İş Garantili Süper Meslekler

“MUTLU OLUR MUYUM?”

Meslek seçimi insanın hayatı boyunca yanında taşıyacağı bir karar olduğundan, bu kararın aslında erken gençlik yıllarında oluşturulup ileriki yıllarda şekillendirilmesi gerekiyor. Uzmanlar, özellikle tercih yapmış olmak için tercih yapılmaması gerektiğini söylerken, Grant Thornton Türkiye Başkan Yardımcısı Emin Taylan öğrencilerin sorması gereken yegane sorunun, “Seçtiğim bölüm sonucunda yöneleceğim mesleği icra ederken mutlu olacak mıyım?” olması gerektiğini vurguluyor.

Geleceğin mesleklerinin dijital uzmanlıklarda birleşeceğini savunan Taylan, eğitim ve B2B hizmet sektöründe önemli yükselişler olacağını kaydediyor. Taylan’a göre, dijital uzmanlıklara ihtiyaç her gün daha fazla artıyor. Eğitim sektörü ise her zamankinden daha önemli çünkü eğitim gelecek demek. Bağımsız denetim, vergi uzmanlığı ve yönetim danışmanlığı gibi alanlar ise uzmanlarının uzun ve zorlu yollardan geçtiği ve geçebilenlerin sayılı olduğu bir alan olduğu için her zaman revaçta olacak.

“GELİŞİM KOÇLUĞU YÜKSELİŞTE”

Pek çok uzmana göre, gençler öncelikle yeteneklerinin, değerlerinin ve güçlü yanlarının farkında değiller. Bunun yanı sıra yaşam amaçlarının da farkına henüz varamamış birçok genç kendilerini suyun akışına tarakmışçasına sürükleniyor. Trend mesleklerden ziyade gençlerin öncelikle hayatta vazgeçemeyecekleri değerlerine, kendilerini başarılı kılan güçlü yanlarına, yeteneklerine, yaratıcı olabildikleri alanlara, seçecekleri meslekte nereye kadar gidebileceklerini ve buradan sonra kendilerine hangi alanlarda yeni imkânlar açılabileceğini sormaları gerektiğini vurgulayan Pathfin-der Kurucusu Profesyonel BCişisel Gelişim ve Yönetici Koçu Ali Engin, gençlerin her şeyden önce isteklerine odaklanması gerektiğini söylüyor.

Halen yaptığı koçluk mesleğinin de geleceğin mesleklerinden biri olacağına inanan Engin, “Birey giderek yalnızlaşıyor ve sorunlarını çözmek için daha fazla çabalıyor. Daha fazla başarı ve sonuç alma isteği insanları, hedeflerin arkasından koşan, çevreleri hakkmdaki farkındahkları son derece zayıf, sadece kendilerine odaklanmış birer canlı haline dönüştürecek” diyor ve kişisel gelişim koçluğu ve global siber koçluğun bireyler için ilerleyen dönemde vazgeçilmez ihtiyaç haline dönüşeceğini belirtiyor. Engin’e göre, otomasyona geçiş, robot sistemlerin kullanılması, yapay zekâ alanında çalışmalar, insanların bu yarışta meta olmaktan kurtulup kendisini daha fazla ortaya koyma çabasına girmesine yol açacak. Bu çerçevede bireysel gelişim eğitimciliğine ve gelişim koçluğuna ihtiyacm daha fazla gündeme geleceği kaçınılmaz bir gerçek. Aile hekimliği gibi aile koçu gibi kavramların koçluk mesleği içinde yer bulması bile beklenebilir.

Yine geleceğin yıldızı parlayan meslekleri arasında inovasyon mühendisliğinin altını çizen Engin, “Yeni ortaya çıkacak ihtiyaçları karşılama ve ihtiyaç yaratma konusunda inovasyon mühendisliği, yepyeni fikirlerin üretilmesinde tüm sektörlerin aradığı vazgeçilmez elemanlar olacaklardır” diyor. Yeni iş modellerinin üretilmesinde, inovasyonu esas almak suretiyle ve performansı dolayısıyla rekabet gücünü arttırmak üzere kurum içinde ve kurumdan bağımsız çalışacak danışmanlık modeli daha popüler hale gelecek. Girişim danışmanlığı bu noktada yükselecek diğer mesleklerden olacak. Sağlıklı beslenmeye olan ihtiyaç her geçen gün artarken bu sektörde kendisini geliştiren insanlara olan ihtiyaç da her geçen gün artacak ve organik beslenme ve diyabetik aşçılığım yükselen meslekler arasında yer alacak.

