediği bir sürecin tam ve sağlıklı olduğunu söyleyemeyiz” diyor.

Online kariyer platformlarının işe alım sürecinden performans değerlendirmesine kadar son derece şeffaf bir ortam sağladığı için, her adaya eşit fırsat sunduğuna da değinen Dedekoca şunları aktarıyor:

“Örneğin Crossover’da bizim her pozisyon için belli testlerimiz var. Bu pozisyonlarda işe girmek isteyen herkes bu testlerden geçiyor ve aynı kriterlere göre değerlendiriliyor. Dolayısıyla biz geleneksel işe alım süreçlerinin aksine, başarısız olan bir adaya neden başarısız olduğu konusunda net bir bilgi verebiliyoruz. Böylece geliştirmesi gereken yanlarını bilip, bu kısımlara çalışıp, üç ay sonra tekrar aynı pozisyon için başvuru yapabiliyor. Bunun yanı sıra online platformlar üzerinde çalışanların performansları, iş verenler tarafından değerlendirildiği ve hatta yorum olarak da paylaşıldığı için, aslında çalışanlar kendi kendilerinin referansı olmuş oluyorlar. Yani bir platform üzerinde uzun süre iyi bir performans ile çalışan kişi, zaman içinde kendine bir saygınlık kazandırmış oluyor. Böylece platform üzerindeki işverenler tarafından da daha fazla tercih ediliyor.”

“İK’NIN YÜKÜNÜ” HAFİFLETİR

Eleman.net Genel Müdürü Özlem Demirci Duyarlar’a göre, insan kaynakları alanında geliştirilen yapay zeka uygulamaları ile işe alım, çalışan bağlılığı, eğitim ve performans değerlendirme gibi IK süreçleri daha etkin bir şekilde yönetilebiliyor. Yapay zeka monoton ve stresli süreçlerin yükünü IK uzmanlarının sırtından alıyor.

Yapay zeka yazılımlarının işe alım süreçlerine yüzde 75’e kadar hız kazandırabileceğine değinen Duyarlar, “İK uzmanlarının daha küçük ve daha uygun bir aday grubunu analiz etmesi ve değerlendirmesi zaman açısından çok büyük fayda sağlayacaktır. Bu durumda İK birimleri daha kısa zamanda daha doğru kararlar alabilecek, şirketler de zaman ve dolayısı ile para tasarrufu sağlayacaklardır” diyor.

BÜYÜK VERİ İLE SÜREÇ DEĞİŞECEK

Secretcv Genel Müdürü Okan Tütüncü’ye göre, firmalar artık aradıkları elemanın kriterlerini yapay zeka sayesinde en ince ayrıntısına kadar belirleyebiliyor ve buna uygun olmayanları kolaylıkla eleyebiliyor. Bu da geniş bir özgeçmiş havuzu oluşturulmasını sağlıyor. Hem aday hem işveren kendisine en uygun olana ulaşabiliyor. Yakın gelecekte İK süreçlerinde kişiselleş-tirmelerin daha fazla olacağını ifade eden Tütüncü, “Aday ya da firma kendi sayfasına girdiğinde belki herhangi bir kriter bile seçmeye gerek kalmadan kendine uygun iş ilanlarını ya da kendine uygun adayları görebilecek. Yapay zeka büyük veri yönetimi sayesinde de bazı verilere ulaşacak ve adaylara önerilerde bulunabilecek. Mesela platformlar firmaya ‘senin popülasyonunda olan bir aday şu eğitimleri alarak üç yıl sonra şu pozisyona geldi gibi’ gibi geri bildirimler yapabiliyor olacak. Ya da çalışana, iş arayana ‘bak şu özelliklere sahip adaylar üç yıl aynı firmada çalışıp iki yıl sonra yönetici pozisyonuna gelebiliyor’ türünden değerlendirmeler sunabiliyor olacak” diyor. Online kariyer platformlarındaki CV’lerin kişisel reklam ve pazarlamanın ana aracı olduğuna da değmen Tütüncü, CV oluşturmanın başlı başına bir iş olduğunu vurgulayarak şunları aktarıyor:

“Eskiden iş bulmak da adaya ulaşmak da zahmetli ve zaman alan bir durumdu. Hal böyle olunca çoğu kişi için iş veya eleman bulmanın en kolay yolu bir tamdık bulmaktan geçiyordu. Fakat online kariyer platformlarıyla işveren de, adaylar da tanıdıklardan daha fazlasına ulaşabildiklerini gördüler. Bu da zamanla online kariyer platformlarının ‘internetteki tanıdık’ haline gelmesini sağladı.”

Bu durumdan en iyi faydalanmanın yolunun iyi CV hazırlamaktan geçtiğini söyleyen Tütüncü, iş arayışında olan profesyonellerin öncelikle kendilerini diğer iş arayanlardan farklılaştırmaları gerektiğini ve CV’lerini güncellemeleri gerektiğini söylüyor. Firmaların onları aramasını beklemek yerine, daha aktif olmaları gerektiğini söyleyen Tütüncü, firmaların da kendilerine uygun olabilecek her ilanı dikkatle okumaları gerektiğini vurguluyor. Tütüncü sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Yani aslında iş aramayı bir iş haline getirmeliler. Yeni mezunların öncelikle kendilerini tanımaları ve bir hedeflerinin olması çok önemli. Üniversite öğrencileri ve yeni mezunlar için eğitim, iş deneyimleri bölümünden önce gelmeli ve o güne kadar yaptıkları yarı zamanlı işler, gönüllü aktiviteler, stajlar ve okul etkinliklerini anlaşılır bir şekilde detaylarıyla yazmalılar. Öğrencilerin ve yeni mezunların en çok yaptıkları hata, öğrenciyken yaptıklarına yeterince önem vererek ve detaylandırarak yazmamaları. Oysa firmalar için bu bilgiler çok değerli olmakla beraber yeni mezunun eğitim hayatında sadece okul ve dersler arasında sıkışıp kalmadığını görebilecekler ve değerlendirmeleri olumlu bir sürece girecektir.”

Nasıl bir CV hazırlamalı?

Eleman.net Genel Müdürü Özlem Demirci Duyarlar, iş arayanların online kariyer platformlarında özgeçmişleriyle ilgili olarak dikkat etmesi gerekenleri şöyle maddeliyor:

■ Özgeçmişinizi mutlaka dijital ortamda hazırlayın.

■ Özgeçmişinizi hazırlarken imla kuralları ve yazım diline özen gösterin.

■ Sade okunaklı bir f ormatta, kısa ve net bir özgeçmiş hazırlayın. Gereksiz içeriklerle özgeçmişinizi uzatmaya çalışmayın.

■ İş ve eğitim hayatınızdaki önemli noktaları öne çıkarın.

■ Özgeçmişinize mutlaka fotoğrafınız ekleyin. Fotoğrafınız başvuru yaptığınız pozisyona uygun vesikalık bir fotoğraf olsun.

■ Özgeçmişinizde mesleğiniz veya çalışmak İstediğiniz alanla ilgili terimlerin yer almasına dikkat edin. Anahtar kelimeler online platformlarda firmaların sizi bulması için önemli bir ayrıntı olacaktır.

■ Yeni mezunsanız veya deneyim süreniz az ise kariyer hedefinizi özgeçmişinizde belirtmeniz faydalı olacaktır. Tabii öncesinde kendinize bir hedef belirlemiş olmanız da gerekiyor.

■ Özgeçmişinizde yer verdiğiniz tüm bilgilerin doğru ve abartısız olduğuna emin olun.

Ürün Dirier