Kanada hakkında bilmediklerimiz…

■ Ülkeye Kanada adı “yanlışlıkla” verildi. Fransız kaşif Jacques Cartier, 1534’de bu topraklara geldiğinde yerel halkla karşılaştı.

■ Kaşifi nezaketten köylerine davet ettiler. Kızılderili dilinde köye “kanata” deniyordu. Cartier bu sözcüğü ülke adı zannetti.

■ Kanada, kendi anayasasını yazdığı 1982 yılına kadar, “fiili ülke” olarak kabul görmedi.

■ Rusya’dan sonra dünyanın en büyük ikinci ülkesidir.

■ 1775’te ve 1812’de Amerikalılar tarafından iki kez işgal edilmiştir.

■ Kanada’nın üçte biri, üzerinde yaşam barındıracak bir coğrafyaya sahip değildir. 36 milyona yakın nüfusun yüzde 90’ı ABD sınırına yakın 160 kilometrelik şeritte yoğunlaşmıştır. Buna rağmen kilometrekareye üç kişi düşer. Nüfusun yüzde 81’i kentlerde yaşar.

■ Topraklarının yarıdan fazlası ormanlarla kaplıdır. Dünya ormanlarının onda biri Kanada’dadır.

■ Nüfusun yüzde 85’i kadınlar tarafından yönetilir.

■ Kişi başına düşen gelir 44 bin dolardan fazladır.

■ Ülkede bin 455 havaalanı vardır. Bunlardan biri UFO’ların inmesi için Alberta/Saint Paul’de yapılmıştır.

■ Topraklarında 2.5 milyon geyik yaşar. Her yıl ortalama 245 geyikli trafik kazası olur.

■ Dünya besin üretiminin yüzde 1.5 payına sahiptir. Fakat halk, sadece yüzde 0.6’sını tüketir.

■ Suç işlemeyi konu alan çizgi romanların satışı yasaktır.

■ Evlerin yüzde 84‘ünde internet bağlantısı vardır.

■ Quebec eyaletinde her yıl 400 ton buz ve 12 bin ton kar kullanılarak bir otel yapılır.

■ “Hotel de Glace” adı verilen bu otel, yazın erir ve kışın tekrar inşa edilir.

■ Dünyanın en uzun sokağı, Kanada’dadır. Ontario Gölü kıyısından başlar, ABD/Minnesota sınırına kadar iki bin kilometre uzanır.

■ Trans-Canada Otoyolu, 7 bin 605 km ile dünyanın en uzun otoyoludur.

■ Wasaga Plajı, dünyanın en uzun tatlı su kumsalıdır.

■ Ottawa’daki Rideau Pisti, dünyanın en uzun buz pateni pistidir. Pist, UNESCO’nun dünya mirası listesindedir. Ülkede listeye dahil, 14 yer daha mevcuttur.

■ Kanada, adeta “uzunluklar” ülkesidir. 244 bin kilometreye yakın sahil şeridiyle dünyanın en uzun kıyılarına sahiptir.

■ Ülke, dünyada yenilenebilen su kaynaklarının yüzde 20’sine sahip, şanslı bir ülkedir.

■ Dünyada kutup bölgeleri dışında en düşük sıcaklık, 3 Şubat 1957’de, – 63 santigrat dereceyle Yukon/Snug’da ölçülmüştür.

■ Nunavut topraklan, dünyanın en kuzeyindeki daimi yerleşim bölgesidir.

■ ABD ile 5 bin 525 mil (8 bin 840 km] sınır paylaşır. Ve her iki ülke de bu sınırı korumaya gerek duymaz.

■ Kanada’yı tamamen soğuk ve havası kapalı bir ülke olarak düşünmeyin. Saskatchewan eyaletinin Estevan kasabası, yılın toplam dört ayıyla, en çok güneş alan noktasıdır.

■ Calgary’de hava o kadar değişkendir ki birkaç dakikada sıcaklık on derece birden artabilir.

■ Halk, televizyon seyretmeyi çok sever. Haftada 21 saat… Evlerin üçte birinde, banyolarda bile televizyon bulunur.

■ Toronto’nun önceleri SkyDome olarak bilinen çok amaçlı stadı Rogers Centre’ın, 33.6×10 metre ebadındaki televizyon ekranı, dünyanın en büyük ekranıdır.

■ İngilizce ve Fransızca, ülkenin resmi iki dilidir.

■ Dünya kutup ayılarının yarısı Nunavut’ta yaşar. Burada ve Manitoba’da insanlar, otomobillerinin kapılarını kilitlemezler. Bir ayıyla karşılaşırsanız, içine /. sığının diye.

■ KanadalIların yüzde 89’u mutlu yaşadıklarını söyler. Yüzde 40’ı da “çok mutluyum” ifadesini kullanır.

■ 1943’te bir Hollanda prensesi, Kanada hükümeti tarafından “uluslararası alan” ilan edilmiş hastanede doğum yapmıştı. Bebeğinin, tamamen “HollandalI” olması gerekiyordu. Hollanda da bu jeste, o tarihten beri her yıl Kanada’ya binlerce lale göndererek karşılık verir. Bugün Ottawa Lale Festivali’nin, ikinci büyük lale festivali olmasının sebebi budur.

■ KanadalIlar, dünyanın en eğitimli insanlarıdır. Okuryazar oranı yüzde 99.9’dur. Halkın yüzde 42’sl yüksek öğrenim görmüştür.

■ Kanada postanesi her yıl, Noel Baba’ya gönderilmiş yüz binlerce mektup alır. Adres, “Noel Baba, Kuzey Kutbu, HOHOHO”dur. Binlerce gönüllü, bu mektuplara cevap yazar.