“ÜNİVERSİTE SEÇİMİ DE ÖNEMLİ”

Koçluk yaptığı orta yaştaki kişilere baktığında birçoğunun okuduğu daldan farklı bir alana geçtiğini söyleyen Balcı Magis Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri Kurucusu Yasemin Balcı, bölüm kadar üniversite seçiminin de önemli olduğunu söylüyor ve üniversitenin köklü olmasının, seçilen bölümden bağımsız olarak ayrıca değerli olduğunu düşünüyor. Bu süreçte üniversitedeki öğretim kadrosu ve kalitesinin incelenmesinin kritik olduğunu vurgulayan Balcı, öğrencilere tıpkı yurtdışındaki gibi lise eğitimi sonrası bir yıl boyunca farklı ülkelerde uygun işlerde çalışıp ardından üniversite eğitimlerine başlamalarını tavsiye ediyor.

Balcı’ya göre, geleceğin meslekleri arasında endüstriyel tasarım şimdi olduğu gibi gelecekte de önemli olacak. Hayat kalitesini yükselten birçok farklı sektördeki ürünlere duyulan ihtiyaç sürekli artacak. Dijital reklam ve pazarlama da aynı şekilde yükselen trend olmaya devam edecek. Balcı’ya göre ülkemizde ciddi anlamda akademisyen açığı var. Bu da üniversite sonrası yüksek öğrenimlerine devam etmeyi düşünenler için bir başka iş alanı olabilir.

“GENETİK BAŞROLDE OLACAK”

Öğrencilere “Gönlünüzden geçen yöne doğru yürüyün” öğüdünü veren Fütürist Doruktan Türker, özelikle iş garantili meslek tanımından kaçınarak bazı olası süper meslekleri öne çıkarıyor. îşte Türker’in dikkat çektiği meslekler…

Dijital dünyada toplanan verileri doğru okuyabilmek ve analiz ederek anlamlı sonuçlar çıkarabilmek çok önemli. Çıkan bu analizleri, işletmeler için anlamlı bilgiye çevirmeyi beceren ve hem iş hem de teknoloji bilen ‘veri analisti’ geleceğin en çok aranan uzmanı olmaya aday.

Geriatri, tıbbın yaşlıların sağlık problemlerine odaklanan dalı. Yaşlanan dünya nüfusu ile birlikte, bireylerin ileri yaşlardaki hayat kalitesini artıran ve bu yılları minimum sağlık sorunu ile geçirmelerine yardımcı olan ‘geriatri’ geleceğin en parlak tıp uzmanlık alanlarından birisi olacak.

Ticaretin globalleştiği, sınırların muğlak-laştığı bir dünyada hukukun konumu da değişiyor. Yakın gelecekte birçok yeni ülke hukuki yapı ve düzenlemeye gebe. Bu dönemde çok dil bilen, sadece kendi ülkesinin değil birçok ülkenin kanun ve düzenlemelerine hâkim olan ‘uluslararası hukuk uzmanı’ gerçek bir süper meslek olacak.

Türker, gelecek 50 yıl için uzay sektörüne özellikle dikkat çekiyor Kolonileşme, uzay madenciliği, uzay turizmi gibi yepyeni kavramlar günlük hayatın parçası olacak ve bu yeni dünya dışı yaşamı kolaylaştıracak her tür bilimsel gelişme ve teknolojik çözüm ‘bir sonraki büyük şey’ olmaya aday.

Öne çıkacak sektörlerden bir diğeri enerji. Çığ gibi büyüyen enerji ihtiyacım karşılamak için sürdürülebilir ve temiz enerji kaynaklarının devreye girmesi gerektiğini belirten Türker, eneıjinin gelecekte en çok konuşulacak sektörlerin başında geleceğini belirtiyor. Ömür süreleri uzuyor. Şimdiden 60 yaş, yeni 40 yaş olarak tanımlanmaya başladı. “Dolayısıyla daha uzun ömürlerimizi daha sağlıklı geçirmek için genetik bilimine bolca ihtiyacımız var” diyen Türker, diğer yandan sağlıkta yeni dönemin genel tedavilerden kişiye özel tedavilere doğru gittiğini söylüyor ve genetik biliminin yakm gelecekte başrolde olacağmı vurguluyor.

“EN İYİ MESLEK BİLGİ EDİNMEK”

Gelişen ülkelerde teknolojik yatırımlar, sağlık, eğitim gibi sektörler ön plana çıkıyor ancak kendini geliştirmiş bir avukat, mimar, turizmci, yazar ya da yönetici de her zaman gerekli. “Gelişime açık olmak ve öğrenme süreçlerini okullara bırakmadan bilgi edinmeye devam etmek geleceğin en süper mesleğidir” diyen Koray Varol Akademi’nin Kurucusu Eğitmen Koray Varol, “Hayatın içinde birçok zorlukla karşılaşınca onlara nasıl yaklaşılması gerektiğini bilen çalışanlar veya işverenler bence geleceğin süper mesleklerine sahip olurlar” diye ekliyor.

Tercih yaparken öğrencinin hem Türkiye sıralaması hem de puanını göz önüne alması gerektiğini söyleyen Varol, tercih listesi hazırlanırken üç bölgede tercih yapmanın önemine işarete ediyor:

“İlk bölge; puan ve başarı sırasının daha üstünde olan ama olabilme ihtimali düşük sayılan bir alanda. İkinci bölge olarak öğrencinin kendi sıralamasına yakm bölgeden tercihler yaptığı alan, üçüncü bölge ise Türkiye sıralamasını 1.5 ile çarparak en alt sıralarda oluşan güvenli bir alandır. Tüm tercihler sıralanırken öğrencinin yapısına uygun bir bölüm seçmesi ve hayatı boyunca o işi yapmaktan zevk alabilecek olması, önemli” diyor.

Profesyonel Koç Ajlan Someran ise, öğrencilerin tercih sürecinde kendilerine sorması gereken en önemli soruların, “Gelecekte nasıl bir insan olmak istiyorum? İyi bir insan olmama hizmet edecek meslek hangisi olabilir? Kendimi neleri yaparken akışta hissediyorum?” olduğunu söylüyor. Bu sorulara verilecek yanıtların ışığında ileride ihtiyaç duyulacak özellikler olan iletişim, işbirliği, eleştirel düşünce ve yaratıcılık kavramlarında kendilerini geliştirmeye odaklanmalarını tavsiye ediyor.

“KARİYER KOÇLARINI ÖNEMSEYİN”

Tercih yaparken gençlerin kariyer eğilimleri veya kişilik envanterleri, kariyer danışmanı veya koçları, konunun uzmanı psikologlar, okullarının tanıtımını yapan akademisyenler, istediği meslekte çalışan kişilerden faydalanması gerektiğini belirten Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Uzman Klinik Psikolog Şeyda Özdalga, geleceğin parlayan meslekleri hakkında ise şunları söylüyor:

“Fütürüstler, geleceğin parlayan sektörleri yanında farklı uzmanlık alanlarından söz ediyor. Yükselen meslek alanı olan psikolog olmak değil, intihar psikoloğu, kanser psikoloğu, oyuncu psikoloğu gibi birçok alanlarda uzmanlaşmış olmak değer kazanacak. Sağlık sektöründe kök hücre, kalıtsal hastalıkların teşhis ve tedavisine önemli araştırma bütçelerine sahip genetik mühendisliği, nörobilim, sağlık yönetimi, genç görünmenin yükselen önemiyle estetik cerrahi, yaşam kalitesini artıracak fizik tedavi uzmanlarının önemi artacak.”

Özdalga’ya göre, gelişen teknolojinin yarattığı elektronik ve haberleşme mühendisliği, yazılım mühendisliği, bilgi ve kimlik güvenliği, bilgi teknolojileri, kod kırıcılığı gibi meslekler öne çıkarken, organik gıda sektörünün büyümesiyle, organik gıda mühendisliği, organik tarım yönetimi bir hapla beslenmeyi sağlayacak moleküler gastrono-mi, bilinçli beslenme gelişimiyle diyetisyenlik gibi mesleklerin de tercih edilebileceğini söylüyor.