■ Gönüllüler, tatil günlerinde ve bayramlarda da halkın hizmetindedir. Aşırı içkili ya da yorgun kişileri evlerine otomobilleriyle bırakırlar.

■ Ülke, toplumsal gösterilere pek alışık değildir. En önemli protesto, 1947’de çikolatanın 5 cent’ten 8 cent’e çıkmasını protesto eden birkaç yüz çocuk tarafından yapılmıştı.

■ KanadalIlar, bedelsiz sağlık hizmetlerini, ünlü aktör Donald Sutherland’in babasına (dolayısıyla yine ünlü aktör Kiefer Sutherland’in büyükbabasına) borçludur.

Başkanlığım efsanevi eski Başbakan Pierre Elliot Trudeau’nun oğlu Justin Trudeau’nun yaptığı Liberal Parti, büyük bir sürpriz yaparak Kanada’da seçimleri kazandı. Bakalım Justin başarılı mı olacak, yoksa babasının gölgesinde mi kalacak.

ÇOK değil, iki ay öncesine kadar Kana-da’nın Liberal Partisi ve lideri Justin Trudeau, belirsiz bir gelecekle yüz yüzeydi. Kamuoyu yoklamalarında üçüncü sıradaydı. Mecliste bir “backbencher” (kıdemsiz üye) olarak geleceği parlak görünmüyordu. Acımasız bir seçim kampanyası yürüten Muhafazakarlar kendisini hedef almış, adını çağrıştıracak şekilde “just not ready” (tam hazır değil) sloganlarıyla genç Justin’e yüklenmişlerdi. Giyimine dikkat etmeyen bu kıvırcık saçlı çocuk da doğrusunu söylemek gerekirse gerçek bir siyasal deneyime sahip değildi. Ama 18 Ekim seçimlerinde bütün kamuoyu yoklamaları yalancı çıktı. Justin’in Liberalleri, Kanada Meclisi’ndeki 338 sandalyeden 184’ünü alarak sürpriz yaptı. On yıldır iktidarda olan Muhafazakarları bir kenara itti. 15 sandalye farkla çoğunluğu elde etti.

SAMİMİYETİ KAZANDIRDI

Seçmen, bir dönem gece kulüplerinde bodyguard’lık yapmış olan amatör boksör Justin’i neden tercih etmişti? Bir boks antrenmanı soması duş alacakken, sıcak su olmadığını gören Justin, önemli bir parti toplantısına terli ve dağınık saçlarıyla çıkmıştı. Etrafındaki kurmayların ikazına rağmen onun bu doğal hali, sorulara verdiği samimi ve dürüst cevaplar, güler yüzü, sempatik hareketleri, resmiyetten kaçınması, gördüğü yerde insanlarla dans etmesi, eşiyle ve çocuklarıyla olan sevgi dolu bağı, 43 yaşında da olsa bir siyasetçi için genç ve enerjik olması, gerçekleşebilecek vaatlerde bulunması, rakiplerini karalamak yerine sadece kendini tanıtmaya çalışması, mütevazı oluşu, belki de siyasete tam bulaşmamış naif tarzı, seçmenin hoşuna gitti.

YENİ BİR TRUDEAUMANİA

Aslında her şey, hukukçu, entelektüel, aktivist, siyasetçi baba Pierre Elliot Trudeau ile başlamıştı. Kanada’mn eğitimli ve parlak başbakanıydı o. 1968-1979 ve 1980-1984 arası iki kez başbakanlık yapmış olan baba Trudeau, ülkesinde tam bir efsaneydi. 1640’h yıllarda Fransa’nın La Rochelle kentinden Kanada’ya göç etmiş köklü bir aileden gelen Pierre Elliot, adını 1949’da-ki Asbest Grevi’ne verdiği destekle duyurmuştu. Asbest madencilerinin dört aylık greviydi. Madencilerin hayatlarının umarsızca tehlikeye atılması, onu ve arkadaşlarını politikaya soktu. Genç, dinamik, sportmen, karizmatik, güvenli ve mücadeleci Pierre Elliot, aynı zamanda çok iyi bir yüzücüydü. Fransız Le Monde gazetesi, kendisiyle yaptığı bir röportajda onun, 1950’lerde İstanbul Boğazı’nı yüzerek geçtiğini yazmıştı.

Pierre Elliot o kadar seviliyordu ki, Tru-deaumania (Trudeau Çılgınlığı) ve Trude-auism (Trudeauculuk) adı verilen akımların doğmasına bile neden oldu. Sosyal alanda yapılan reformlar, eğitim ve sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, çok kültürlülük, iki lisanlı toplum, hep onun eserleriydi. Hatta onu hicveden ve adıyla aynı telaffuzu olan “True Dough Mania” (Gerçek Hamur Çılgınlığı) oyunu bile, ülkenin en çok satan oyunu olmuştu. “Dough” kelimesi, aynı zamanda argoda, özellikle banka soyguncuları arasında “para”, “mangır” anlamında da kullanılıyordu.

Pierre Elliot’un 1971’de Margaret Sinclair ile evliliğinden üç çocuğu oldu. Biri trajik bir kazada öldü. İki evlat, Justin ve Alexandre, 2000 yılında hayatını kaybeden babalarının cenazesine katılan, başta Fidel Castro ve Jimmy Carter olmak üzere pek çok dünya liderinin baş sağlığı dileklerini kabul edeceklerdi. Şimdi herkesin gözü, oğul Trudeau’da. İcraatı merakla bekleniyor. Ama bütün meselesi, “marihuana kullanımı yasal olsun mu, olmasın mı” sorusuna dayanan bir ülkede başbakan olmak, çok da zor olmasa gerek.