“DENEYİMLEMEKTEN KORKMAYIN”

Tüm uzmanlar gençlerin “aynaya daha çok bakarak” tercihlerini belirlemesi gerektiğini söylüyor. Bu bağlamda farklı meslek gruplarının dinamiklerini varsaymaktan ziyade o mesleğin pratisyenlerinden olabildiğince bilgi ve fikir almalarını tavsiye ediyorlar. Egon Zehnder Yönetici Ortağı Murat Yeşildere’ye göre, akademi bireylere “öğrenmeyi öğretiyor” bu yüzden kariyer yolculuğu üniversite ve sonrasında da şekillenebilir, hatta keskin dönüşler yapabilir. Denemekten ve deneyimlemekten korkmamak lazım.

Human Group Genel Müdürü Gaye Öz-can’a göre ise, satış-pazarlama her zaman en çok talep edilen pozisyon ve bu gelecekte de öyle olmaya devam edecek, Bununla birlikte yükselen iş alanlarını mühendislik, IT/teknoloji, sosyal medya, enerji, iletişim, bioteknoloji olarak görüyor. Özellikle teknoloji eğitimi almış bireyler birçok alanda tercih ediliyor.

“Şu anda en hareketli sektörler arasında hizmet, yapı, tekstil, üretim, bilişim sektörlerini sayabiliriz” diyen Özcan, en çok bankacı-lık-finans, denetim-danışmanlık, ilaç, hizmet, perakende ve üretim sektörlerinde yeni mezun alımı yapıldığını söylüyor. Teknolojinin gelişimiyle birlikte sağlık teknolojisi ve yazılım üreticiliğinin de yine ön plana çıkan sektörlerden olması bekleniyor.

POZİTİF PSİKOLOJİ YÜKSELİŞTE

“Bilgi teknolojilerine yakın olan, birkaç uzmanlığı üzerinde taşıyan, konuya makro bakıp, analiz edebilen ve birden çok konuyu doğru yönetebilenler, birden fazla kişinin işini de yapabilir hale geliyor” diyen Ergene Consulting & HGA Group Türkiye Başka- Njjjf \ m Murat Ergene, geleceğin meslekleri ve alanları olarak yönetim bilişim uzmanlığı, endüstri mühendisliği, uluslararası finans, uluslararası ticaret uzmanlığı, elektronik haberleşme mühendisliği, mekatronik mühendisliği, moleküler biyoloji-genetik, biyoteknoloji uzmanlığı, psikoloji, görsel iletişim tasarımı, tıp, metalürjimalzeme mühendisliğine işaret ediyor.

Ergene’ye göre, yükselişte olan bir başka trend de pozitif psikoloji. Ergene bu konuda şunları söylüyor: “Chief Happi-ness Officer olarak adlandırılan kariyerler var. Psikoloji kapsamında, verimliliği artırmak için geliştirilen Mutluluk Di-rektörü’nün amacı, çalışanların beklentilerini doğru anlayıp, doğru hareket edebilmelerine ortam sağlamak ve mutlu etmek.” Ergene’ye göre, çalışanların daha fazla bilgi sistemleri bilmesi gerekiyor. Bilgi teknolojileri, yükselen bir değer. Çok fazla veri birikiyor. Bu verilerin yorumlanması ve uygulanabilir hale getirilip aksiyon planlarının çıkarılması konusunda yetkinlik isteniyor. Bu alanlarda yetkinliğin, işe katkısı önemli bir değer olarak görülüyor. Dijital iletişim çık hızlı gelişiyor. Internet, alışveriş platformları ve mo-bil moda tarafında çok hızlı bir ilerleme var. Dijital marketing ve sosyal medya ile ilgili yetkinliklerin trendi yükseliyor. Kendilerine verilen veriyi doğru yorumlayacak ve doğru şekilde de aksiyon planlaması yapacak kişiler gözde olacak.

UZMANLAŞMAK ZORUNLU”

ABD Çalışma Bakanlığı’nm yaptığı bir araştırma, bugün ilkokulda okuyan çocukların yüzde 65’inin gelecekte henüz keşfedilmemiş mesleklerde çalışıyor olacağını söylüyor. Teknoloji insanlar için bazı işleri ortadan kaldırırken yeni iş alanları da açıyor. Bugün geleceği belirleyecek yapay zeka, biyoteknoloji, otomasyon, robotlar, nesnelerin interneti ve benzeri teknolojilerin öncüllerinin yaptığı gibi bazı rolleri ve meslekleri gereksiz hale getirirken yeni sektörler, meslekler, uzmanlık ve istihdam alanları ortaya çıkarıyor.

“İş garantili süper meslekler bu ortam içinden doğacak” diyen PERYÖN Genel Başkanı Sevilay Pezek Yangm’a göre, veri bilimciler, yazılım uzmanlan gibi bilgi ile ilgili uzmanlıklar, genetik ve biyoteknoloji uzmanları, nanoteknoloji ve minyatür tasarımı, enerji teknolojileri, insansız araçlar uzmanlan, nüfus arttığı ve ömürler uzadığı için nitelikli sağlık personeli, yaşlılara hizmet veren sosyal çalışanlar öne çıkacak. Yangın şöyle devam ediyor:

“Gelecek trendleri uzmanlaşmayı ve farklılaşmayı gerektiriyor. Örneğin genel ÎK yöneticisinden çok tepe yönetime verilen ücret ve ödemeler konusunda uzmanlaşmış, deneyim kazanmış, İK ücretlendirme uzmanları ve yetenek yönetimi uzmanları aranıyor, işyerinde psikolojik taciz konusunda uzman iş hukukçusu detayında uzmanlıklara ihtiyaç duyulabiliyor. Bölümden bağımsız olarak kişilerin, kendisini donatmaya devam etmesi, seçmeli derslerle ve stajlarla ilgi duydukları alanda uzmanlaşması ve işini teknolojiyle bütünleştirmesi önem kazanıyor.”

Fütürist Ufuk Tarhan’dan altın öğütler

Ne meslek edinirlerse edinsinler, neyin uzmanı olurlarsa olsunlar…

■ Kendilerini yazılı, sözlü, görsel, işitsel olarak çok iyi ifade edebiliyor, anlatabiliyor olmalılar.

■ Dijital kimliklerini, kariyerlerini oluşturmalılar.

■ Esnek ve analitik düşünebilmeliler.

■ Çok disiplinli ve çalışkan olmalılar.

■ Geleceğe uyumlu ve uygun olabilmeyi, kalabilmeyi başarabilmeliler.

■ Gelecek zekası, aklı geliştirebilmeliler.

■ Çok meraklı olmalılar.

■ Daima sosyal, toplumsal sorumluluk bilinci ve faaliyetleri içinde yer almalılar.

Şeyda ÖZDALGA / DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü, Uzman Klinik Psikolog
Meslek seçimi yaparken dikkat edilecek kişilik özellikleri

GERÇEKÇİ

Makinelerle, aletlerle, objelerle ve hayvanlarla uğraşmaktan hoşlanır. Somut problemlerle uğraşıp, elle tutulur sonuçlar görmek ister. Kendisini pratik, muhafazakar, mekanik ve elle yapılan işlerde başarılı bir birey olarak görürken, sosyal becerilerinin eksik olduğunu düşünür. Genellikle insanlarla etkileşim içine girmekten kaçınır.

Uygun meslekler: Elektrik, elektronik mühendisliği, inşat, çevre mühendisliği, endüstri, maden, petrol mühendisliği, tasarımcı, teknik ressam.

GİRİŞİMCİ

İnsanları motive etmeye, ikna etmeye, satış yapmaya veya fikir geliştirmeye çalışırken aklını, sözcükleri ve duyguları iyi kullanır. Kişisel veya finansal riskler almaktan hoşlanabilir. Baskın ve öncü olmayı seven, genellikle iyi organizasyon yapan, iddialı, sosyal, hırslı, hevesle çalışan, insanları etkilemeyi seven ve hedef odaklıdır. Maddi başarılara ve sosyal statüye önem verir. Kendisini ikna ve satış yeteneği kuvvetli, fakat bilimsel alanlarda yetersiz olarak görür. Bilimsel, entelektüel ve anlaşılması güç konularla ilgilenmekten kaçınır. Uygun meslekler: Yöneticilik, satış görevlisi, endüstri mühendisi, bilgisayar programcılığı, tekstil mühendisliği, iletişim, gazetecilik, radyo, televizyon, halkla ilişkiler, ekonomi, işletme, uluslararası ilişkiler, sigorta, emlak yönetimi, avukat.

GELENEKSEL

Bilgileri açık ve düzenli bir şekilde organize etmeye izin veren aktiviteleri tercih eder. Düzenden, işlerin düzgün yapılmasından ve sayısal verilerden hoşlanır.

Maddi başarılara, sosyal, politik arenada ve iş hayatında güçlü olmaya önem verir. Lider olmaya ve başkalarını etkilemeye çalışmaz. Yapılandırılmış ortamları sever. Detaylara önem veren, sorumluluk sahibi ve uyumlu bir kişidir. Kendisini iş ve üretim alanında teknik yeteneklere sahip ancak artistik yetenekleri noksan biri olarak görür. Belirsiz ve yapılandırılmamış girişimlerden kaçınır.

Uygun meslekler: İşletme, iktisat, muhasebe, büro yönetimi, bankacılık, bilgisayar operatörü.

ARAŞTIRMACI

Fikirlere, bilime, matematiğe, olayların nedenlerine bulmaya ve nedensel açıklamalara ilgi duyar. Araştırma yapmaktan, veri toplamaktan, bu verileri analiz etmekten, sorgulamaktan ve bunları yaparken çeşitli araçlar kullanmaktan hoşlanır. Olaylar karşısında metotlu, orijinal ve mantıklı yaklaşımlar sergiler. Kendisini analitik, zeki, şüpheci ve akademik açıdan yetenekli görmekle birlikte, insanlar arası ilişkilerde yetersiz olduğunu düşünür, ikna gücü gerektiren ya da satış yapmak gibi işlerden uzak durur.

Uygun meslekler: Biyolog, fizikçi, doktor, bilgisayar programcısı, kimyager, jeolog gıda mühendisi, dişçi, nörolog, elektrik mühendisi, doğa bilimcisi.

SANATÇI

Orijinal, bağımsız, kendisini, deneyimlerini gözden geçiren ve bunlar üzerinde düşünen, kendi kendini iyi ifade edebilen, yenilikçi, duyarlı, yaratıcı, hayal gücü kuvvetli bir kişidir. Sanata ve güzelliğe ilgi duyar. Müzik, sanat, tiyatro, dil ve yazma konusunda yeteneklidir. Kendisini deneyimlere açık ve entelektüel bulmakla birlikte, ofis işleriyle ilgili yeteneklerinin yetersiz olduğunu düşünür. Rutin işlerden, yerleşmiş kurallara uymaktan kaçınır.

Uygun meslekler: Ressam, editör, sanat direktörü, yazar, müzisyen, mimar, şair, reklam tasarımcısı, grafiker endüstri, görsel tasarımcı.

SOSYAL

İnsanlarla çalışarak onları bilgilendirmekten, eğitmekten, çeşitli konularda aydınlatmaktan ya da tedavi etmekten hoşlanır. Grup üyelerinin gereksinimlerinin karşılanmasına çalışır.

Kendisini, anlama kabiliyeti yüksek, sorumluluk sahibi, empati kurabilen, sabırlı fakat mekanik yetenekleri zayıf bir kişi olarak görür. Genellikle kesin kurallara ve prosedürlere bağlı kalmadan çalışmak ister. Mekanik ve teknik işlerden uzak durmaya çalışır.

Uygun meslekler: Öğretmen, danışman, psikolog, sosyolog, insan kaynakları danışmanı, diyetisyen, fizyoterapist.

Bu soruları sormadan seçim yapmayın!

■ Yaşamımın genelinde hangi faaliyetler esnasında kendimi gerçekten çok istekli buluyorum?

■ Hangi başarılar beni daha fazla mutlu ediyor?

■ Yaşamda olmazsa olmaz değerlerim ne? Nelerden vazgeçemem?

■ Ne istemiyorum?

■ 10 sene sonra geriye baktığımda nasıl biz iz bırakmış olmak isterim?

■ Beni neler motive ediyor?

■ Ekip içinde hangi roller doğal olarak benim oluyor?

■ Çevremin beni takdir ettiği noktalar ne?

■ Hayranlık duyduğum kişiler varsa onların ortak özellikleri neler?

■ Ben kime nasıl bir rol model olurdum?